Μάριος Τσιακκής: Ανθεκτικές στις κρίσεις οι ΜμΕ της Κύπρου

Ως την κινητήριο δύναμη της οικονομίας χαρακτηρίζει ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) της Κύπρου, αφού καλύπτουν σχεδόν το 99% των τοπικών επιχειρήσεων.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, ο κ. Τσιακκής τονίζει τη μεγάλη ανθεκτικότητα που έχουν επιδείξει οι ΜμΕ στις οικονομικές κρίσεις που έπληξαν το νησί.

«Παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας - Ουκρανίας συνεχίζει να μαίνεται μέχρι και σήμερα πλήττοντας τις ήδη επιβαρυμένες διεθνείς αγορές ενέργειας και πρώτων υλών, καθώς και τις εφοδιαστικές αλυσίδες, ο τομέας των ΜμΕ συνεχίζει να μας εκπλήσσει θετικά επιδεικνύοντας αξιοσημείωτες αντοχές» σημειώνει.

Παράλληλα υπογραμμίζει τις ευκαιρίες που προκύπτουν μέσω της υιοθέτησης τεχνολογικών εργαλείων αναφέροντας ότι το ΚΕΒΕ βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τα αρμόδια Υπουργεία καταθέτοντας εισηγήσεις, συμπεριλαμβανομένου της αύξησης των διαθέσιμων κονδυλίων για την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων.

Ποιος ο ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην κυπριακή οικονομία; Ισχύει ότι αποτελούν την ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας;

Ο ρόλος των ΜμΕ και η συμβολή τους στην κυπριακή οικονομία είναι πολύ σημαντικός, καθώς συνδράμουν στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής της χώρας μας. Η κυριαρχία των ΜμΕ στην Κύπρο οφείλεται στην ύπαρξη πολλών μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων που αποτελεί χαρακτηριστικό πολλών ευρωπαϊκών χωρών. Διόλου τυχαίο δεν είναι που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) θεωρούνται η κινητήριος δύναμη της οικονομίας, αφού καλύπτουν σχεδόν το 99% των τοπικών επιχειρήσεων.

Οι ΜμΕ αποτελούν ίσως το σημαντικότερο τμήμα της οικονομικής δραστηριότητας ως μέγεθος. Δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της ανεργίας, παράγουν πλούτο στην οικονομία, καλλιεργούν το επιχειρηματικό πνεύμα και την καινοτομία στην ΕΕ, καθώς επίσης την έρευνα και την ανάπτυξη.

Θα χαρακτήριζα τις ΜμΕ ως στυλοβάτες της οικονομίας, καθώς έχουν επιδείξει μεγάλη ανθεκτικότητα στις περισσότερες οικονομικές κρίσεις που έπληξαν το νησί μας. Παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας συνεχίζει να μαίνεται μέχρι και σήμερα πλήττοντας τις ήδη επιβαρυμένες διεθνείς αγορές ενέργειας και πρώτων υλών, καθώς και τις εφοδιαστικές αλυσίδες, ο τομέας των ΜμΕ συνεχίζει να μας εκπλήσσει θετικά επιδεικνύοντας αξιοσημείωτες αντοχές.

Ψηφιοποίηση, κυβερνοασφάλεια και ανάγκη για προσαρμογή

Με ποιες προκλήσεις και ποια προβλήματα έρχονται σήμερα αντιμέτωπες οι ΜμΕ της Κύπρου;

Η έλευση της πανδημίας και στη συνέχεια ο πόλεμος έχουν αυξήσει την αβεβαιότητα των επιχειρηματιών για το τι μέλλει γενέσθαι. Πλέον οι επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να βελτιώνουν σε συνεχή βάση τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησής τους, βρίσκονται αντιμέτωπες με πολλές δυσκολίες, αλλά και προκλήσεις.

