Ronald Attard: Ο τομέας των επαγγελματικών υπηρεσιών το 2024 και οι προκλήσεις για τις επιχειρήσεις

Την εκτίμηση ότι ο τομέας των επαγγελματικών υπηρεσιών θα συνεχίσει την ανοδική του τροχιά το 2024 και μετέπειτα, καθώς, όπως επισημαίνει, καλείται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη στήριξη του μετασχηματισμού της κυπριακής οικονομίας και των επιχειρήσεων, εκφράζει ο country managing partner της EY Κύπρου, Ronald Attard.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, στο πλαίσιο του «IN Business Forecasting 2024», ο κ. Attard δηλώνει αισιόδοξος για την κυπριακή οικονομία-παρά τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει-, υπογραμμίζοντας πως έχει επανειλημμένα αποδείξει την ανθεκτικότητά της.

Ο Ronald Attard προβαίνει σε ιδιαίτερη μνεία στην επιστροφή της Κύπρου στην επενδυτική βαθμίδα, κάνοντας λόγο για μια σημαντική εξέλιξη, η οποία κλείνει επίσημα το κεφάλαιο της οικονομικής κρίσης που άνοιξε πριν από δέκα χρόνια και αναμένεται να έχει μετρήσιμο θετικό αντίκτυπο στην οικονομία.

Όπως υποδεικνύει, η αναβάθμιση αυτή αναμένεται να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην οικονομία, οδηγώντας σε αυξημένη εισροή μακροπρόθεσμων επενδυτικών κεφαλαίων που μέχρι πρόσφατα απέφευγαν να επενδύσουν στην Κύπρο.

Επισημαίνοντας πως η εικόνα των επενδυτών για την Κύπρο βελτιώνεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ο κ. Attard διαμηνύει ωστόσο πως για να κεφαλαιοποιήσουμε ως Κύπρος αυτή την εμπιστοσύνη, πρέπει να επιμείνουμε στην πορεία των τολμηρών μεταρρυθμίσεων σε όλους τους σημαντικούς τομείς της οικονομίας, ιδιαίτερα αυτούς που σήμερα καθορίζουν τις επενδυτικές αποφάσεις.

Αναφερόμενος στην EY Κύπρου, ο country managing partner της εταιρείας τονίζει πως φιλοδοξία του οργανισμού είναι να παραμείνει ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος, όπως αναφέρει, πάροχος επαγγελματικών υπηρεσιών στην Κύπρο.

• Διαβάστε εδώ: IN Business Forecasting 2024: Οι ηγέτες του κυπριακού επιχειρείν καταθέτουν τις προβλέψεις τους

Το οικονομικό περιβάλλον το 2024

Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το οικονομικό περιβάλλον το 2024, υπό το πρίσμα των πληθωριστικών πιέσεων, των υψηλών επιτοκίων και των απρόβλεπτα συνεχώς μεταβαλλόμενων γεωπολιτικών εξελίξεων;

Είναι σαφές ότι οι προκλήσεις από το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, όπως ο συνεχιζόμενος πληθωρισμός, τα υψηλά επιτόκια, η υποτονική ιδιωτική κατανάλωση και, βέβαια, οι γεωπολιτικές αναταράξεις, θα εξακολουθήσουν να υφίστανται.

Ωστόσο, παραμένω αισιόδοξος για την κυπριακή οικονομία, η οποία έχει επανειλημμένα αποδείξει την ανθεκτικότητά της. Το δεύτερο τρίμηνο του 2023, το ΑΕΠ της Κύπρου ήταν 11,2% υψηλότερο από τα προ πανδημίας επίπεδα, έναντι 3,4% για την Ε.Ε. συνολικά.

Ο κλάδος της φιλοξενίας, βασικός μοχλός ανάπτυξης για την οικονομία μας, έχει ανακάμψει, καθώς οι απώλειες από τη ρωσική αγορά έχουν αντικατασταθεί από άλλες αγορές, και αναμένεται να ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019 το προσεχές έτος.

