Υπό τροποποίηση με φόντο το Repower EU το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης του Υπουργείου εργάζεται πυρετωδώς σε συνεργασία με τους φορείς υλοποίησης και άλλους εμπλεκόμενους φορείς για την τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προκειμένου να ενταχθεί σε αυτό το κεφάλαιο Repower EU, αλλά και να γίνουν κάποιες διαφοροποιήσεις στα ορόσημα και στόχους ώστε να διευκολυνθούν οι επόμενες εκταμιεύσεις, δήλωσε στο ΚΥΠΕ η Ανθούλα Σαββίδη, Διευθύντρια της Διεύθυνσης Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στη ΓΔ Ανάπτυξης.

Μιλώντας στο ΚΥΠΕ, η κ. Σαββίδη είπε ότι η ΓΔ Ανάπτυξης βρίσκεται σε ανεπίσημη διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να ολοκληρωθεί μέσα στον Ιούνιο το έγγραφο της τροποποίησης για να κατατεθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση και να υποβληθεί στην Κομισιόν.

Το τροποποιημένο σχέδιο, το οποίο αναμένεται να υποβληθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση εντός Ιουνίου, θα περιλαμβάνει πρόσθετες επιδοτήσεις €104 εκατ. €52εκ από το RepowerEU και άλλα €52 εκατ. από το Αποθεματικό Προσαρμογής Brexit, ενώ η Κύπρος έχασε στο πλαίσιο της τελικής κατανομής των πόρων στα ΚΜ  €90 εκατ. από τον αρχικό φάκελο του Σχεδίου (€1,2 δισ) λόγω υψηλότερων επιδόσεων του κυπριακού ΑΕΠ.

To εργαλείο RepowerEU που καταρτίστηκε μετά την εισβολή της Ουκρανίας στη Ρωσία αποσκοπεί στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ μέσω της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού της και του τερματισμού της εξάρτησής της από τις ρωσικές εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.

Όπως ανέφερε η κ. Σαββίδη, τα €104 εκατ. θα κατανεμηθούν αποκλειστικά σε ενεργειακά έργα.

Ταυτόχρονα, η κ. Σαββίδη σημείωσε ότι η τροποποίηση δίνει την ευχέρεια να διαφοροποιήσουμε ή να μετακινήσουμε κάποιους ενδιάμεσους στόχους και ορόσημα, έτσι ώστε να διαφασλιστεί η πλήρης απορρόφηση.

«Έχουμε αντικειμενικές δυσκολίες που οφείλονται σε παράγοντες εκτός του ελέγχου της συντονιστικής αρχής, ή του Υπουργείου και της κυβέρνησης γενικότερα», είπε.

Όσον αφορά τις εκκρεμότητες της δεύτερης δόσης, η κ. Σαββίδη σημείωσε μεταξύ άλλων, εκκρεμεί η υλοποίηση του οροσήμου για την υπογραφή συμφωνίας μαζικής εγκατάστασης και λειτουργίας έξυπνης υποδομής μέτρησης (εγκατάσταση 400 χιλιάδων έξυπνων μετρητών ενέργειας σε κατοικίες και επιχειρήσεις), από το διαχειριστή συστήματος διανομής, το οποίο θα έπρεπε να επιτευχθεί από το πρώτο τρίμηνο του 2022. Είχε γίνει κατακύρωση στον επιτυχόντα προσφοροδότη από τον Μάρτιο του 2022, αλλά έκτοτε υπήρξαν προσφυγές στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών που καθυστέρησαν τη διαδικασία της υπογραφής της σύμβασης.

Επίσης, τροχοπέδη για την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του Σχεδίου αποτελεί και το ζήτημα που προέκυψε με την εξασφάλιση πυροσβεστικού εξοπλισμού, μεταξύ του οποίου και πτητικό μέσο. Έχουν προκηρυχθεί όλοι οι σχετικοί διαγωνισμοί, 17 συνολικά, και έχει ήδη υπογραφεί αριθμός συμβάσεων. Το ορόσημο όμως αφορά στην υπογραφή όλων των συμβάσεων. Καθυστερήσεις προέκυψαν και πάλιν λόγω προσφυγών στην Αναθεωρητική Αρχή, αλλά και προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα και υπήρξε ανάγκη να δοθούν παρατάσεις. 

Το ορόσημο προβλέπει ότι θα πρέπει να υπογραφούν συμφωνίες/συμβάσεις με προμηθευτές για την αγορά πυροσβεστικού αεροσκάφους, οχημάτων, εξοπλισμού και την παροχή υπηρεσιών με στόχο τη συμβολή στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στη μείωση του κινδύνου έκρηξης και επέκτασης των δασικών πυρκαγιών και την ενίσχυση της προστασίας από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, οι υποδομές και τα δάση από το ενδεχόμενο περιστατικό πυρκαγιάς.

Όσον αφορά το τρίτο ορόσημο της δεύτερης δόσης του Σχεδίου που παρουσιάζει καθυστέρηση, πρόκειται για τη δημιουργία και λειτουργία τεσσάρων κινητών μονάδων για προσέγγιση των νέων εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης και κατάρτισης.

Το μέτρο που εφαρμόζεται από το Τμήμα Εργασίας, παρουσιάζει καθυστέρηση, καθώς ο ανάδοχος παρέλαβε, αλλά δεν ολοκλήρωσε ακόμη την προσαρμογή και παράδοση των οχημάτων, όπως η σύμβαση προνοούσε.

Αναφορικά με το τέταρτο ορόσημο που χρήζει νομοθετικής ρύθμισης, αφορά το νομοσχέδιο για διευκόλυνση στρατηγικών επενδύσεων το οποίο μετά από μακρά συζήτηση στην Επιτροπή Εσωτερικών, αποσύρθηκε για αναθεώρηση. To αναθεωρημένο νομοσχέδιο έχει κατατεθεί στη Βουλή και βρίσκεται υπό συζήτηση.

«Η δεύτερη και τρίτη δόση θα μπορέσουν να υποβληθούν μετά την έγκριση της τροποποίησης του Σχεδίου γιατί εκείνα που ήταν προβληματικά θα έχουν τροποποιηθεί ή μετακινηθεί», είπε.

Υπενθυμίζεται πως η πρώτη δόση ύψους €85 εκατ. είχε εκταμιευθεί στις αρχές Δεκεμβρίου πέρσι, ενώ ήδη λήφθηκε η προχρηματοδότηση €156 εκατ.  Πρέπει να υποβληθούν συνολικά ακόμα άλλες εννέα δόσεις, που με βάση τους σχεδιασμούς θα πρέπει να υποβληθούν μέσω αιτήσεων πληρωμής μέχρι το τέλος του 2026.