Βρήκαν κοινή γλώσσα για Hermes Οδυσσέας και Κεραυνός

Σε επικοινωνία που είχε ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης με τον Υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό, αυτός συμφώνησε πλήρως ότι για την εξασφάλιση συμβουλευτικών υπηρεσιών για την Συμφωνία Παραχώρηση Ανάπτυξης και Διαχείρισης των Αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου που θα περιλαμβάνονται σε αποδέσμευση κονδυλίου θα προκηρυχθεί ανοικτός διαγωνισμός από το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και όχι από το Υπουργείο Οικονομικών, στη βάση νέων όρων εντολής που θα ετοιμαστούν.

Αυτό περιλαμβάνεται σε σειρά διευκρινίσεων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το ζήτημα της εξασφάλισης συμβουλευτικών υπηρεσιών για αποτιμηση της αξίας ενδεχόμενης επέκτασης της Συμφωνίας με την Hermes.

Η ανακοίνωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αφορά δημοσίευμα της εφημερίδας Φιλελεύθερος σχετικά με νέο αίτημα του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών (ΥΟ) προς την Βουλή για αποδέσμευση κονδυλίου €191.238 για εξασφάλιση συμβουλευτικών υπηρεσιών για την αποτίμηση της αξίας ενδεχόμενης επέκτασης της Συμφωνίας με την Hermes και για την αποτίμηση της αξίας απαιτήσεων της εταιρείας, αίτημα που όταν είχε υποβληθεί τον Σεπτέμβριο του 2022 απορρίφθηκε από την Βουλή.  

Αναφέρεται ότι σε ανακοίνωσή της στις 23 Ιανουαρίου, 2023, η Υπηρεσία είχε αναφέρει ότι στις 2 Ιανουαρίου, 2023 ενημέρωσε τον Γενικό Εισαγγελέα για το ενδεχόμενο διάπραξης ποινικών ή αστικών αδικημάτων σε σχέση με τη σύναψη από το Υπουργείο Οικονομικών δύο συμβάσεων με χρηματοοικονομικούς συμβούλους, μία τον Νοέμβρη του 2021 αξίας €95.200 και μία τον Ιούλη του 2022 αξίας €191.238, χωρίς τη ύπαρξη διαθέσιμων πιστώσεων και με απευθείας ανάθεση, χωρίς προκήρυξη ανοικτού διαγωνισμού, κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας δημοσίων συμβάσεων, με τις σχετικές αποφάσεις να είχαν λάβει ο τέως Υπουργός Οικονομικών και ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου.

Σημειώνεται ότι «ο Γενικός Εισαγγελέας, ασκώντας τις εκ του Συντάγματος ανέλεγκτες εξουσίες του ως δημόσιος κατήγορος, αποφάσισε ότι δήθεν η υποχρέωση για λήψη έγκρισης από την Βουλή αφορά μόνο τη στιγμή που θα γίνει μία πληρωμή στο πλαίσιο σύμβασης, και όχι και πριν την υπογραφή της σύμβασης, ανατρέποντας μια καλά εμπεδωμένη επί σειρά ετών πρακτική στη Δημόσια Υπηρεσία, η οποία προκύπτει από τη νομοθεσία και από σχετικές εγκυκλίους που υπογράφονται μάλιστα από τον ίδιο τον ΓΔ του Υπουργείου, ο οποίος τις παραβίασε, ενώ αποφάσισε επίσης ότι δήθεν ήταν νόμιμη η απευθείας ανάθεση στους δύο οίκους συμβούλων, τη στιγμή που η ανάθεση αυτή παραβίαζε κατάφωρα τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία όπως η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξήγησε αργότερα μετά από δικό μας αίτημα».

Αναφέρεται ότι «οι συμβουλευτικές υπηρεσίες που παρασχέθηκαν στο πλαίσιο των δύο συμβάσεων αφορούσαν την ετεροβαρή για το κράτος συμφωνία που δρομολογούσε η Κυβέρνηση για επέκταση της Συμφωνίας με την Hermes κατά 5,5 χρόνια, με την τροποποίηση αυτή να αφορά απευθείας ανάθεση εργασίας με ακαθάριστα έσοδα ύψους €1,5 δις».

«Το μέγεθος είναι κολοσσιαίο», προστίθεται.

Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, η Συμφωνία Παραχώρησης του 2006 προβλέπει ότι, αν η Hermes αποδεδειγμένα αδυνατεί να βρει χρηματοδότες για τα έργα της Φάσης 2, τότε τα μέρη μπορεί να εξετάσουν διάφορες επιλογές όπως η επέκταση της Συμφωνίας, η χρηματοδότηση μέρους ή του συνόλου των αναγκών από την ίδια τη Δημοκρατία, ή η εκ μέρους της παροχή εγγύησης στους δανειστές κλπ., ενώ αν δεν τα βρουν, τότε η Δημοκρατία μπορεί να απαλλάξει την Hermes από την υποχρέωση κατασκευής της Φάσης 2 και να λάβει τη διαφορά ως πρόσθετο τέλος παραχώρησης, ή να τερματίσει τη σύμβαση, με το πρόσθετο τέλος παραχώρησης υπολογίζεται ώστε η Hermes να μη ωφεληθεί από τη μη κατασκευή της Φάσης 2 (αρχή του “no better no worse position”).

