Τα 10+1 tips για το μέλλον της κυπριακής βιομηχανίας

Ισχυρές βάσεις απέδειξε ότι έχει η κυπριακή βιομηχανία, παρά τις εξωτερικές πιέσεις και τις διεθνείς κρίσεις των τελευταίων ετών. Η συνεισφορά της στο ΑΕΠ της χώρας, στη βάση των στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας, σημειώνει σχετική αύξηση, όπου από 7,9% το 2021 έφτασε το 8,5% το 2022. Πολλές, όμως, είναι και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Ο Ανδρέας Ανδρέου, διευθυντής βιομηχανικής ανάπτυξης, καινοτομίας και περιβάλλοντος του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (KEBE) και ο Μιχάλης Γρηγορίου, ανώτερος λειτουργός του τμήματος επιχειρηματικής ανάπτυξης της Ομοσπονδίας Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ), αναλύουν τα 10+1 σημεία που πρέπει να έχουμε υπόψη και να παρακολουθούμε, προκειμένου να επιτύχουμε την εξέλιξη.

1.Παραγωγή

Η μεταποιητική βιομηχανία, ως μέρος του δευτερογενούς τομέα της οικονομίας μας, συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση των εξαγωγών, του εμπορικού ισοζυγίου και της απασχόλησης. Παράλληλα, στηρίζει την παραγωγικότητα και γενικότερα την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, ειδικά στις δύσκολες στιγμές της, αναφέρει ο κ. Ανδρέου. Η αξία της εγχώριας παραγωγής της κυπριακής βιομηχανίας το 2021 ανήλθε σε πέραν των €5.4 δισ..

Όπως έχει διαπιστωθεί από τις διάφορες κρίσεις, ο τομέας της βιομηχανίας έχει αναδειχθεί σε εθνική προτεραιότητα για την κάθε χώρα, ώστε να διασφαλιστεί η όσο το δυνατόν πιο απρόσκοπτη παραγωγή και προμήθεια προϊόντων για τις εσωτερικές ανάγκες και για μείωση της εξάρτησης από άλλες χώρες. Ο κλάδος απασχολεί περί τα 40.854 άτομα το 2021, με σημαντική τη συμβολή του στην παραγωγή κυπριακών προϊόντων, πολλά εκ των οποίων εξάγονται σε αγορές του εξωτερικού.

2.Εξαγωγές

Οι εξαγωγές εγχώριων προϊόντων το 2021 ανήλθαν στο €1.4 δισ. και το 2022 στο €1.6 δισ.. Τα σημαντικότερα προϊόντα που εξάγουμε ως χώρα είναι τα πετρελαιοειδή, τα φαρμακευτικά σκευάσματα, τα τυροκομικά και κυρίως το χαλούμι, τα πλαστικά είδη άρδευσης και τα ανακυκλώσιμα υλικά.

3.Προσωπικό

Η δυσκολία εξεύρεσης κατάλληλα καταρτισμένου εργατικού δυναμικού, που να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της βιομηχανίας, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα του κλάδου. «Δυστυχώς, η λανθασμένη αντίληψη που επικρατεί στην κοινωνία για τα τεχνικά επαγγέλματα και η έλλειψη Κυπρίων εργαζομένων υποχρεώνει τις βιομηχανίες να αποταθούν σε τρίτες χώρες για εξεύρεση εργαζομένων. Αυτό, δεν είναι επιθυμητό ούτε για τη βιομηχανία ούτε για το κράτος», επισημαίνει ο κ. Γρηγορίου. Ωστόσο, πρόκειται για ένα κλάδο απασχόλησης με τεράστιες και άμεσες προοπτικές απασχόλησης, γεγονός που τον καθιστά μία αξιόπιστη και σταθερή επιλογή σταδιοδρομία, συμπληρώνει.

4.Κόστος

Ιδιαίτερης σημασίας για τον τομέα της βιομηχανίας είναι η διαχείριση του κόστους της ενέργειας και η ανάγκη λήψης μέτρων μείωσης και εξοικονόμησης, όπως και η στροφή προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Οι διαρκώς μεταβαλλόμενες γεωπολιτικές εξελίξεις, που τείνουν πλέον να καταστούν η νέα κανονικότητα, έχουν αυξήσει σημαντικά το κόστος παραγωγής, περιλαμβανομένων της ενέργειας και της αγοράς πρώτων υλών, σύμφωνα με τον κ. Ανδρέου.