Το 2024, η οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί λίγο κάτω από το 3%, με ώθηση από την ιδιωτική κατανάλωση και ιδίως τα επενδυτικά έργα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, καθώς και αυτά που συνδέονται με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προκλήσεις

Ποιες εκτιμάτε πως είναι οι μεγαλύτερες και πιο δύσκολες προκλήσεις τις οποίες θα κληθεί να αντιμετωπίσει η κυπριακή οικονομία;

Οι βραχυπρόθεσμες προκλήσεις για το 2024 σχετίζονται τόσο με τις αναταραχές του γεωπολιτικού περιβάλλοντος όσο και με τα ενδεχόμενα να παραμείνουν υψηλά για περισσότερο από το αναμενόμενο τα επιτόκια και οι τιμές του πετρελαίου, και με την πιθανότητα κάμψης των εξαγωγών εξαιτίας των κυρώσεων. Αναμένω επίσης ότι οι ρυθμιστικές πιέσεις θα ενταθούν στο εγγύς μέλλον.

Ωστόσο, πιστεύω ότι θα πρέπει να εστιάσουμε εξίσου στις μακροπρόθεσμες προκλήσεις που προκύπτουν από τις τάσεις και τις αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία: Την κλιματική κρίση, τις αναδυόμενες τεχνολογίες και, ειδικότερα, την επανάσταση που επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη, τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε πολλούς κλάδους, και τις διαρκώς εξελισσόμενες προσδοκίες των καταναλωτών.

Πρόκειται για προκλήσεις που θα επιμείνουν τα επόμενα χρόνια και θα επηρεάσουν τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και της οικονομίας μας.

Οι εταιρείες καλούνται να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις έγκαιρα και αποτελεσματικά, προσβλέποντας σε λειτουργικούς μετασχηματισμούς για να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη της κοινωνίας και να δημιουργήσουν αξία για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Η επιστροφή της Κύπρου στην επενδυτική βαθμίδα

Θα λέγατε πως λαμβανομένων υπόψη και των τελευταίων αναβαθμίσεων, η Κύπρος βρίσκεται πλέον για τα καλά σε αναπτυξιακή πορεία;

Η επιστροφή της χώρας στην επενδυτική βαθμίδα, είναι μια σημαντική εξέλιξη, η οποία κλείνει επίσημα το κεφάλαιο της οικονομικής κρίσης που άνοιξε πριν από 10 χρόνια και αναμένεται να έχει μετρήσιμο θετικό αντίκτυπο στην οικονομία.

Η αναβάθμιση αυτή αναμένεται να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην οικονομία, οδηγώντας σε αυξημένη εισροή μακροπρόθεσμων επενδυτικών κεφαλαίων που μέχρι πρόσφατα απέφευγαν να επενδύσουν στην Κύπρο.

Το ΕΥ Attractiveness Survey Cyprus καταδεικνύει ότι η εικόνα των επενδυτών για την Κύπρο βελτιώνεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια, κάτι που ξεκίνησε πριν την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, και είμαι βέβαιος ότι θα δούμε περαιτέρω βελτίωση.

Για να κεφαλαιοποιήσουμε, λοιπόν, αυτή την εμπιστοσύνη, πρέπει να επιμείνουμε στην πορεία των τολμηρών μεταρρυθμίσεων σε όλους τους σημαντικούς τομείς της οικονομίας μας, ιδιαίτερα αυτούς που σήμερα καθορίζουν τις επενδυτικές αποφάσεις: Ψηφιοποίηση, βιωσιμότητα και ανθρώπινο δυναμικό.

Πρέπει επίσης να αναθεωρήσουμε και να ενισχύσουμε το ρυθμιστικό μας πλαίσιο για να εξασφαλίσουμε υψηλότερο επίπεδο διαφάνειας για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στο νησί.

Ο κρίσιμος ρόλος των επαγγελματικών υπηρεσιών

Ποια εκτιμάτε θα είναι η πορεία του τομέα που δραστηριοποιήστε το 2024;

Ο τομέας των επαγγελματικών υπηρεσιών θα συνεχίσει την ανοδική του τροχιά το 2024 και μετέπειτα, καθώς καλείται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη στήριξη του μετασχηματισμού της κυπριακής οικονομίας και των επιχειρήσεων.

