Θ. Λουκαΐδης: Χρηματοδοτικά προγράμματα Έρευνας και Καινοτομίας

Ένα ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών προγραμμάτων προσφέρει το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν. Πρόκειται για εργαλεία με διαφορετικές στοχεύσεις τα οποία αποσκοπούν στην ενίσχυση ικανοτήτων, τη δημιουργία υποδομών, την ενθάρρυνση της επιχειρηματικής καινοτομίας, τη μεταφορά γνώσης αλλά και τη διεθνοποίηση.

Για το πώς μπορούν οι ΜμΕ να καινοτομήσουν καθώς και για τα χρηματοδοτικά προγράμματα που τις αφορούν, αναφέρει σε συνέντευξή του στο InBusinessNews ο γενικός διευθυντής του ΙδΕΚ, Θεόδωρος Λουκαΐδης.

«Από το 2016 μέχρι σήμερα 322 ΜμΕ εξασφάλισαν χρηματοδότηση πέραν των €87 εκατ. στο πλαίσιο υλοποίησης 493 έργων. Η συμμετοχή είναι ακόμη μεγαλύτερη από το 2021 και έπειτα, όπου 122 ΜμΕ συμμετέχουν σε 129 έργα με χρηματοδότηση που ξεπέρασε τα €16 εκατ.» υποδεικνύει, μεταξύ άλλων, ο κ. Λουκαΐδης.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του γενικού διευθυντής του ΙδΕΚ, Θεόδωρου Λουκαΐδη:

Γιατί οι κυπριακές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) πρέπει να καινοτομήσουν και πώς μπορούν να το πετύχουν αυτό;

Σε έναν ολοένα πιο συνδεδεμένο αλλά και συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο όπου οι προκλήσεις διαδέχονται η μια την άλλη και η τεχνολογία επαναπροσδιορίζει όλα όσα θεωρούμε δεδομένα, η καινοτομία βοηθά τις επιχειρήσεις να παραμείνουν επίκαιρες, να διαφοροποιηθούν, να δημιουργήσουν προϊόντα και υπηρεσίες που έχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα και μπορούν να ανταγωνιστούν στις διεθνείς αγορές.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Κύπρου αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας, και η ικανότητα τους να είναι και να παραμένουν ανταγωνιστικές στις διεθνείς αγορές είναι καθοριστικής σημασίας.

Μέσω της επένδυσης σε Έρευνα και Καινοτομία, με την διασύνδεση τους με ερευνητικούς οργανισμούς αλλά και με καινοτόμες επιχειρήσεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό αλλά και με την επένδυση στην ανάπτυξη και απόκτηση δεξιοτήτων και ικανοτήτων απαραίτητων για καινοτομία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Κύπρου μπορούν να πετύχουν ακόμη περισσότερα.

Είναι για αυτό το λόγο που στο Ίδρυμα έχουμε σχεδιάσει και ανακοινώσει μια ευρεία γκάμα χρηματοδοτικών προγραμμάτων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας. Το κάθε χρηματοδοτικό πρόγραμμα και υπηρεσία αποτελεί και ένα διαφορετικό εργαλείο το οποίο οι επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν για να καινοτομήσουν.

Επιπρόσθετα, μέσω μιας σειράς μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «Κύπρος το Αύριο» έχει δημιουργηθεί πλέον ένα ακόμη πιο ευνοϊκό περιβάλλον για τις ΜμΕ που επιθυμούν να επενδύσουν σε έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία. Υπάρχουν φορολογικά κίνητρα για επένδυση σε έρευνα και ανάπτυξη αλλά και για επενδύσεις σε καινοτόμες επιχειρήσεις ενώ το Cyprus Equity Fund αναμένεται να δώσει ώθηση στην επιχειρηματικότητα της χώρας.

