Νομοθεσία ρύθμισης της δραστηριότητας του λόμπινγκ στην Κύπρο

Στις 17 Φεβρουαρίου 2022 υπερψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων «Ο περί της Διαφάνειας στις Διαδικασίες Λήψης Δημόσιων Αποφάσεων και Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2022 (Ν. 20(Ι)/2022)» με σκοπό την εγκαθίδρυση πλαισίου θεμελίωσης και εμπέδωσης διαφάνειας που αφορά στην εμπλοκή σε διαδικασίες λήψης δημόσιων αποφάσεων αναφορικά με ζητήματα που άπτονται της εκτελεστικής ή και της νομοθετικής εξουσίας, ώστε να αποτρέπεται η δημιουργία συνθηκών που επιτρέπουν ή διευκολύνουν την εκκόλαψη πράξεων διαφθοράς.

Βάσει της νομοθεσίας, όσοι επιθυμούν να μετέχουν σε διαδικασίες λήψης δημόσιων αποφάσεων είναι υπόχρεοι να εγγράφονται σε σχετικό μητρώο λομπιστών, ενώ οφείλουν μετά το πέρας της προγραμματισμένης συνάντησής τους με τον όποιο κρατικό αξιωματούχο να καταθέτουν σχετική αναφορά στην Αρχή κατά της Διαφθοράς. Επίσης, οι κρατικοί αξιωματούχοι είναι υπόχρεοι να καταθέτουν έντυπο επικοινωνίας στην αρμόδια αρχή αναφορικά με την όποια προγραμματισμένη συνάντηση είχαν με εκπρόσωπο ομάδας ειδικών ενδιαφερόντων.

Επιπρόσθετα, στις 06 Απριλίου 2023 υπερψηφίστηκαν από την Βουλή των Αντιπροσώπων «Οι περί της Διαφάνειας στις Διαδικασίες Λήψης Δημόσιων Αποφάσεων και Συναφών Θεμάτων Κανονισμοί του 2023 (Κ.Δ.Π. 118/2023)» σκοπός των οποίων είναι ο καθορισμός του τύπου του Μητρώου Εγγραφής και των διαδικασιών συλλογής, επεξεργασίας, χρήσης, δημοσιοποίησης, πρόσβασης, διατήρησης και διαγραφής πληροφοριών και δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για σκοπούς εφαρμογής της νομοθεσίας που ρυθμίζει τις διαδικασίες λήψης δημόσιων αποφάσεων (λόμπινγκ) στην Κύπρο.

Στο παρόν στάδιο εκκρεμεί η επίσημη ανακοίνωση από την αρμόδια Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς της έναρξης υποβολής ηλεκτρονικών αιτήσεων εγγραφής στο μητρώο λομπιστών και αναφορών, καθώς και η έκδοση κώδικα δεοντολογίας τον οποίο θα πρέπει να ακολουθούν όσοι εγγραφούν στο μητρώο λομπιστών.

Η νόμιμη και επίσημη δραστηριότητα του λόμπινγκ είναι αναγκαία για τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς διασφαλίζει ότι οι προτεινόμενες νέες πολιτικές ή μεταρρυθμίσεις αντανακλούν τις ανάγκες και απόψεις των πολιτών. Σε μια πραγματικά δημοκρατική κοινωνία, το λόμπινγκ είναι το μέσο που διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα για μια συμμετοχική και ζωντανή δημοκρατία. Η πρόσφατη έγκριση της νομοθεσίας και των κανονισμών για το λόμπινγκ στην Κύπρο αναμένεται να βοηθήσει στην επίτευξη της ρύθμισης και της βελτίωσης της επαγγελματικής δραστηριότητας των λομπίστων, όπως συμβαίνει και σε πολλές προηγμένες δημοκρατίες.

Η επιρροή του λόμπινγκ πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία σημαντική διαδικασία της δημοκρατίας και όχι να συγχέεται με τη διαφθορά. Η επικοινωνία μεταξύ των ενδιαφερομένων πλευρών είναι ουσιαστικό στοιχείο μιας υγιούς κοινωνίας και οι δημόσιοι φορείς θα πρέπει να ενθαρρύνουν και να διευκολύνουν αυτήν την επικοινωνία. Εντούτοις, υπάρχουν ακόμη κενά στην υπάρχουσα νομοθεσία, όπως ο περιορισμός των συναντήσεων που πρέπει να καταγράφονται (μόνο προγραμματισμένες και που αφορούν σε προώθηση οικονομικών συμφερόντων), καθώς και η εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων κ.ά.. Συνεπώς, είναι σημαντικό να δρομολογηθούν άμεσα οι παραπάνω εκκρεμότητες και να γίνει πλήρης αποτίμηση της σωστής εφαρμογής της νομοθεσίας.

Γράφουν οι:

Γιώργος Ησαΐα, Εκτελεστικός Λειτουργός Nomoplatform

O Νικόλας Κυριακίδης co-founder of Zenox Public Affairs