Το υψηλό κόστος εργασίας, η απρόσκοπτη πρόσβαση σε ενέργεια και πρώτες ύλες, ο υψηλός πληθωρισμός και το αυξημένο ενεργειακό κόστος είναι μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΜμΕ μέσα στο 2023. Για άλλη μια χρονιά οι επιχειρηματίες μας αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία στην εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικού, τόσο σε σχέση με τον αριθμό εργαζομένων, όσο και σε σχέση με τις δεξιότητες που απαιτούνται, προβλήματα στη χρηματοδότηση και στις εφοδιαστικές αλυσίδες, παράγοντες οι οποίοι αναμένεται ότι θα αποσυντονίσουν την ομαλή διεξαγωγή των εργασιών τους. Και μέσα σε όλα τα πιο πάνω, οι ΜμΕ έχουν να αντιμετωπίσουν τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες, εξέλιξη η οποία θα επηρεάσει τη διάθεση των επιχειρήσεων και των πολιτών για νέες επενδύσεις ή αγορές.

Οι ανάγκες αλλάζουν και οι επιχειρηματίες καλούνται να συμβαδίσουν με τη νέα γενιά καταναλωτών μεταβάλλοντας/διαμορφώνοντας το «προφίλ» των επιχειρήσεών τους. Για παράδειγμα, η πανδημία έφερε μαζί της το ηλεκτρονικό εμπόριο, πρακτική η οποία ήρθε για να μείνει. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις που δεν ενέταξαν στις δραστηριότητες τους την ηλεκτρονική αγορά, σιγά σιγά θα «σβήσουν». Η τηλεργασία, την ίδια ώρα, δημιούργησε την ανάγκη της ψηφιοποίησης των δεδομένων των επιχειρήσεων, ώστε να συνεχίσει η απρόσκοπτη εργασία των υπαλλήλων.

Η ψηφιοποίηση των δεδομένων των εταιρειών και η μεγάλη έκθεση στο διαδίκτυο φέρνει στο προσκήνιο τη μεγάλη ανάγκη για ασφάλεια και προστασία των δεδομένων (Κυβερνοασφάλεια), μετά το τελευταίο κύμα Κυβερνοεπιθέσεων που αντιμετώπισε η Κύπρος, ώστε οι επιχειρήσεις να μην πιαστούν στα «δίχτυα» των χάκερς και κινδυνεύσουν να χάσουν σημαντικά δεδομένα ή και χρηματικά ποσά.

Την ίδια στιγμή οφείλουν να επενδύσουν και στον τομέα της πράσινης μετάβασης, ώστε να μπορούν να λειτουργούν με πιο φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες και τεχνολογίες.

Ο δρόμος προς την ψηφιακή μετάβαση…

Πόσο ψηφιακά εγγράμματες θα λέγατε ότι είναι οι κυπριακές ΜμΕ;

Το 67% των επιχειρήσεων στην Κύπρο, και το 56% των επιχειρήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είχαν επιτύχει τουλάχιστον ένα στοιχειώδες επίπεδο χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών σύμφωνα με μελέτες της στατιστικής υπηρεσίας.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουν συμπληρώσει την ψηφιακή τους μετάβαση, ώστε να θεωρούν τον εαυτό τους ως ψηφιακά ολοκληρωμένες.

Σε σχέση με το μέγεθος των εταιρειών, το 66% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Κύπρο, ποσοστό υψηλότερο από της ΕΕ (55%), είχε επιτύχει το στοιχειώδες επίπεδο ψηφιακής έντασης το 2021, σε σύγκριση με το 96% των μεγάλων επιχειρήσεων (88% στην ΕΕ).

Ένας από τους στόχους της πολιτικής της Ψηφιακής Πυξίδας της ΕΕ είναι το 90% τουλάχιστον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της ΕΕ να αποκτήσουν τουλάχιστον βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης μέχρι το 2030.