Χρηματοδότηση ΜμΕ

Ποια είναι τα Χρηματοδοτικά Προγράμματα Έρευνας και Καινοτομίας του ΙδΕΚ που αφορούν τις ΜμΕ;

Οι ΜμΕ έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε ένα ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών προγραμμάτων που προκηρύσσει κατά καιρούς το ΙδΕΚ. Πρόκειται για εργαλεία με διαφορετικές στοχεύσεις τα οποία αποσκοπούν στην ενίσχυση ικανοτήτων, τη δημιουργία υποδομών, την ενθάρρυνση της επιχειρηματικής καινοτομίας, τη μεταφορά γνώσης αλλά και τη διεθνοποίηση. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το πρόγραμμα «Έρευνα στις Επιχειρήσεις», προϋπολογισμού €6 εκ., που προκηρύξαμε πρόσφατα, το οποίο υποστηρίζει τις εγχώριες επιχειρήσεις να επενδύσουν σε Έρευνα και Ανάπτυξη ώστε να διαφοροποιηθούν και να καταστούν πιο ανταγωνιστικές. Το πρόγραμμα αποτελεί στην ουσία ευκαιρία για μικρές, μεσαίες και μεγάλες κυπριακές επιχειρήσεις να δημιουργήσουν νέα ή ουσιαστικά βελτιωμένα προϊόντα, υπηρεσίες ή μεθόδους παραγωγής υψηλής προστιθέμενης αξίας. Με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας μεγαλύτερου αριθμού επιχειρήσεων να καινοτομούν, θα διατεθεί προϋπολογισμός ύψους €1 εκατ. σε επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν προηγουμένως υποβάλει προτάσεις ως Ανάδοχοι Φορείς στο ΙδΕΚ στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Ε&Κ του Ιδρύματος. Από τα υπόλοιπα προγράμματα με ανοικτές προσκλήσεις στο παρόν στάδιο, ενδεικτικά να αναφερθώ στο πρόγραμμα «Διδακτορικό στη Βιομηχανία», ένα εργαλείο που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να προσλάβουν νέο προσωπικό ή να αναβαθμίσουν τις δεξιότητες υφιστάμενων στελεχών τους για διεξαγωγή έρευνας στη βιομηχανία. Δίνει σε νέους επιστήμονες την ευκαιρία να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους και να αποκτήσουν εμπειρία στο επιχειρηματικό περιβάλλον, να αναπτύξουν μεταβιβάσιμες δεξιότητες αλλά και να συμβάλουν στη δημιουργία ισχυρότερων δεσμών μεταξύ βιομηχανίας και ερευνητικών οργανισμών. Κάθε έργο έχει διάρκεια τρία έτη και προϋπολογισμό μέχρι €150.000. Πολύ σημαντικό είναι επίσης το Πρόγραμμα «DISRUPT», που στοχεύει στη διασύνδεση επιχειρήσεων που έχουν πρωτοποριακές καινοτομίες με προοπτική να διαμορφώσουν νέες ή να διαταράξουν (disrupt) υπάρχουσες αγορές, με επενδυτές Venture Capital οι οποίοι θα υποστηρίξουν την περαιτέρω ανάπτυξη και επέκταση (scale-up) των επιχειρήσεων αυτών στις διεθνείς αγορές.

Οι επιχειρήσεις έχουν επίσης την ευκαιρία να διεκδικήσουν χρηματοδότηση και για την υλοποίηση συνεργατικών έργων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ερευνητικές Υποδομές» για την δημιουργία νέων εξειδικευμένων υποδομών σε τομείς στρατηγικής προτεραιότητας για τη χώρα. Σημαντικό είναι και το πρόγραμμα «Innovate», το οποίο θα προκηρυχθεί ξανά εντός του 2024, μέσα από το οποίο λαμβάνουν υποστήριξη υφιστάμενες επιχειρήσεις για ανάπτυξη ανταγωνιστικών καινοτόμων προϊόντων / υπηρεσιών με δυνατότητα διείσδυσης στη διεθνή αγορά.

Όλες αυτές οι προσκλήσεις, τόσο οι τρέχουσες όσο και οι επερχόμενες, είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος (www.research.org.cy). Για να λαμβάνουν τη σχετική ενημέρωση κατά την ανακοίνωση κάθε νέου προγράμματος, οι επιχειρήσεις μπορούν να εγγραφούν μέσω της ιστοσελίδας μας και στο ενημερωτικό δελτίο του ΙδΕΚ.

