Ψηλά στον δείκτη Γυναίκες, Επιχειρήσεις και Δίκαιο 2023 η Κύπρος

Η Κύπρος βαθμολογείται με 94,4 από τα 100 στον δείκτη της Παγκόσμιας Τράπεζας «Γυναίκες, Επιχειρήσεις και Δίκαιο» για το 2023.

Η έκθεση περιλαμβάνει στοιχεία από 190 χώρες, αξιολογώντας τη νομοθεσία και τους κανονισμούς σε οχτώ τομείς που σχετίζονται με τη συμμετοχή των γυναικών στην οικονομία: κινητικότητα, χώρος εργασίας, μισθός, γάμος, γονεϊκότητα, επιχειρηματικότητα, περιουσιακά στοιχεία και συντάξεις.

Σημειώνεται ότι τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε η έρευνα είναι ενήμερα μέχρι 1η Οκτωβρίου 2022, και επομένως δεν λαμβάνουν υπόψη τη νομοθεσία για πληρωμένη γονική άδεια που ψηφίστηκε στην Κύπρο στις 6 Οκτωβρίου, δίνοντας έτσι χαμηλότερο βαθμό στην Κύπρο στον τομέα της γονεϊκότητας. 

Συγκεκριμένα, η Κύπρος βαθμολογήθηκε με 100/100 στους τομείς κινητικότητα, χώρος εργασίας, γάμος, επιχειρηματικότητα, περιουσιακά στοιχεία και συντάξεις. Αυτό σημαίνει ότι η ισχύουσα νομοθεσία στην Κύπρο δεν κάνει διάκριση ανάμεσα στα δύο φύλα, σε αυτούς τους τομείς.

Τα θέματα που εξετάζει η Παγκόσμια Τράπεζα αναφορικά με την κινητικότητα αφορούν τη δυνατότητα των γυναικών να κυκλοφορούν ελεύθερα εντός και εκτός της χώρας, όπως ισχύει και για τους άντρες. Τα θέματα που αφορούν τον χώρο εργασίας εξετάζουν κατά πόσο υπάρχει η νομοθετική ρύθμιση για απαγόρευση των διακρίσεων στον χώρο εργασίας, αν υπάρχει νομοθεσία σχετική με τη σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας και αν αυτή τιμωρείται αστικά και ποινικά.

Επιπλέον, όσον αφορά τον γάμο, η Παγκόσμια Τράπεζα εξετάζει κατά πόσο μια γυναίκα μπορεί να είναι επικεφαλής του νοικοκυριού, αν υπάρχει νομοθεσία σχετική με τη βία στην οικογένεια, αν μια γυναίκα μπορεί να ζητήσει διαζύγιο, όπως ένας άντρας και αν δικαιούται να ξαναπαντρευτεί.

Αναφορικά με την επιχειρηματικότητα, εξετάζεται κατά πόσο επιτρέπεται με τον ίδιο τρόπο όπως στους άντρες, στις γυναίκες να ανοίγουν τραπεζικό λογαριασμό, να έχουν πρόσβαση σε πιστώσεις, να συνάπτουν συμβάσεις και να εγγράφουν εταιρείες. Για τα περιουσιακά στοιχεία, εξετάζεται αν υπάρχει το ίδιο δικαίωμα στην ακίνητη περιουσία, αν τα παιδιά, ανεξαρτήτως φύλου έχουν τα ίδια κληρονομικά δικαιώματα, αν διασφαλίζεται νομοθετικά η ίση διαχείριση περιουσιακών στοιχείων εντός του γάμου και εάν ο νόμος προβλέπει την αποτίμηση των μη χρηματικών εισφορών.

Για τις συντάξεις εξετάζεται αν το έτος συνταξιοδότησης είναι ίδιο για άντρες και γυναίκες και κατά πόσο η άδεια μητρότητας υπολογίζεται ως συντάξιμη.

Οι τομείς που η Κύπρος δεν βαθμολογείται με 100/100 είναι ο μισθός και η γονεϊκότητα. Συγκεκριμένα, στην κατηγορία "μισθός", η Κύπρος βαθμολογείται με 75/100 και στη γονεϊκότητα με 80/100.

