Πρόταση Κομισιόν για καλύτερη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων-ασφάλεια καταθετών

Πρόταση για ενίσχυση του υφιστάμενου πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων και την ασφάλιση των καταθέσεων (crisis management and deposit insurance framework - CMDI), εστιάζοντας στις μεσαίου μεγέθους και μικρότερες τράπεζες, παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τρίτη από το Στρασβούργο, όπου συνεδρίασε το Κολέγιο των Επιτρόπων στο περιθώριο της συνόδου της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

«Το τραπεζικό σύστημα της ΕΕ είναι σε πολύ καλή κατάσταση χάρη στις χωρίς προηγούμενο μεταρρυθμίσεις που εφαρμόσαμε μετά την χρηματοπιστωτική κρίση», ανέφερε ο αρμόδιος εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος παρουσίασε την πρόταση μαζί με την Επίτροπο Χρηματοοικονομικών Μαρέιντ Μακγκίνες.

«Σήμερα κάνουμε ακόμα ένα βήμα για να διασφαλίσουμε πως μια τράπεζα υπό κατάρρευση θα μπορεί να τύχει πιο αποτελεσματικού και συγκροτημένου χειρισμού αν χρειαστεί», πρόσθεσε.

Το σκεπτικό της πρότασης είναι να δώσει στις αρχές τα εργαλεία ώστε να μπορούν να οργανώσουν τη διαχείριση μιας χρεοκοπημένης τράπεζας οποιουδήποτε μεγέθους και επιχειρηματικού μοντέλου, με τρόπο που να διαφυλάσσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, να προστατεύει τους φορολογούμενους και τους καταθέτες και να στηρίζει την πραγματική οικονομία.

Τα εργαλεία αυτά περιλαμβάνουν, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, την ευκολότερη αξιοποίηση εργαλείων για θωράκιση των καταθετών, όπως με τη μεταφορά τους από μια προβληματική τράπεζα σε μια υγιή. Κάτι τέτοιο, προστίθεται, θα πρέπει να γίνει συμπληρωματικά ως προς τη δυνατότητα της ίδιας της τράπεζας να απορροφήσει τις ζημιές εσωτερικά.

Η πρόταση παραπέμπεται τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ για συζήτηση και διαμόρφωση. Υπενθυμίζεται πως τον Ιούνιο του 2022 το Eurogroup είχε με δήλωσή του αναγνωρίσει πως η Τραπεζική Ένωση παραμένει ημιτελής και πως τα επόμενα βήματα θα πρέπει να γίνουν στα θέματα διαχείρισης κρίσεων και ασφάλισης καταθέσεων πριν το τέλος της σημερινής θητείας του Κοινοβουλίου, δηλαδή μέχρι τα μέσα του 2024. Παράλληλα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει στηρίξει την ανάγκη επανεξέτασης του συγκεκριμένου πλαισίου στην τελευταία του έκθεση για την Τραπεζική Ένωση.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν για το σκεπτικό της πρότασης, ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ έχει γίνει πολύ πιο ανθεκτικός τα τελευταία χρόνια, καθώς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να είναι καλά κεφαλαιοποιημένα, να διαθέτουν υψηλή ρευστότητα και να βρίσκονται υπό στενή εποπτεία. Στην πράξη όμως, πολλές χρεοκοπημένες μεσαίες και μικρότερες τράπεζες αντιμετωπίστηκαν με λύσεις εκτός του πλαισίου εξυγίανσης, που αξιοποιούσαν χρήματα φορολογουμένων αντί των εσωτερικών πόρων της τράπεζας ή αντί για συστήματα εγγύησης καταθέσεων και ταμεία εξυγίανσης.

Όσον αφορά την ουσία της πρότασης, περιλαμβάνει εργαλεία για διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και προστασία των χρημάτων των φορολογουμένων, για προστασία της πραγματικής οικονομίας από τις επιπτώσεις της τραπεζικής χρεοκοπίας, και για καλύτερη προστασία των καταθετών.

Σε σχέση με την χρηματοπιστωτική σταθερότητα, η πρόταση διευκολύνει τη χρήση συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων για τη θωράκιση των καταθετών (φυσικά πρόσωπα, επιχειρήσεις, δημόσιοι φορείς) όταν αυτό είναι απαραίτητο για να αποφευχθεί η μετάδοση της κρίσης σε άλλες τράπεζες και για να αποτραπούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία και την οικονομία.

Σε σχέση με την προστασία της πραγματικής οικονομίας, οι κανόνες θα επιτρέψουν στις αρχές να αξιοποιήσουν πλήρως τα πολλά πλεονεκτήματα της διαδικασίας εξυγίανσης, η οποία, σε αντίθεση με τη διαδικασία εκκαθάρισης, θα είναι καλύτερη για τους πελάτες οι οποίοι διατηρούν την πρόσβαση στους λογαριασμούς τους, για παράδειγμα με τη μεταφορά τους σε άλλη τράπεζα. Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι κρίσιμες λειτουργίες της τράπεζας προς όφελος της ευρύτερης οικονομίας και της κοινωνίας.

Τέλος σε σχέση με την προστασία των καταθετών, Καλύτερη προστασία για τους καταθέτες, το όριο των 100.000 ευρώ ανά καταθέτη και τράπεζα, όπως ορίζεται στην οδηγία για το σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, συνεχίζει να ισχύει βάσει της πρότασης. Ωστόσο η πρόταση εναρμονίζει περαιτέρω τα πρότυπα προστασίας των καταθετών σε ολόκληρη την ΕΕ, επεκτείνοντας την προστασία των καταθετών σε δημόσιους φορείς (όπως νοσοκομεία, σχολεία, δήμους), καθώς και σε ορισμένους τύπους κεφαλαίων πελατών (π.χ. από εταιρείες επενδύσεων, ιδρύματα πληρωμών, ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος).

Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης πρόσθετα μέτρα για την εναρμόνιση της προστασίας των προσωρινών υψηλών υπολοίπων σε τραπεζικούς λογαριασμούς άνω των 100.000 ευρώ που συνδέονται με συγκεκριμένα γεγονότα όπως κληρονομιές ή ασφαλιστικές αποζημιώσεις.