ΟΕΒ: Οι δράσεις και τα πεπραγμένα στα εργασιακά ζητήματα το 2022

Με την ευκαιρία της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης της Ομοσπονδίας Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 25 Απριλίου 2023, και στην οποία θα μιλήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κύριος Νίκος Χριστοδουλίδης, η ΟΕΒ εκδίδει το κάτωθι ανακοινωθέν.

Οι εργασιακές σχέσεις και η κοινωνική πολιτική κατά το 2022 επηρεάστηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ρωσία, δημιουργώντας σοβαρές ελλείψεις και ιδιαίτερα υψηλές αυξήσεις στις τιμές στα τρόφιμα, τις πρώτες ύλες και την ενέργεια. 

Επιπλέον, σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων συνέχισε να επηρεάζεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά από τις επιπτώσεις της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης της πανδημίας COVID-19 και τις διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας, πλήττοντας κυρίως τους τομείς του λιανικού εμπορίου, τα βιομηχανικά προϊόντα, την αυτοκινητοβιομηχανία αλλά και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στoυς τομείς του τουρισμού και της εστίασης.

Οι αλλεπάλληλες κρίσεις και οι αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις, δημιούργησαν ένα ασταθές επιχειρηματικό και εργασιακό περιβάλλον.

Ενεργώντας ως ο αναγνωρισμένος εκπρόσωπος των Εργοδοτών και των επιχειρήσεων, η ΟΕΒ ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο στην διαχείριση της νέα κρίσης που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία λαμβάνοντας ανατροφοδότηση από τις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και υποβάλλοντας συγκεκριμένες εισηγήσεις προς τα αρμόδια Υπουργεία.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΟΕΒ προσάρμοσε ανάλογα τις επιδιώξεις και την στρατηγική της με στόχο την στήριξη της οικονομίας και των επιχειρήσεων έτσι ώστε να διατηρηθεί η επανεκκίνηση της οικονομίας ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις ζημιές.

Κατά το 2022, η ανεργία παρουσίασε μικρή μείωση με το ποσοστό να περιορίζεται στο 7% για το έτος (7,5%: 2021). Καθοριστικό παράγοντα για την συγκράτηση των θέσεων εργασίας αποτέλεσε η συνέχιση των Σχεδίων παροχής κινήτρων για πρόσληψη ή/και κατάρτιση των ανέργων.

Με τις συσσωρευμένες εμπειρίες που αποκομίστηκαν από την διαχείριση των κρίσεων των τελευταίων ετών, η ΟΕΒ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ειρηνική ανανέωση των Συλλογικών Συμβάσεων με συγκράτηση του εργατικού κόστους και διατήρηση των θέσεων εργασίας.

Ο διαπραγματευτικός κύκλος του 2022 αφορούσε την ανανέωση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας αριθμού μεμονωμένων επιχειρήσεων, αλλά και σημαντικών κλάδων. Συγκεκριμένα, κατά το 2022 είχαν λήξει οι εξής κλαδικές Συμβάσεις: Ξενοδοχείων, Ξυλουργικής Βιομηχανίας, Οικοδομικής Βιομηχανίας και Πλοιοκτητών. Αρκετές Συλλογικές Συμβάσεις δεν ανανεώθηκαν και παραμένουν στις αρχές του 2023 υπό διαπραγμάτευση.

Κατά το 2022 η εργατική ειρήνη δεν διασαλεύτηκε ένεκα αποτυχίας για ανανέωση των Συλλογικών Συμβάσεων, με εξαίρεση τις πιο κάτω περιπτώσεις:

(α) Στα λιμάνια Λάρνακας και Βασιλικού, πραγματοποιήθηκαν απεργίες κατά παράβαση του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων, με σκοπό την ικανοποίηση αιτημάτων που δεν βασίζονταν σε καμία διαδικασία. Αγνοώντας σχετική Γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα και χωρίς να υπάρχει εργατική διαφορά ενώπιον της Μεσολαβητικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εργασίας, οι συντεχνίες προσπάθησαν να επιβάλουν τα αιτήματα τους αδιαφορώντας για τα προβλήματα που δημιουργούνται στους εμπορευόμενους, σε άλλους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και την οικονομία γενικότερα.