Σε όλο τον κόσμο γινόμαστε μάρτυρες σημαντικών αλλαγών που έχουν άμεσο αντίκτυπο στο επιχειρηματικό περιβάλλον και την οικονομική δραστηριότητα. Ταυτόχρονα, οι καταναλωτές, οι εργαζόμενοι και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη περιμένουν όλο και περισσότερο από τις εταιρείες να θέτουν τα ζητήματα του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της διακυβέρνησης στην κορυφή της ατζέντας τους.

Όπως κατά τη διάρκεια της πανδημίας υποστηρίξαμε επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε τομείς που επλήγησαν εντονότερα, όπως ο τουρισμός και ο δημόσιος τομέας για να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα, τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσουμε να βοηθάμε τους πελάτες μας να αντιμετωπίσουν τις αναδυόμενες προκλήσεις, οι οποίες απαιτούν από τις εταιρείες να μετασχηματιστούν.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες τάσεις/αλλαγές του τομέα που αναμένετε το 2024;

Εκτός από τις προκλήσεις που ανέφερα ήδη, θέλω να εστιάσω σε τρία σημεία:

Πρώτον, τις τεχνολογικές αλλαγές, και ειδικότερα τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη, που μεταμορφώνουν ριζικά τις επαγγελματικές υπηρεσίες.

Θα πρέπει επίσης να αναφέρω το παγκόσμιο φορολογικό περιβάλλον, όπου σήμερα παρατηρούμε αλλαγές με ρυθμό που σπάνια έχουμε δει στο παρελθόν, που απαιτούν αποτελεσματική προσαρμογή στις φορολογικές και χρηματοοικονομικές λειτουργίες των εταιρειών.

Τέλος, ειδικά μετά την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας, πιστεύουμε ότι οι προσδοκίες των επενδυτών για διαφάνεια, συμπεριλαμβανομένης της μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, θα αυξηθούν.

Σε συνδυασμό με ένα αυστηρότερο ρυθμιστικό περιβάλλον και τον αυξημένο έλεγχο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην Κύπρο, πιστεύω ότι αυτό θα οδηγήσει σε ενίσχυση της ζήτησης για υψηλής ποιότητας υπηρεσίες διασφάλισης.

Το πρόβλημα της προσέλκυσης και διατήρησης ταλέντων

Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που σήμερα ταλανίζουν τον τομέα σας και η επίλυση των οποίων κρίνεται από εσάς ως προτεραιότητα ενόψει της νέας χρονιάς;

Το σημαντικότερο πρόβλημά μας σήμερα, είναι η προσέλκυση και η διατήρηση ταλέντων με τις κατάλληλες δεξιότητες. Οι ελλείψεις δεξιοτήτων εντείνονται από το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι αναζητούν, μαζί με καλύτερες αμοιβές, μεγαλύτερη ευελιξία, καλύτερες ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης και μεγαλύτερη έμφαση στην ευημερία τους.

Στην EY, αντιμετωπίζουμε αυτές τις προκλήσεις μέσω μιας ανθρωποκεντρικής στρατηγικής, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που επιτρέπει στους εργαζομένους να αναπτυχθούν επαγγελματικά, διασφαλίζοντας παράλληλα μια ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

Προσέλκυση ΑΞΕ και έργα μετασχηματισμού

Αν είχατε τη δυνατότητα να ζητήσετε τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων ή διαμόρφωση πολιτικών για στήριξη/ενίσχυση του τομέα σας από την κυβέρνηση, ποια θα ήταν αυτά;

Στο πλαίσιο της αποστολής μας για την οικοδόμηση ενός καλύτερου εργασιακού κόσμου, και φυσικά μιας καλύτερης Κύπρου, επιδιώκουμε να στηρίξουμε τη χώρα προσφέροντας τεχνογνωσία και λύσεις σε ένα εύρος θεμάτων.

Για να αναφέρω μερικά παραδείγματα, η EY έχει υποβάλει προτάσεις για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα, καθώς και την οικοδόμηση των ικανοτήτων που απαιτούνται για την εκτέλεση έργων μετασχηματισμού, ειδικά στον τομέα της ψηφιοποίησης των κυβερνητικών λειτουργιών και των υπηρεσιών.