5.Μετάβαση

Οι βιομηχανίες ως παραγωγικές μονάδες, λόγω της φύσης των εργασιών τους, έχουν αυξημένο βαθμό δυσκολίας για προσαρμογή στις όποιες αλλαγές. Γι’ αυτό, καλούνται να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που προκύπτουν από τη διπλή μετάβαση, ψηφιακή και πράσινη, ανάμεσα σε άλλα. Επιπρόσθετα, οι νομοθετικές υποχρεώσεις σε συνδυασμό με τα προβλήματα του κλάδου, συνθέτουν ένα δύσκολο και ιδιαίτερα απαιτητικό πλαίσιο, το οποίο εμπεριέχει αύξηση στο κόστος λειτουργίας. Παράλληλα, η ευρωπαϊκή στρατηγική, η πράσινη συμφωνία και γενικότερα οι αυξανόμενες ανησυχίες για το περιβάλλον έχουν οδηγήσει στην ανάγκη υιοθέτησης βιώσιμων πρακτικών στην παραγωγή.

6.Καινοτομία

Ζωτικό κομμάτι της ανάπτυξης της κυπριακής μεταποίησης αποτελούν η έρευνα και η καινοτομία, καθώς μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία νέων προϊόντων και τεχνολογιών, αλλά και στην επίλυση προβλημάτων και τη βελτίωση υφιστάμενων προϊόντων.

7.Τεχνολογία

Ταυτόχρονα, η εφαρμογή νέων τεχνολογιών, όπως η αυτοματοποίηση, η τεχνητή νοημοσύνη, οι αισθητήρες, η ψηφιοποίηση και το internet of things (IoT) αποτελούν πλέον αναγκαιότητα, αφού εκτός από το ότι βελτιώνουν την παραγωγικότητα, μειώνουν το κόστος και αυξάνουν την ευελιξία, διατηρώντας την ανταγωνιστικότητα ψηλά, σημειώνει με έμφαση ο εκπρόσωπος του ΚΕΒΕ.

8.Επένδυση

Για να οδηγηθούν οι βιομηχανίες μας σε ένα πράσινο, βιώσιμο και ανταγωνιστικό μοντέλο ανάπτυξης, θα χρειαστεί να επενδύσουν περαιτέρω σε δράσεις ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού, σε έρευνα και καινοτομία, σε νέες τεχνολογίες και στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού τους.

9.Προκλήσεις

Προκλήσεις για τη βιομηχανία παραμένουν το μικρό μέγεθος των εταιρειών του κλάδου, αλλά και της αγοράς μας, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση και η αύξηση των επιτοκίων.

10.Υποδομές

Σε σχέση με το επίπεδο των βιομηχανικών υποδομών της χώρας μας, ο κ. Γρηγορίου κρίνει απαραίτητο να αναφερθεί στην ανάγκη διαφύλαξης, συνέχισης και αναβάθμισης του θεσμού των κρατικών βιομηχανικών περιοχών και των βιομηχανικών ζωνών. «Απαιτείται ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για ανάπτυξη ή επέκτασή τους σε νέες περιοχές για κάλυψη μελλοντικών αναγκών. Ιδιαίτερα προβλήματα παρατηρούνται στις βιομηχανικές ζώνες από τις ατεκμηρίωτες αντιδράσεις που σημειώνονται από ομάδες κατοίκων, λόγω της επέκτασης των οικιστικών αναπτύξεων πλησίον των βιομηχανιών». Παράλληλα επιβάλλεται, όπως αναφέρει, ο εξορθολογισμός του ύψους των ενοικίων στα κρατικά τεμάχια γης που βρίσκονται εκτός των κρατικών βιομηχανικών περιοχών, σε βιομηχανικές ζώνες, και η δημιουργία κεντρικού φορέα διαχείρισης όλων των βιομηχανικών αναπτύξεων, με στόχο την ευρύτερη και ολιστική επίλυση των προβλημάτων που παρατηρούνται.

Ο κανονισμός της Πράσινης Γραμμής

Ένα πρόβλημα που έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια είναι οι αρνητικές οι επιπτώσεις στις επιχειρήσεις μας από τον τρόπο που εφαρμόζεται ο κανονισμός για την Πράσινη Γραμμή, καθότι προκαλούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού από βιομηχανικά, γεωργικά και άλλα προϊόντα που προέρχονται από τα κατεχόμενα. «Κατανοούμε και σεβόμαστε τη σημασία του κανονισμού, που έχει σκοπό τη διευκόλυνση του εμπορίου κυπριακών προϊόντων και αντιλαμβανόμαστε πλήρως την πολιτική διάσταση του θέματος. Η Κυπριακή Δημοκρατία, όμως, οφείλει να διασφαλίσει συνθήκες ισότιμου ανταγωνισμού των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της πιστής εφαρμογής του Κανονισμού», δηλώνει χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος της ΟΕΒ.