(β) Στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, οι εργαζόμενοι στον τομέα εξυπηρέτησης εδάφους, προέβηκαν και πάλι κατά παράβαση του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων σε απεργία, ως διαμαρτυρία για τις απολύσεις λόγω πλεονασμού που προέκυψαν μετά από την αδειοδότηση τρίτης εταιρείας επίγειας εξυπηρέτησης που είχε ως αποτέλεσμα την μείωση του κύκλου εργασιών των δυο υφιστάμενων εταιρειών.

(γ)  Στον τομέα των συγκοινωνιών, οι οδηγοί λεωφορείων στις επαρχίες Λευκωσίας και Λάρνακας κατήλθαν σε απεργία ως αντίδραση στην απόφαση της διαχειρίστριας εταιρείας για απολύσεις λόγω πλεονασμού μικρού αριθμού προσωπικού που δεν μπορούσαν να απορροφηθούν σε άλλες εργασίες της εταιρείας, μετά από αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμό του τρόπου οργάνωσης των εργασιών στην οποία προέβηκε.

(δ) Στον τομέα της διανομής φαγητού, πραγματοποιήθηκε απεργία από εργαζόμενους εταιρείας που παρέχει υπηρεσίες σε τρίτους, ισχυριζόμενοι μείωση απολαβών.

(ε) Στην ΑΗΚ, αναστάληκαν την υστάτη προγραμματιζόμενες απεργίες που ενδεχομένως θα οδηγούσαν στην διακοπή της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, πλήττοντας την εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων και τους πολίτες.  

Με αφορμή τις αλλεπάλληλες αδικαιολόγητες και παράτυπες απεργίες στις ουσιώδεις υπηρεσίες και τις απειλές για λήψη απεργιακών μέτρων σε ημικρατικούς οργανισμούς κατά παράβαση των εργασιακών θεσμίων, η ΟΕΒ, με σκοπό να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων αλλά και να προστατευτεί η ασφάλεια, υγεία και ευημερία των πολιτών, έθεσε για ακόμη μια φορά την πρόταση της για νομοθέτηση της Συμφωνίας για την Διαδικασία Επίλυσης Εργατικών Διαφορών στις Ουσιώδεις Υπηρεσίες, που συνομολόγησαν οι κοινωνικοί εταίροι το 1999 και την οποία οι συντεχνίες αρνούνται να εφαρμόσουν.

Κατά το 2022 ολοκληρώθηκε ο διάλογος για την θέσπιση εθνικού κατώτατου μισθού (ΕΚΜ). Η αρχική αντίδραση της ΟΕΒ ήταν, σύμφωνα με την πάγια θέση της, η μη νομοθέτηση του ΕΚΜ, επεξηγώντας ότι αυτό θα μεταβάλει το υφιστάμενο σύστημα εργασιακών σχέσεων, καταργώντας την ευελιξία που παρέχεται στον καθορισμό των όρων απασχόλησης των εργαζομένων μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Δεδομένης της πολιτικής απόφασης για θέσπιση ΕΚΜ, η ΟΕΒ αναπροσάρμοσε και προώθησε τις θέσεις και εισηγήσεις της με σκοπό τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων μιας τέτοιας εξέλιξης επί των επηρεαζόμενων επιχειρήσεων, επισημαίνοντας ότι η ευελιξία που παρέχει το σύστημα εργασιακών σχέσεων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την διαχείριση κρίσεων. Η ΟΕΒ τόνισε ότι η περαιτέρω αύξηση του εργατικού κόστους κατά τρόπο ανελαστικό, σε μια περίοδο που η οικονομία παραμένει ευάλωτη σε εξωγενείς κινδύνους, αποτελεί επιπρόσθετο αποσταθεροποιητικό παράγοντα.

Τον Σεπτέμβριο του 2022 εκδόθηκε το περί Κατώτατου Ορίου Μισθών Διάταγμα που μεταξύ άλλων προβλέπει από 1/1/2023 την αύξηση του μεικτού κατώτατου μισθού πρόσληψης από €870 σε €885 και μετά από 6 μήνες συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο Εργοδότη την αύξηση του μεικτού κατώτατου μισθού από €924 σε €940. 