Μεταξύ άλλων, έχουμε στηρίξει τα Υπουργεία Παιδείας, Εξωτερικών και Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.

Η κυβέρνηση έχει δείξει τη βούλησή της για μετασχηματισμό και θα πρέπει να επιμείνει στις πολιτικές που στοχεύουν στην επίτευξη στόχων βιωσιμότητας, καθώς και στην υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιοποίησης του δημόσιου τομέα.

Η αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού της, ιδίως στον τομέα των αναδυόμενων τεχνολογιών, και ο εξορθολογισμός των διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων της, για τη διασφάλιση ταχύτερης και αποτελεσματικότερης εκτέλεσης έργων μετασχηματισμού, αποτελούν καταλύτες για την επίτευξη του οράματος μετασχηματισμού του δημόσιου τομέα.

Ήδη σημειώνουμε πρόοδο ως χώρα σε αυτά τα μέτωπα αλλά πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας, αξιοποιώντας επίσης τις ευκαιρίες που προκύπτουν από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Η φιλοδοξία για την ΕΥ Κύπρου

Ποια είναι τα πλάνα της ΕΥ Κύπρου για το 2024;

Φιλοδοξία μας είναι να παραμείνουμε ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος πάροχος επαγγελματικών υπηρεσιών στην Κύπρο. Είμαι βέβαιος ότι θα συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε, όπως κάναμε τα τελευταία χρόνια, υποστηρίζοντας τον μετασχηματισμό των κυπριακών επιχειρήσεων και την κυπριακή οικονομία.

Στην EY αντιμετωπίζουμε τον μετασχηματισμό ως μια ολιστική προσέγγιση που εστιάζει σε τρεις πυλώνες:

Την τοποθέτηση των ανθρώπων στο επίκεντρο του οργανισμού, την εύρυθμη αξιοποίηση της τεχνολογίας και την καινοτομία σε ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών.

Αντίστοιχα, οι υπηρεσίες μας επικεντρώνονται σε αυτούς τους τομείς, βοηθώντας παράλληλα τις εταιρείες να κατευθυνθούν στην πράσινη μετάβασή τους, ενισχύοντας παράλληλα τη διαφάνεια και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στο οικοσύστημά τους.

Η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης

Ο παράγοντας τεχνολογία, όπως για παράδειγμα η τεχνητή νοημοσύνη, ποιο ρόλο διαδραματίζει και ποιες αλλαγές αναμένεται να επιφέρει στον τομέα σας;

Η τεχνητή νοημοσύνη αναδιαμορφώνει τον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, προσφέροντας λύσεις που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα, την ακρίβεια και την καινοτομία.

Ωστόσο, η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης είναι κάτι περισσότερο από μια τεχνολογική πρόκληση.

Είναι στην ουσία μια τεχνολογική εξέλιξη που απαιτεί υπεύθυνο σχεδιασμό, αφενός για τη μετατροπή των τεραστίων δυνατοτήτων της σε οικονομική αξία για τον οργανισμό και αφετέρου για την αντιμετώπιση τυχόν ζητημάτων ηθικής και ασφάλειας που προκύπτουν από την υιοθέτησή της.

Στην EY βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή αυτών των εξελίξεων και εργαζόμαστε πάνω στις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης εδώ και μια δεκαετία. Έχουμε δημιουργήσει συμμαχίες με μερικούς από τους πιο καινοτόμους οργανισμούς στον κόσμο και συνεργαζόμαστε στενά με πελάτες για να προσδιορίσουμε πώς θα αξιοποιήσουμε τη μεταμορφωτική δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης.

Πρόσφατα παρουσιάσαμε το EY.ai, μια ενοποιητική πλατφόρμα που συνδυάζει τις ανθρώπινες δυνατότητες και την τεχνητή νοημοσύνη, αποτέλεσμα μιας επένδυσης $1,4 δισ.

Πιστεύω ότι μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση στην τεχνητή νοημοσύνη θα ενδυναμώσει τους ανθρώπους της EY, θα βελτιώσει την ποιότητα της εργασίας των πελατών και τελικά θα αλλάξει στον κόσμο της εργασίας προς το καλύτερο.