Προστίθεται ότι στη βάση επιστολών από τράπεζες που δόθηκαν το καλοκαίρι του 2021, όταν η επιβατική κίνηση ήταν ελάχιστη λόγω πανδημίας, και στη βάση προβλέψεων επιβατικής κίνησης που έγιναν στο τέλος του 2021, το Υπουργείο Οικονομικών αναρμοδίως διεξήγαγε διαπραγματεύσεις και κατέληξε στην προκαταρκτική συμφωνία για την επέκταση των 5,5 χρόνων, ενώ σημειώνεται ότι αναθέτουσα αρχή είναι το Υπουργείο Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων (ΥΜΕΕ) και για το έργο έχει συσταθεί ειδική διαχειριστική επιτροπή με βάση τους σχετικούς Κανονισμούς, αυτοί δε είναι οι μόνοι που μπορούν νόμιμα να χειρίζονται τα θέματα της Συμφωνίας Παραχώρησης.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία «υπογραμμίζει πως εξ αρχής χαρακτήρισε τη δρομολογούμενη συμφωνία για επέκταση της Συμφωνίας Παραχώρησης κατά 5,5 χρόνια ως σκανδαλώδη και παράνομη, με τα στοιχεία της επιβατικής κίνησης του 2022, αλλά και της επιβατικής κίνησης του πρώτου τριμήνου του 2023 να επιβεβαιώνουν το σκανδαλώδες της συμφωνίας».

Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία «για να συναφθεί συμφωνία με την Hermes θα πρέπει η εταιρεία να επικαιροποιήσει τις επαφές της με πιθανούς χρηματοδότες της Φάσης 2, τώρα που υπάρχουν τα δεδομένα επιβατικής κίνησης για το 2022 (και πλέον και του 2023), ενώ στη συνέχεια θα πρέπει αυτή να αξιολογηθεί από χρηματοοικονομικούς συμβούλους που θα προσλάβει το ΥΜΕΕ».

Ταυτόχρονα, προστίθεται, «οι νομικοί σύμβουλοι θα πρέπει να αξιολογήσουν τις απαιτήσεις της Hermes και μόνο αυτές που έχουν βάση να αξιολογηθούν περαιτέρω από χρηματοοικονομικούς συμβούλους του ΥΜΕΕ, θέσεις που είχαν κατατεθεί γραπτώς από την Υπηρεσία στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού από τον Σεπτέμβριο του 2022».

Η Υπηρεσία αναφέρει πως «συμφωνεί με την ανάγκη εξασφάλισης υπηρεσιών από χρηματοοικονομικούς συμβούλους όπως εξηγείται στην παραπάνω παράγραφο και νοουμένου ότι για την εξασφάλιση των υπηρεσιών θα προκηρυχθεί ανοικτός διαγωνισμός από το αρμόδιο ΥΜΕΕ».

Προσθέτει πως «η τυχόν επέκταση της Συμφωνίας Παραχώρησης θα πρέπει να αποφασιστεί στη βάση των προνοιών της Συμφωνίας Παραχώρησης, όπως εξηγούνται στο τέταρτο σημείο, θα πρέπει να είναι η ύστατη εκ των προσφερόμενων επιλογών και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να έχει τέτοια μεγάλη διάρκεια όπως σκανδαλωδώς δρομολόγησε το Υπουργείο Οικονομικών».

Συμπληρώνεται πως μετά την ενημέρωση της Υπηρεσίας για την επιστολή του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου προς την Βουλή με ημερομηνία 20 Απριλίου, 2023, την οποία, όπως αναφέρεται, κατά καταχρηστικό τρόπο χαρακτήρισε ως κατεπείγουσα, ο Γενικός Ελεγκτής επικοινώνησε με τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος συμφώνησε πλήρως ότι για την εξασφάλιση των συμβουλευτικών υπηρεσιών που θα αφορά η ζητηθείσα αποδέσμευση κονδυλίου θα προκηρυχθεί ανοικτός διαγωνισμός από το ΥΜΕΕ και όχι από το Υπουργείο Οικονομικών, στη βάση νέων όρων εντολής που θα ετοιμαστούν, και ότι η ζητηθείσα αποδέσμευση επ’ ουδενί αφορά ή θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την συμφωνία με τον Οίκο PwC που υπέγραψε ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών τον Ιούλιο του 2022.

«Σχετικά με τα παραπάνω, ο Γενικός Ελεγκτής ενημέρωσε σήμερα την Πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού με την παράκληση όπως η παρούσα ανακοίνωση διανεμηθεί στα μέλη της Επιτροπής και όπως τα όσα που αναφέρονται στην παραπάνω παράγραφο τεθούν από την Επιτροπή ως όρος κατά την αποδέσμευση», καταλήγει η ανακοίνωση.