Το ΚΕΒΕ θεωρεί ότι οι κυπριακές επιχειρήσεις κινούνται προς την ορθή κατεύθυνση, όχι μόνο για να λειτουργήσουν και να επιβιώσουν στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που διανύουμε, αλλά για να μπορέσουν να εναρμονιστούν με τις νέες τεχνολογίες που αναμένεται να κατακλύσουν το οικονομικό περιβάλλον, όπως είναι η εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality VR), η κοινωνική καινοτομία (Social Innovation SI), η τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence AI), το Metaverse και Blockchain.

Οι νέες τεχνολογίες αναδεικνύουν έντονα τη μεγάλη ανάγκη επανειδίκευσης (re-skilling) και αναβάθμισης (upskilling) των δεξιοτήτων τόσο των επιχειρήσεων, όσο και του προσωπικού, ώστε να αποκτήσουν τις κατάλληλες δεξιότητες για ποιοτικότερες θέσεις εργασίας.

Θα λέγατε ότι οι ΜμΕ της Κύπρου έχουν ευκολία ή δυσκολία πρόσβασης σε κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία και υποδομές; Ποιες οι ανάγκες τους;

Μέσα από τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ) δεν θεωρούμε ότι οι επιχειρήσεις έχουν δυσκολία πρόσβασης τουλάχιστον όσον αφορά την πληροφόρηση. Εκεί που αντιμετωπίζονται δυσκολίες είναι κατά πρώτο στην εξεύρεση χρηματοδότησης, ούτως ώστε οι επιχειρήσεις να μπορέσουν να επενδύσουν αποτελεσματικά στην τεχνολογία και κατά δεύτερο στη δυσπιστία με την οποία αντιμετωπίζουν τις νέες τάσεις της τεχνολογίας κατά κύριο λόγο οι μεγαλύτερες γενεές, οι οποίες προτιμούν να συνεχίσουν να εργάζονται με τον παραδοσιακό τρόπο λειτουργίας.

Το ΚΕΒΕ βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τα αρμόδια Υπουργεία και Υφυπουργεία του κράτους καταθέτοντας εισηγήσεις και απόψεις συμπεριλαμβανομένου της αύξησης των διαθέσιμων κονδυλίων για την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων, τη συνεχή κατάρτιση του προσωπικού και την ετοιμασία μακροπρόθεσμου τεχνολογικού σχεδιασμού που να περιλαμβάνει και τις νέες τεχνολογίες που αναμένεται να επηρεάσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη (AI), η τεχνολογία blockchain αλλά και η κυβερνοασφάλεια.

Στην Κύπρο δραστηριοποιούνται αρκετές εξειδικευμένες επιχειρήσεις που είναι σε θέση να συμβουλεύσουν και να προστατεύσουν ψηφιακά τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Ως ΚΕΒΕ προτρέπουμε τα μέλη μας, αλλά και τις επιχειρήσεις γενικότερα να ενημερωθούν έγκαιρα γύρω από τα ζητήματα αυτά και να θέσουν σε εφαρμογή συγκεκριμένα προγράμματα για την προστασία τους.

Εξειδικευμένες λύσεις και ευκαιρίες

Ποιες ευκαιρίες προκύπτουν μέσω της υιοθέτησης ψηφιακών και τεχνολογικών εργαλείων για τις ΜμΕ;

Η χρήση των ψηφιακών εργαλείων και της τεχνολογίας έχει πολλά πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις, όπως να βελτιώσει την απόδοση των εργαζομένων, να επιταχύνει και να διευκολύνει την εξυπηρέτηση των πελατών, να μειώσει το χρόνο παραγωγής, την αποθήκευση και οργάνωση δεδομένων, να μειώσει το χρόνο και το κόστος που συνδέεται με τη διαχείριση ανθρώπινων πόρων και άλλων εργασιών και να βοηθήσει στην ακριβέστερη εκτίμηση και παρακολούθηση των δεδομένων και των τάσεων.