Για τον μισθό, ενώ στην Κύπρο υπάρχουν οι νομοθεσίες που διασφαλίζουν υποχρεωτικά ίση αποζημίωση για την ίδια εργασία και οι γυναίκες μπορούν να εργαστούν σε τομείς που θεωρούνται επικίνδυνοι, σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι γυναίκες στην Κύπρο δεν μπορούν να εργαστούν στον τομέα των εξορύξεων.

Αναφορικά με τη γονεϊκότητα, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, όταν συλλέχθηκαν τα στοιχεία η Κύπρος δεν είχε πληρωμένη γονεϊκή άδεια κατοχυρωμένη νομοθετικά. Ο τομέας εξετάζει επίσης αν υπάρχει πληρωμένη άδεια μητρότητας, όπου αναφέρεται ότι στην Κύπρο είναι στις 126 μέρες και άδεια πατρότητας, στις 14 μέρες. Σημειώνεται επίσης ότι απαγορεύεται η απόλυση εγκύου.

Ο παγκόσμιος μέσος όρος για το 2022 ήταν στο 77,1, το οποίο σημαίνει ότι, κατά μέσο όρο, οι γυναίκες απολαμβάνουν 77% των νόμιμων δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι άντρες. Η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει ότι με τον τρέχοντα ρυθμό μεταρρυθμίσεων, σε πολλές χώρες μια γυναίκα θα μπει στην αγορά εργασίας σήμερα και θα συνταξιοδοτηθεί πριν να απολαύσει τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες. Σήμερα σχεδόν 2,4 δισεκατομμύρια γυναίκες που εργάζονται σήμερα δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες.

Από το 1970, ο δείκτης έχει βελτιωθεί κατά 2/3, ανεβαίνοντας από το 45,8 στο 77,1. Σήμερα, μόνο 14 χώρες, όλες με ψηλά αναπτυγμένες οικονομίες, έχουν νομοθεσίες που δίνει πλήρη ισότητα δικαιωμάτων σε άντρες και γυναίκες.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, αν κλείσει το χάσμα των δύο φύλων στον τομέα της απασχόλησης, θα αυξηθεί μακροπρόθεσμα το κατά κεφαλή ΑΕΠ κατά 20% κατά μέσο όρο. Μελέτες υπολογίζουν ότι το παγκόσμιο οικονομικό όφελος ανέρχεται σε $5-6 τρισεκατομμύρια, εάν οι γυναίκες άρχιζαν και κλιμάκωσαν νέες επιχειρήσεις με τον ίδιο ρυθμό με τους άνδρες.

Το 2022, μόνο 34 μεταρρυθμίσεις σχετικά με το φύλο καταγράφηκαν σε 18 συνολικά χώρες, το οποίο αποτελεί τον μικρότερο αριθμό από το 2001. Οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις, αναφέρει η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, αφορούσαν την αύξηση της πληρωμένης γονικής άδειας και της άδειας πατρότητας, αφαιρούσαν περιορισμούς για τις γυναίκες στον χώρο εργασίας και απαιτούσαν ίσο μισθό.

«Θα χρειαστούν ακόμα 1.549 μεταρρυθμίσεις για να επιτευχθεί ουσιαστική νομική ισότητα φύλων σε όλες τις περιοχές που καταγράφει η έκθεση», αναφέρεται σε ανακοίνωση της Παγκόσμιας Τράπεζας για το θέμα. «Με αυτό τον ρυθμό θα χρειαστούν τουλάχιστον 50 χρόνια κατά μέσο όρο για να επιτευχθεί ο στόχος», αναφέρει η έκθεση.

«Η ενδυνάμωση των γυναικών ωφελεί τις ίδιες και τις κοινότητες στις οποίες ζουν. Κάνει τις οικονομίες πιο συμπεριληπτικές, πιο ενεργητικές και πιο ανθεκτικές. Η Παγκόσμια Τράπεζα αγκαλιάζει την επιτακτική υπόθεση για την ισότητα των φύλων και δεσμεύεται να υποστηρίξει τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις για την επίτευξή τους», ανέφερε στην παρουσίαση της έκθεσης η Mamta Murthi, Αντιπρόεδρος για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη στην Παγκόσμια Τράπεζα.