Φ. Χατζηζαχαρίας: Στον δρόμο για θεμελιώδη μετασχηματισμό οικονομίας και κοινωνίας

«Θεμέλια για την πλήρη μετάβαση της χώρας μας στη νέα εποχή, στη δημιουργία μιας ψηφιακής Κύπρου» βάζει η Κύπρος.

Σε ομιλία του στο 13ο Nicosia Economic Congress που παρουσίασαν η Παγκυπριακή Ασφαλιστική, η Hellenic Life και η ECOMMBX , ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Φίλιππος Χατζηζαχαρίας, είπε πως η ανάγκη είναι επιτακτική για να συμβαδίζουμε με τις επιταγές της σύγχρονης εποχής των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων ώστε οι επιχειρήσεις και η οικονομία ευρύτερα να είναι βιώσιμες αλλά και ανταγωνιστικές.

«Η ολοκλήρωση του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας της χώρας μας διαδραματίζει ζωτικής σημασίας ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει καταρτίσει και υλοποιεί Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική, η οποία εκφράζει το φιλόδοξο όραμα να καταστεί η Κύπρος ένας ανταγωνιστικός περιφερειακός κόμβος δρώντας με μια κοινωνία έτοιμη για το μέλλον και μια βασισμένη στη γνώση οικονομία, χάρη στις ψηφιακές τεχνολογίες».

Η ψηφιακή Κύπρος υλοποιείται σύμφωνα με τον Υφυπουργό, σε τρεις διαστάσεις:

• κυβέρνηση
• κοινωνία
• οικονομία

Στον τομέα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, έργα πέραν των 300 εκατ. ευρώ βρίσκονται σε εξέλιξη. Σ΄ αυτά περιλαμβάνεται η ανάπτυξη φιλικών προς τον πολίτη υπηρεσιών μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας gov.cy που θα περιλαμβάνει όλους τους κυβερνητικούς ιστοτόπους, το ευρωπαϊκό προσωπικό ψηφιακό πορτοφόλι, που θα επιτρέψει στον πολίτη να αιτείται, να λαμβάνει, να αποθηκεύει και να μοιράζεται με ασφάλεια πιστοποιητικά που εκδίδονται από κρατικούς φορείς, η ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος, οι ηλεκτρονικές ταυτότητες και υπογραφές, αυτά είναι μερικά από τα πολλά έργα που έχουμε στα σκαριά για υλοποίηση και εφαρμογή.

Σχεδιάζεται, ταυτόχρονα, η εγκατάσταση σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων στα δημόσια νοσοκομεία, τον Έφορο Εταιρειών, το Κτηματολόγιο, την Πολεοδομία και άλλες ουσιώδεις κρατικές υπηρεσίες. Αυτά τα νέα πληροφοριακά συστήματα σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση των σχετικών υπηρεσιών θα αναβαθμίσουν σημαντικά τη λειτουργία του δημόσιου τομέα και την εξυπηρέτηση των πολιτών και θα μειώσουν δραστικά τον χρόνο διεκπεραίωσης των εργασιών.

Παράλληλα αναβαθμίζονται οι ψηφιακές υποδομές, μέσω της κάλυψης όλων των απομακρυσμένων περιοχών της Κύπρου με ευρυζωνικά δίκτυα υπερυψηλής ταχύτητας. Στο επίκεντρο των προσπαθειών μας βρίσκεται και το έργο Έξυπνη Κύπρος.

Το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής συντονίζει τον καταρτισμό Εθνικού Πλαισίου Στρατηγικής για την ανάπτυξη των έξυπνων πόλεων σε όλη την κυπριακή επικράτεια, συνολικού ύψους €35 εκατομμυρίων, από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Για τον σκοπό αυτό, έχει ολοκληρωθεί κατά το 2022 σχετική μελέτη και έχουν καθοριστεί οι λειτουργικές και τεχνικές προδιαγραφές για τη δημιουργία της «CY Smart City Platform».

Έχει σχεδιαστεί επίσης οδικός χάρτης για την υλοποίηση των λύσεων που θα ενσωματωθούν σε πρώτο στάδιο στην πλατφόρμα: το έξυπνο πάρκινγκ, ο έξυπνος φωτισμός, και η έξυπνη διαχείριση απορριμμάτων. Εντός του 2023, θα προκηρυχθεί διαγωνισμός για τη δημιουργία της πλατφόρμας αλλά και για την προμήθεια των σχετικών αισθητήρων στη βάση παγκύπριας καταγραφής αναγκών. Το έργο «Έξυπνη Κύπρος» αναμένεται να συμβάλει στη βέλτιστη χρήση των πόρων της χώρας, την προστασία του περιβάλλοντος και την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας, έχοντας πάντοτε ως γνώμονα τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Στην Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική, στον άξονα της ψηφιακής οικονομίας, υλοποιούνται δράσεις που στοχεύουν στη διευκόλυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων και στην ενθάρρυνση της καινοτόμου δραστηριότητας. Έχουμε καταγράψει τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μελών του προσωπικού των επιχειρήσεων σε σχετική μελέτη και ήδη σχεδιάζουμε στοχευμένα επιμορφωτικά προγράμματα για την περαιτέρω ανάπτυξη των ψηφιακών τους δεξιοτήτων.

Για την περίοδο 2021-2027, έχει σχεδιαστεί πρόγραμμα με συνολικό προϋπολογισμό 30 εκατομμύρια ευρώ για την επιχορήγηση της ψηφιακής μετάβασης των επιχειρήσεων που περιλαμβάνει και τη χρήση τεχνολογιών αιχμής όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το blockchain και οι υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους.

Η ευρεία ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών αναμένουμε ότι θα διευκολυνθεί περαιτέρω και με την λειτουργία του Ψηφιακού Κόμβου Καινοτομίας.

Η ψηφιακή μετάβαση απαιτεί την αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων του συνόλου του πληθυσμού, για μια οικονομία χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς. Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Ψηφιακές Δεξιότητες, προβλέπεται η ανάπτυξη της πλατφόρμας Citizens’ Digital Academy όπου οι πολίτες θα έχουν δωρεάν πρόσβαση σε εκπαιδευτικό υλικό. Μια σειρά από δράσεις στοχεύουν στην αναμόρφωση των σχολικών προγραμμάτων, στην προώθηση της σταδιοδρομίας στην επιστήμη και την τεχνολογία και στην ανάπτυξη κουλτούρας επιχειρηματικότητας.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει η κυβέρνηση στην προσέλκυση εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, έχει εγκριθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μέτρων που καθιστούν την Κύπρο ελκυστικότερη ως επενδυτικό προορισμό.

Ένα ισχυρό κίνητρο αποτελεί το νέο καθεστώς φόρου πνευματικής ιδιοκτησίας, το λεγόμενο «IP Box». Σύμφωνα με αυτό, κάθε εταιρεία που κατέχει πνευματική ιδιοκτησία και μεταβιβάζει τα δικαιώματά της στην Κύπρο λαμβάνει φορολογική ελάφρυνση 80% στον εταιρικό φόρο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το φορολογητέο εισόδημά της μειώνεται από 12,5% σε 2,5%.

Επιπλέον, στην ομιλία του ο Υφυπουργός, αναφέρθηκε στη σύσταση Μονάδας Διευκόλυνσης Επιχειρήσεων για εταιρείες που δραστηριοποιούνται ή επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο. Μέσω αυτής της μονάδας επιτυγχάνουμε σημαντική μείωση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων και του κράτους, καθιστώντας παράλληλα τη χώρα ελκυστικό προορισμό για διεθνείς εταιρείες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδια η κυβέρνηση προτίθεται να χρησιμοποιήσει υψηλή τεχνολογία όπως συστήματα blockchain, AI και cloud. Η τεχνητή νοημοσύνη θα χρησιμοποιηθεί για μηχανισμούς ανίχνευσης απάτης στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Το Blockchain χρησιμοποιείται σε ένα πιλοτικό έργο με στόχο την απλούστευση της πιστοποίησης των ακαδημαϊκών προσόντων. Επίσης, τα κυβερνητικά συστήματα πληροφορικής θα λειτουργούν σε ένα υβριδικό περιβάλλον cloud στο εγγύς μέλλον.

Όσον αφορά στον τομέα της Έρευνας και της Καινοτομίας, το Υφυπουργείο έχει θέσει στο επίκεντρο της πολιτικής του την προώθηση της επιχειρηματικής καινοτομίας, δίνοντας έμφαση στην αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.

