Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι πόλεις του μέλλοντος στο Cyprus Forum Cities

Περισσότερο από το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού συγκεντρώνεται σήμερα σε αστικά κέντρα και σύμφωνα με τις προβλέψεις των Ηνωμένων Εθνών, το ποσοστό αυτό θα φτάσει μέχρι και το 68% έως το 2050. Οι αριθμοί διαφέρουν αισθητά σε ότι αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς ο αριθμός των πολιτών που κατοικούν σε αστικές περιοχές έχει εκτοξευθεί, πλησιάζοντας σε ποσοστιαία βάση το 75%. Την ίδια ώρα, σε παγκόσμια κλίμακα, οι αστικές περιοχές φαίνεται να καταναλώνουν πάνω από το 65% της παγκόσμιας ενέργειας, που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 70% των εκπομπών CO2. Αυτή η τάση αναπόφευκτα εντείνει την ανάγκη συνολικών λύσεων για την αειφόρο ανάπτυξη της τοπικής αυτοδιοίκησης, την κυκλική οικονομία, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και βεβαίως τη χρήση της τεχνολογίας στην υπηρεσία της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Η αναγκαιότητα προσαρμογής στις ολοένα μεταβαλλόμενες συνθήκες, αλλά και αντιμετώπισης των προκλήσεων αυτών καθιστά επιτακτική τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και στην Κύπρο, γεγονός που αποτελεί και τη βάση της επικείμενης διοργάνωσης του πρώτου Cyprus Forum Cities. Στόχος του συνεδρίου, να πραγματευτεί αυτές ακριβώς τις προκλήσεις, για την ανάπτυξη μιας βιώσιμης τοπικής αυτοδιοίκησης, τους τρόπους υλοποίησης της κυκλικής οικονομίας, των ζητημάτων της ενέργειας και του περιβάλλοντος, μιας βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης αλλά και μιας αειφόρου θαλάσσιας πολιτικής.

Το Cyprus Forum Cities θα πραγματοποιηθεί στις 7-8 Απριλίου 2023, στη Λεμεσό, από το Oxygono σε συνεργασία με τον Δήμο Λεμεσού και το ΤΕΠΑΚ, σε μια προσπάθεια διαμόρφωσης ενός μακροπρόθεσμου βιώσιμου σχεδίου για την ανάπτυξη των πόλεων και κοινοτήτων της Κύπρου. Η σύμπραξη, κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντική καθώς αναδεικνύει την αναγκαιότητα συνεργιών μεταξύ διαφορετικών φορέων και της ανταλλαγής ευρωπαϊκής τεχνογνωσίας για την εξεύρεση ολιστικών λύσεων σε διαφορετικές διαστάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Στο πλαίσιο αυτό, η εμπειρία του Δήμου Λεμεσού μέσα από τη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Αποστολή: «100 κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις μέχρι το 2030», θα αποτελέσει ένα ιδανικό παράδειγμα στην ίδια την Κύπρο για το πώς μπορούν οι πόλεις να λειτουργήσουν ως οικοσυστήματα πειραματισμού και καινοτομίας με στόχο την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Τοπική Αυτοδιοίκηση και βιώσιμη ανάπτυξη

Οι δυνατότητες που έχει η τοπική αυτοδιοίκηση μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας, αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών είναι απεριόριστες. Οι λεγόμενες «έξυπνες πόλεις» αξιοποιούν τις ψηφιακές τεχνολογίες που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, λύσεις για τη διαχείριση του κυκλοφοριακού, υποδομές με ενσωματωμένους αισθητήρες, έξυπνη στάθμευση, διαχείριση των αποβλήτων και απορριμμάτων, προώθηση της κινητικότητας, καθώς και εφαρμογές κινητών για την παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες.

Πόλεις στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη που πήραν σοβαρά τον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης τη δεκαετία του 90’ και έκαναν πλάνα βιώσιμης ανάπτυξης για τις πόλεις τους, είναι τώρα εξελιγμένες πόλεις που παρέχουν καλής ποιότητας ζωή στους πολίτες τους. Η Κύπρος, πρέπει να ακολουθήσει αυτά τα θετικά μοντέλα ανάπτυξης. Να υπάρξει δηλαδή σχεδιασμός, αλλά και υλοποίηση με σύμπραξη της κυβέρνησης, των τοπικών αρχών, των επιχειρήσεων και των πολιτών.

Σκοπός του Cyprus Forum Cities είναι να συμβάλει στην περαιτέρω αναβάθμιση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης και ταυτόχρονα να φέρει καλές πρακτικές στην Κύπρο από το εξωτερικό. Οι δυνατότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Κύπρο αυξάνονται, αλλά έχει ακόμη πολλά περιθώρια βελτίωσης σε σύγκριση με άλλες χώρες.

Κομβικό σημείο ο πολίτης

Ο ιδιωτικός τομέας, ο ακαδημαϊκός, οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, αλλά και ομάδες πολιτών αποτελούν απαραίτητα κομμάτια της εξίσωσης για την ανάπτυξη των βιώσιμων πόλεων του μέλλοντος. Η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να είναι ο συνδετικός κρίκος για την επίτευξη του στόχου αυτού, ωστόσο, στο επίκεντρο του συστήματος βρίσκεται ο πολίτης.

Γνώμονας όλων των σχεδιασμών θα πρέπει να είναι η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων μιας περιοχής, από τον αέρα που αναπνέουν και το νερό που καταναλώνουν μέχρι την εύκολη και ασφαλή διακίνησή τους. Επομένως είναι σημαντικό οι πολίτες να κατανοήσουν τις δυνατότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης για να καταστούν οι πόλεις και οι κοινότητες τους πιο βιώσιμες.

Το Cyprus Forum Cities φιλοδοξεί να συμβάλει στη δημόσια συζήτηση και να συμπεριλάβει σε αυτή και τον Κύπριο πολίτη, ο οποίος πρέπει να έχει λόγο στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής τοπικής αυτοδιοίκησης. Η προσδοκία είναι ότι θα καθιερωθεί ένα ετήσιο συνέδριο αφιερωμένο στα θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης της Κύπρου και να καταστεί τόπος συνάντησης και ανταλλαγής απόψεων για τις προκλήσεις της Περιφερειακής Ανάπτυξης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.