Πέραν των €87 εκατ. σε 322 ΜμΕ

Σε ποιο βαθμό οι κυπριακές ΜμΕ αξιοποιούν τα προγράμματα και τις υπηρεσίες του ΙδΕΚ;

Ο αριθμός ΜμΕ που συμμετέχουν τα τελευταία χρόνια στα προγράμματα του ΙδΕΚ και αξιοποιούν τις υπηρεσίες του Ιδρύματος είναι ιδιαίτερα αυξημένος. Στα έργα που τυγχάνουν χρηματοδότησης συμμετέχουν τόσο επιχειρήσεις που διαχρονικά ασχολούνται με την Ε&Α όσο και νεοεισερχόμενες επιχειρήσεις που συμμετέχουν για πρώτη φορά στα προγράμματα του ΙδΕΚ. Από το 2016 μέχρι σήμερα 322 ΜμΕ εξασφάλισαν χρηματοδότηση πέραν των €87 εκατ. στο πλαίσιο υλοποίησης 493 έργων. Η συμμετοχή είναι ακόμη μεγαλύτερη από το 2021 και έπειτα, όπου 122 ΜμΕ συμμετέχουν σε 129 έργα με χρηματοδότηση που ξεπέρασε τα €16 εκατ.

Στηρίζουμε επίσης συστηματικά τη συμμετοχή κυπριακών φορέων, ανάμεσά τους και μεγάλο αριθμό ΜμΕ, στο πρόγραμμα-πλαίσιο της ΕΕ για Ε&Κ, «Ορίζοντας Ευρώπη». Ως ΙδΕΚ, εκτός από την παροχή πληροφόρησης, παρέχουμε χωρίς χρέωση και προεπισκοπήσεις προτάσεων, διενεργούμε ενημερωτικές εκδηλώσεις αλλά και εξειδικευμένα εργαστήρια στηρίζοντας έτσι τη συμμετοχή τόσο των έμπειρων όσο και των νεοεισερχόμενων φορέων. Τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά, αφού μέχρι στιγμής φορείς από την Κύπρο έχουν εξασφαλίσει από τον «Ορίζοντα Ευρώπη» χρηματοδότηση που ξεπερνά τα €130 εκατ. συνολικά, με ποσό πέραν των €50 εκατ. να έχουν εξασφαλιστεί από ΜμΕ.

Πού πιστεύετε ότι υστερούν οι κυπριακές ΜμΕ και πού πρέπει να επενδύσουν;

Έχουμε αρκετά παραδείγματα Κυπριακών ΜμΕ που δραστηριοποιούνται με επιτυχία στις ξένες αγορές. Η χώρα βελτιώνει τις επιδόσεις της σε σχετικούς διεθνείς δείκτες, όπως για παράδειγμα, το European Innovation Scoreboard (EIS) όπου για πρώτη φορά η Κύπρος συγκαταλέγεται στους Strong Innovators και έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο συγκριτικά με τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ, σε σχέση με το 2015. Σίγουρα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, όπως η ανάγκη μεγαλύτερης ιδιωτικής επένδυσης σε Ε&Α, η ενδυνάμωση της ουσιαστικής συνεργασίας της επιχειρηματικής και της ερευνητικής κοινότητας, η ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων μεταφοράς γνώσης και καινοτομίας. Τα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΙδΕΚ συνεισφέρουν σε μεγάλο βαθμό στην αντιμετώπιση των πιο πάνω αδυναμιών. Πέραν τούτου, με την έναρξη λειτουργίας εντός του ΙδΕΚ του Κεντρικού Γραφείου Μεταφοράς Γνώσης (ΚΓΜΓ) αλλά και της πρωτοβουλίας Innovation Factory που τελεί υπό την αιγίδα του Επικεφαλής Επιστήμονα για Έρευνα και Καινοτομία της Κυπριακής Δημοκρατίας, το ΙδΕΚ παρέχει πλέον ολοκληρωμένο χαρτοφυλάκιο υπηρεσιών υποστήριξης μεταφοράς γνώσης καθώς επίσης και εκπαιδευτικά προγράμματα για ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων σε θέματα μεταφοράς γνώσης και εμπορικής αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων για κάθε ΜμΕ που ενδιαφέρεται να εμπλακεί στην καινοτομία. Με τον τρόπο αυτό, τόσο οι ερευνητικοί οργανισμοί όσο και οι επιχειρήσεις έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία μετατροπής των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας.

