Η τεχνολογία στην υπηρεσία των αδειοδοτήσεων

Η γη αποτελεί το υπόβαθρο πάνω στο οποίο ο άνθρωπος ζει, στεγάζεται, δημιουργεί επαγγελματική στέγη και δραστηριότητα, και κατά συνέπεια το υπόβαθρο για όλες τις αναγκαίες υποδομές όπως το οδικό δίκτυο και τα δίκτυα υποδομής και υποστήριξης. Είναι αναγκαίο λοιπόν να υπάρχει ένα σύστημα ρύθμισης, παρακολούθησης και έγκρισης των όποιων επεμβάσεων στη γη, ώστε να διασφαλίζεται η αειφόρος ανάπτυξης, αλλά και η προστασία του μοναδικού πόρου που λέγεται γη.

Από τη μια, η Κύπρος, συγκριτικά με πολλές άλλες χώρες, έχει ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα αναφορικά με την κατοχή, ανάπτυξη και διαχείριση της γης. Διαθέτει ένα μοναδικό σε πληρότητα σύστημα εγγραφής της γης και των δικαιωμάτων σε αυτή, του οποίου την ευθύνη φέρει μόνο μία υπηρεσία του κράτους, το Κτηματολόγιο, γεγονός που δίνει στην Κύπρο ένα πλεονέκτημα σε σχέση με άλλα κράτη, όπου πολλές ξεχωριστές υπηρεσίες ασχολούνται με επιμέρους θέματα.

Από την άλλη, το σύστημα αδειοδοτήσεων σε ότι αφορά επεμβάσεις στη γη, ρυθμίζεται μεν από νομοθεσίες, αλλά σε αντίθεση με το σύστημα εγγραφής της γης, η εφαρμογή τους γίνεται από πολλές υπηρεσίες σε διάφορα στάδια. Οι εν λόγω υπηρεσίες δεν έχουν άμεσο συντονισμό μεταξύ τους, με αποτέλεσμα οι νομοθεσίες σε ορισμένες περιπτώσεις να εφαρμόζονται διαφορετικά, ενώ σε άλλες η διαδικασία να καθυστερεί σε έντονα γραφειοκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες.

Το σύστημα αδειοδότησης, ελέγχου, έγκρισης, διαίρεσης και τιτλοποίησης των νέων αναπτύξεων, ρυθμίζεται κυρίως από τις εξής κατηγορίες νομοθεσιών: Τις νομοθεσίες που ρυθμίζουν την πολεοδομία, αυτές που ρυθμίζουν την λειτουργικότητα, την ασφάλεια και την επάρκεια των κατασκευών είτε σε επίπεδο υποδομών, είτε σε επίπεδο οικοδομών, και τις νομοθεσίες που ρυθμίζουν την έκδοση νέων τίτλων ιδιοκτησίας. Ενδεικτικά, το σύστημα στην πληρότητα του, περιλαμβάνει δέκα στάδια.

Η πολυπλοκότητα του πιο πάνω συστήματος, εμποδίζει την ομαλή λειτουργία και συνεπώς την τήρηση των αναμενόμενων χρόνων, αφού είναι αδύνατο μεταξύ των διάφορων σταδίων να μην υπάρχουν καθυστερήσεις και παλινδρομήσεις.

Προκειμένου το σύστημα να βελτιωθεί και να αποδώσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό, είναι ανάγκη να ιδωθεί σαν ένα ενιαίο σύστημα στο οποίο όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και υπηρεσίες, ιδιοκτήτες, μηχανικοί, αρχές που αδειοδοτούν, ελέγχουν, εγκρίνουν, διαιρούν και χρηματοδοτούν, επικοινωνούν μέσα από ένα πολυεπίπεδο ολοκληρωμένο διαλειτουργικό αυτοματοποιημένο Σύστημα Πληροφοριών Γης. Οι βάσεις, τα δεδομένα, η υποδομή για την λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος υπάρχουν. Είναι το σύστημα πληροφοριών γης του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, το Σύστημα του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, και τα επιμέρους συστήματα που έχουν αναπτυχθεί σε επίπεδο οικοδομικών αρχών αλλά και των μεγάλων Δήμων που είναι ταυτόχρονα πολεοδομικές και οικοδομικές αρχές.

Η επί μέρους βελτίωση των υφιστάμενων συστημάτων, δεν μπορεί να λύσει οριστικά το θέμα της γρήγορης και αποτελεσματικής αδειοδότησης, εκτέλεσης διαχωρισμού και τιτλοποίησης των νέων αναπτύξεων. Με την νομοθετική οργάνωση των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, είναι ευκαιρία οι πέντε αυτοί οργανισμοί να εφοδιαστούν με ένα νέο διαλειτουργικό αποτελεσματικό σύστημα που θα λειτουργεί και στους πέντε οργανισμούς με τον ίδιο τρόπο και θα εξασφαλίζει την ομοιομορφία αντιμετώπισης όλων των σταδίων του συστήματος. Βασική αρχή του συστήματος πρέπει να είναι η παραγωγή ενός δεδομένου μία φορά και η χρήση του, όταν αυτό δεν τροποποιείται, όσες φορές είναι αναγκαίο.

Για να υλοποιηθεί το σύστημα αυτό πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να αποδεχτούν την αναγκαιότητα του και να το στηρίξουν. Να στηρίξουν την δημιουργία του νέου συστήματος και στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα να στηρίξουν βελτιώσεις των υφιστάμενων συστημάτων για να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

*Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός
Πρώην Διευθυντής Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Κύπρου