Η Κύπρος είναι, αναμφίβολα, μια χώρα με σημαντικές δυνατότητες στην Έρευνα & Καινοτομία, γεγονός που αποδεικνύεται μέσα από ένα εντυπωσιακό και ταχέως αναπτυσσόμενο οικοσύστημα Ε&Κ, με υψηλής ποιότητας ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και μια ακμάζουσα επιχειρηματική κοινότητα, κατά τον κ.Χατζηζαχαρία. Επ' αυτού ανέφερε πως έχει ήδη σημειωθεί αξιοσημείωτη πρόοδος προς μια οικονομία βασισμένη στη γνώση, η οποία αντανακλάται σε βελτιωμένες βαθμολογίες στις επιδόσεις καινοτομίας και την ψηφιακή ετοιμότητα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο:

• Η Κύπρος κατατάσσεται στην 20η θέση μεταξύ 27 κρατών μελών της ΕΕ στην έκδοση του 2022 του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI), ανεβαίνοντας 4 θέσεις τα τελευταία 2 χρόνια.
• Επίσης, η Κύπρος έχει εισέλθει στην κατηγορία «Ισχυροί Καινοτόμοι» στον Ευρωπαϊκό Πίνακα Αποτελεσμάτων Καινοτομίας 2022 ανεβαίνοντας στη 10η θέση στη συνολική κατάταξη των κρατών μελών της Ε.Ε.

Ωστόσο, κατά τον νέο Υφυπουργό, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να επιτευχθεί ένας θεμελιώδης μετασχηματισμός της οικονομίας και της κοινωνίας μας. Οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται στο να δώσουμε τη δυνατότητα στους ερευνητές, τους επιχειρηματίες και όλα τα δημιουργικά μυαλά να αποκτήσουν πρόσβαση σε πόρους που περιλαμβάνουν υπερσύγχρονες ερευνητικές υποδομές και εγκαταστάσεις, γνώση, χρηματοδότηση και ανθρώπινο κεφάλαιο, με στόχο τη δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων που θα είναι σε θέση να επιτύχουν στη διεθνή αγορά με καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες.

Στο πλαίσιο αυτό το Υφυπουργείο προχωρά με δράσεις που αποσκοπούν στην ανάπτυξη καινοτόμων δραστηριοτήτων από τις επιχειρήσεις και την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων. «Υλοποιούμε, για παράδειγμα, το Σχέδιο «Καινοτόμες Επιχειρήσεις», μέσω του οποίου γίνεται πιστοποίηση των καινοτόμων επιχειρήσεων και παρέχεται φοροαπαλλαγή σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που επενδύουν σε αυτές. Ενθαρρύνουμε επίσης τη συνεργασία των επιχειρήσεων με τα ερευνητικά κέντρα και προωθούμε εργαλεία για την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε δημόσια χρηματοδοτούμενες ερευνητικές υποδομές.

Παράλληλα, σχεδιάζουμε τη δημιουργία ψηφιακού μητρώου για τις καινοτόμες και νεοφυείς επιχειρήσεις, με σκοπό την ενίσχυση της δικτύωσης και της εξωστρέφειας τους ώστε να προσελκύσουν επενδύσεις», είπε.

Τέλος, μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, προωθούνται προγράμματα χρηματοδότησης, αποκλειστικά για τις επιχειρήσεις, τα οποία στοχεύουν σε περαιτέρω ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας και στην αποτελεσματική συμμετοχή των επιχειρήσεων στη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, για την περίοδο 2021-2027, αναμένεται να διατεθούν πέραν των 150 εκατομμυρίων ευρώ μέσω των εθνικών προγραμμάτων χρηματοδότησης, από τα οποία το 40% αφορά σε δραστηριότητες από επιχειρήσεις.

Εν κατακλείδι, οι πρωτοβουλίες που υλοποιούνται σε όλους τους άξονες-ψηφιακή διακυβέρνηση, ψηφιακές υποδομές, ψηφιακή οικονομία και ψηφιακή κοινωνία-θέτουν, δήλωσε ο Υφυπουργός κατά την ομιλία του, τα θεμέλια για την πλήρη μετάβαση της χώρας μας στη νέα εποχή, στη δημιουργία μιας ψηφιακής Κύπρου.

«Μιας Κύπρου που θα έχει αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητες της για να αναδειχθεί σε κόμβο τεχνολογίας και καινοτομίας στην περιοχή της Μεσογείου», είπε καταληκτικά.