Νέα γενιά, Έρευνα και Καινοτομία

Πόσο σημαντική είναι η εμπλοκή της νέας γενιάς σε αυτή την προσπάθεια και ποιες δράσεις έχει υιοθετήσει το ΙδΕΚ για καλλιέργεια ανάλογης κουλτούρας Ε&Κ;

Νέα γενιά, Έρευνα και Καινοτομία είναι όροι που συμβαδίζουν. Η νέα γενιά είναι το μέλλον. Η Έρευνα, η τεχνολογία και η Καινοτομία διαμορφώνουν το μέλλον. Η εμπλοκή της νέας γενιάς είναι, ως εκ τούτου, καθοριστικής σημασίας. Το ΙδΕΚ συμβάλει με τις δικές του δράσεις στην προσπάθεια καλλιέργειας κουλτούρας αλλά και δεξιοτήτων και ικανοτήτων Ε&Κ στη νέα γενιά.

Συγκεκριμένα, το 2022 το Ίδρυμα προκήρυξε για πρώτη φορά το πρόγραμμα «Research and Innovation Internships», στο οποίο συμμετείχαν 50 φοιτητές/τριες και για το λόγο αυτό ανακοινώθηκε και για το 2023 με αυξημένο προϋπολογισμό με στόχο τη συμμετοχή 70 φοιτητών/τριών. Δίνουμε την ευκαιρία σε φοιτητές/τριες να απασχοληθούν κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών σε καινοτόμες επιχειρήσεις της Κύπρου και να αντιληφθούν καλύτερα το τι σημαίνει πραγματικά έρευνα και καινοτομία. Στο παρόν στάδιο, οι επιχειρήσεις έχουν ήδη δηλώσει το ενδιαφέρον τους για συμμετοχή στο πρόγραμμα και το αμέσως επόμενο διάστημα οι φοιτητές και φοιτήτριες θα έχουν την ευκαιρία να υποβάλουν τις αιτήσεις τους για συμμετοχή στο πρόγραμμα απευθείας στις επιχειρήσεις που έχουν επιλεγεί να συμμετέχουν.

Επιπλέον, ανακοινώνουμε κατά διαστήματα μαθητικούς διαγωνισμούς όπως το Innova Challenge που τρέχει τώρα, οι οποίοι στοχεύουν στην επίτευξη μιας πρώτης επαφής των μαθητών και μαθητριών με την καινοτομία. Πρόσφατα ανακοινώσαμε και το πρόγραμμα «Διδακτορικό στη Βιομηχανία» που προανέφερα. Στόχος, να εφοδιάσει νέες και νέους επιστήμονες με δεξιότητες και ικανότητες Ε&Κ, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα να αποκτήσουν διδακτορικό τίτλο και ταυτόχρονα να εργάζονται στη βιομηχανία της χώρας. Εξίσου σημαντική είναι και η ένταξη νέων επιστημόνων στο οικοσύστημα Ε&Κ της Κύπρου και η δημιουργία κρίσιμης μάζας ερευνητών και ερευνητριών σε τομείς επιστημονικής αιχμής, τα οποία θα επιδιωχθούν μέσα από πρόγραμμα για μεταδιδακτορικούς ερευνητές/τριες που θα ανακοινωθεί τους επόμενους μήνες.

Δίνουμε λοιπόν στους νέους και τις νέες ευκαιρίες ανάπτυξης μέσα από στοχευμένα προγράμματα για στήριξη της κάθε φάσης της σταδιοδρομίας τους στην Ε&Κ. Επενδύουμε στη νέα γενιά και είμαστε βέβαιοι πως με τη δημιουργικότητα και το δυναμισμό τους θα εξελίξουν περαιτέρω τις γνώσεις και εμπειρίες τους, αλλά και τις επιδόσεις της χώρας μας.

• Cyta Business

Η Cyta Business, αντιλαμβανομένη τις σύγχρονες απαιτήσεις και τις αυξημένες ανάγκες των ΜμΕ για αναβάθμισή τους στην ψηφιακή εποχή, συμβάλλει στην ανάπτυξή τους παρέχοντας λύσεις στα πρακτικά ζητήματα και τις προκλήσεις που τις απασχολούν και ταυτόχρονα αναδεικνύει τις ευκαιρίες που προκύπτουν με τη δύναμη της τεχνολογίας.