Επιπρόσθετα, η χρήση τεχνολογίας μπορεί να βελτιώσει την επικοινωνία μεταξύ των εργαζομένων και των πελατών, στοχεύοντας στην αμεσότερη, ποιοτικότερη και πιο στοχευμένη εξυπηρέτηση των αναγκών των πελατών τους. Έχει αποδειχθεί ότι μέσα από τη σωστή χρήση της τεχνολογίας οι επιχειρήσεις μπορούν εύκολα να εντοπίσουν τις αγοραστικές συνήθειες και προτιμήσεις των καταναλωτών και να τους προσφέρουν εξειδικευμένες λύσεις και προτάσεις για την ικανοποίησή τους. Ωστόσο η χρήση της τεχνολογίας θα πρέπει πάντα να γίνεται μέσα από αυστηρά πρωτόκολλα και εξειδικευμένα λογισμικά για προστασία από Κυβερνοεπιθέσεις.

Οι δράσεις του ΚΕΒΕ

Πώς το ΚΕΒΕ στηρίζει και υποβοηθά τις ΜμΕ;

Το ΚΕΒΕ έχει δραστηριοποιηθεί πολύ έντονα στον τομέα αυτό και αναλαμβάνει ποικίλες δράσεις που έχουν ως κύριο στόχο να βοηθήσουν και να ενημερώσουν τον επιχειρηματικό κόσμο της Κύπρου για οτιδήποτε νέο προκύπτει σε σχέση με την τεχνολογία. Αρχικά πραγματοποιείται καθημερινή αποστολή ενημερωτικού υλικού που περιλαμβάνει ανακοινώσεις και σχέδια χορηγιών, τόσο του κράτους, όσο και διάφορες ευκαιρίες ή σημαντικές ανακοινώσεις που προκύπτουν από διεθνείς Οργανισμούς που είναι μέλη, όπως είναι ο Πανευρωπαϊκός Οργανισμός Κυβερνοασφάλειας (ECSO) και τα Ευρωεπιμελητήρια.

Επιπρόσθετα το ΚΕΒΕ διοργανώνει σεμινάρια που έχουν σχέση με την τεχνολογία, τόσο μέσω της ΑνΑΔ, όσο και εκτός ΑνΑΔ. Σημαντική είναι επίσης και η συμβολή του ΚΕΒΕ στη διοργάνωση μεγάλων συνεδρίων με τη συμμετοχή ξένων και Κυπρίων ομιλητών καθώς επίσης και στην υλοποίηση ειδικά διαμορφωμένων εκδηλώσεων όπως είναι το “Cyber Security Weekend”, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Αρχή Ψηφιακής Ασφάλειας και που αποσκοπεί κατά πρώτον στην ενημέρωση των επιχειρήσεων για τη σημαντικότητα της επένδυσης στην κυβερνοασφάλεια, και κατά δεύτερο τη πραγματοποίηση κατ’ ιδίαν συναντήσεων (B2B meetings) με επαγγελματίες του κλάδου.

Τέλος πραγματοποιούνται επιχειρηματικές συναντήσεις με αποστολές από το εξωτερικό με επίκεντρο την τεχνολογία, ενώ η συμμετοχή του ΚΕΒΕ στο Sector Group της Ψηφιοποίησης του Enterprise Europe Network, μαζί με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του επιτρέπει να έχει άμεση πρόσβαση στα σχέδια και στις πολιτικές που ετοιμάζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ανάλογα να προγραμματίζει δράσεις και να ενημερώνει έγκαιρα τις ΜμΕ.

• Cyta Business

Η Cyta Business, αντιλαμβανομένη τις σύγχρονες απαιτήσεις και τις αυξημένες ανάγκες των ΜμΕ για αναβάθμισή τους στην ψηφιακή εποχή, συμβάλλει στην ανάπτυξή τους παρέχοντας λύσεις στα πρακτικά ζητήματα και τις προκλήσεις που τις απασχολούν και ταυτόχρονα αναδεικνύει τις ευκαιρίες που προκύπτουν με τη δύναμη της τεχνολογίας.