Στο τραπέζι των διαβουλεύσεων, η ΟΕΒ πρόσθεσε το θέμα της ΑΤΑ που επιφέρει αύξηση του εργατικού κόστους και του πληθωρισμού, υπογραμμίζοντας ότι η θέσπιση ΕΚΜ θα πρέπει να συνοδεύεται με κατάργηση του αναχρονιστικού αυτού συστήματος.

Πλησιάζοντας στο τέλος μιας ιδιαίτερα δύσκολης χρονιάς, οι επιχειρήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις, με βασικότερη την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού σε όλους σχεδόν τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Οι ενέργειες και παραστάσεις της ΟΕΒ, είχαν ως αποτέλεσμα την συνέχιση του διαλόγου για τον εκσυγχρονισμό της Στρατηγικής Απασχόλησης Ξένου Εργατικού Δυναμικού και των σχετικών κριτηρίων, σε μια νέα βάση, ώστε να συνάδουν με την σημερινή πραγματικότητα και τις αναπτυξιακές ανάγκες της οικονομίας και των επιχειρήσεων, με σκοπό την επίλυση του οξύτατου προβλήματος έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού που αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη της οικονομίας.

Πέρα από τα πιο πάνω, η ΟΕΒ κατά το 2022 ανέπτυξε έντονη και πολυσχιδή δραστηριότητα σε σωρεία άλλων θεμάτων εργασιακού περιεχομένου.

Μέσα στα πλαίσια της πολυδιάστατης αυτής δραστηριότητας της, η ΟΕΒ:

Συμμετείχε στην διαπραγματευτική ομάδα της Ευρωπαϊκής εργοδοτικής πλευράς για την τηλεργασία.

Συμμετείχε ανελλιπώς στις τεχνικές επιτροπές για την εισαγωγή νέων ή/και την τροποποίηση υφιστάμενων Νόμων και Κανονισμών που αφορούν θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία, την Προστασία των Δικαιωμάτων των Εργοδοτουμένων σε Περίπτωση Αφερεγγυότητας του Εργοδότη, τις Ετήσιες Άδειες Μετ΄Απολαβών, την Τηλεργασία, την Προστασία των Μισθών, και την Παροχή Δικαιώματος σε Άδεια Πατρότητας, Γονική άδεια, Άδεια Φροντίδας και Απουσία από την Εργασία για Λόγους Ανωτέρας Βίας και την Παροχή Ευέλικτων Ρυθμίσεων.

Συνέβαλε ενεργά στην διαμόρφωση και υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, των Σχεδίων Κατάρτισης και Πρόσληψης Ανέργων και του Σχεδίου για την εργασιακή αποκατάσταση των αποφυλακισμένων.

Στήριξε τον εκσυγχρονισμό και ψηφιοποίηση των συστημάτων των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων (SISnet και Εργάνη) καθώς και τη διαδικασία ψηφιοποίησης των αιτήσεων που υποβάλλονται στις YKA μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας www.gov.cy

Προώθησε την γυναικεία επιχειρηματικότητα και την ισότητα των φύλων στην απασχόληση.

Ανέπτυξε και υλοποίησε το Έργο «Υγιείς Εργασιακές Σχέσεις-Σύγχρονες Επιχειρήσεις» με σκοπό την βελτίωση της ποιότητας εφαρμογής του Κυπριακού νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου εργασιακών σχέσεων ανάμεσα στις Μικρο-Μεσαίες Επιχειρήσεις.

Συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα “TransFormWork” για την υλοποίηση της Συμφωνίας-Πλαίσιο μεταξύ των Ευρωπαϊκών Οργανώσεων των Κοινωνικών Εταίρων για την Ψηφιοποίηση και τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στον κόσμο της εργασίας.

Τα θέματα αυτά περιγράφονται συνοπτικά στην Ετήσια Έκθεση η οποία θα συζητηθεί στη Γενική Συνέλευση των Μελών της Οργάνωσης που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 25 Απριλίου, 2023 στη Λευκωσία και θα χαιρετίσει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης.