Κ. Κωνσταντή: Το στεγαστικό δεν λύνεται εν μία νυκτί-Σωστά τα μέτρα, θα κριθούν στην πράξη

Σε ώτα ακουόντων έφτασαν οι προτάσεις του ΕΤΕΚ στο πλαίσιο της ετοιμασίας του προγράμματος στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης, με τον επανεκλεγέντα πρόεδρο του Επιμελητηρίου να τονίζει ότι, σε γενικές γραμμές, τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν αφενός κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και αφετέρου απαιτείται αξιολόγηση και μέτρηση αποτελεσμάτων στην πράξη.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντή καταθέτει τις εισηγήσεις του για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, αλλά και τις προτεραιότητες που έχει θέσει στο πλαίσιο της επανεκλογής του για ζητήματα όπως το ενεργειακό, η ασφάλεια των κτηρίων, η αδειοδότηση και ο έλεγχος της ανάπτυξης, καθώς επίσης οι διαδικασίες παραγωγής έργων του δημοσίου.

Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι το σύστημα αδειοδότησης της ανάπτυξης χρήζει περαιτέρω βελτίωσης, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, την ανάγκη αποφόρτισης του συστήματος από τις χαμηλού ρίσκου οικοδομές, δηλαδή κατοικίες και μικρές πολυκατοικίες, οι οποίες αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό των αναπτύξεων.

Όσον αφορά τη λήψη μέτρων για την ασφάλεια των κτηρίων από σεισμούς ή ακραία καιρικά φαινόμενα, εξηγεί ότι πέραν του ότι η θεσμοθέτηση της τακτικής επιθεώρησης κτηρίων αποτελεί επιτακτική ανάγκη, θα πρέπει ταυτόχρονα να δημιουργηθεί η νοοτροπία στον κόσμο ότι η προληπτική και τακτική συντήρηση των κτηρίων αφορά όλους μας.

Ποια είναι τα τρέχοντα ζητήματα που απασχολούν το Επιμελητήριο και ποιες προτεραιότητες έχετε θέσει στο πλαίσιο της επανεκλογής σας στο ΕΤΕΚ;

Ανέκαθεν στις προτεραιότητες του Επιμελητηρίου βρίσκονται ζητήματα που ταλανίζουν την κοινωνία καθώς και τεχνικά ζητήματα που άπτονται των δραστηριοτήτων των αρχιτεκτόνων/μηχανικών, με στόχο την επιβράβευση του επαγγελματισμού, την εμπέδωση της ποιότητας και τη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος.

Δεν θα μπορούσαν, λοιπόν, να μην εντάσσονται στο πλάνο προτεραιοτήτων του νέου Συμβουλίου ζητήματα όπως το στεγαστικό, το ενεργειακό, η ασφάλεια των κτηρίων, η αδειοδότηση και ο έλεγχος της ανάπτυξης, οι διαδικασίες παραγωγής έργων του δημοσίου κ.ο.κ.

Το ΕΤΕΚ, ως ο θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος του κράτους, ετοίμασε και κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις στα αρμόδια Υπουργεία και Τμήματα, σε ό,τι αφορά τα πιο πάνω θέματα. Κάποιες εξ αυτών, μάλιστα, υιοθετήθηκαν και τέθηκαν σε τροχιά υλοποίησης.

Ενδεικτική είναι η δέσμη εισηγήσεων / προτάσεων που ετοιμάσαμε για την προσιτή στέγη και είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι που έστω και εν μέρει εισακουστήκαμε και εκ των εισηγήσεών μας εντάσσονται στο νέο κυβερνητικό πλάνο για τη στεγαστική πολιτική. Μας απασχόλησε, επίσης, πολύ έντονα το ζήτημα της αδειοδότησης της ανάπτυξης και ως εκ τούτου καταθέσαμε συγκεκριμένες προτάσεις στον αρμόδιο υπουργό για περαιτέρω βελτίωση του συστήματος. Κάποιες εξ αυτών, συμπεριλήφθηκαν και στα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση.

Επιπρόσθετα, προτάσεις μας σχετικά με την τακτική επιθεώρηση κτηρίων, με πρωταρχικό στόχο την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής, βρίσκονται υπό μελέτη από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας, όπως για παράδειγμα η δημιουργία ηλεκτρονικής ταυτότητας κτηρίων.

Σημαντικές παρεμβάσεις επιχειρήσαμε και για το ενεργειακό ζήτημα, καταθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις στους αρμόδιους φορείς για σειρά ζητημάτων, μεταξύ των οποίων η ενεργειακή αναβάθμιση υπό ανακαίνιση κτηρίων, οι στρεβλώσεις στη μεταβατική αγορά ηλεκτρισμού, η ηλεκτρική σύνδεση EUROASIA, η απρόσκοπτη διείσδυση των ΑΠΕ με έμφαση τα φωτοβολταϊκά σε στέγες.

Δημόσιες παρεμβάσεις επιχειρήσαμε και στο θέμα της παραγωγής δημόσιων κτηρίων – ένα μεγάλο ζήτημα για το οποίο επίσης ως Επιμελητήριο έχουμε πολύ έντονες απόψεις και έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες εισηγήσεις.

Οι προτάσεις για προσιτή στέγη

Ποιες οι εισηγήσεις σας όσον αφορά το φλέγον ζήτημα της προσιτής στέγης; Πώς πιστεύετε ότι θα επιλυθεί το πρόβλημα και πώς αποτιμάτε τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν;

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το στεγαστικό αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα, προβλήματα που ταλανίζουν την κοινωνία, κυρίως τη νέα γενιά για την οποία η απόκτηση στέγης έχει καταντήσει άπιαστο όνειρο.

Θέσαμε το πρόβλημα επί τάπητος και αφού μελετήσαμε σε βάθος όλες τις πτυχές του (αίτια, συνέπειες, λύσεις κτλ.) ετοιμάσαμε μια σειρά προτάσεων τις οποίες καταθέσαμε και συζητήσαμε ενδελεχώς με τον Υπουργό Εσωτερικών, στο πλαίσιο της ετοιμασίας του προγράμματος στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης.

Χαιρόμαστε ιδιαίτερα που οι προτάσεις μας έφτασαν σε ώτα ακουόντων, καθώς θεωρούμε πως η μελέτη μας γύρω από το θέμα και οι προτάσεις που ετοιμάσαμε στη βάση αυτής, μπορούν να επιφέρουν ανακουφιστικές λύσεις σε βασικές πτυχές του προβλήματος.

Εν ολίγοις να πω ότι κινηθήκαμε σε 3 βασικούς πυλώνες: (α) την ενίσχυση της προσφοράς οικιστικού προϊόντος το οποίο απευθύνεται στο μέσο νοικοκυριό αλλά και στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, (β) την οικονομική ενίσχυση της ζήτησης με τρόπο στοχευμένο, και (γ) τη μείωση του κόστους κατασκευής.

Σε ό,τι αφορά τα κυβερνητικά μέτρα, θεωρούμε πως, σε γενικές γραμμές, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Εξακολουθούμε, ωστόσο, να διατηρούμε την πεποίθηση πως η δημιουργία ενός ενιαίου φορέα που να έχει τον έλεγχο και την εποπτεία σε αυτά τα ζητήματα, κάτι που δεν περιλαμβάνεται στις εξαγγελίες, είναι κομβικής σημασίας και πρέπει να προχωρήσει τάχιστα.

Πιστεύουμε επίσης, πως η αγορά καθοδηγείται καλύτερα και πιο γρήγορα εάν στις πολιτικές περιλαμβάνονται και αντικίνητρα, τα οποία απουσιάζουν από το νέο κυβερνητικό πλάνο, όπως η φορολόγηση της κερδοσκοπικής διατήρησης ώριμης αδρανούσας γης εκτός της αγοράς.

Θεωρούμε ακόμη πως θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά και να καταβάλλεται άμεσα με το αντιστάθμισμα εξαγοράς συντελεστή προς όφελος της προσιτής στέγης από τα πολεοδομικά κίνητρα του 2013, ενώ χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προοπτική που εξακολουθεί να έχει η εύρεση διεξόδων για τα περίκλειστα και ο σχεδιασμός δευτερογενούς οδικού δικτύου, ώστε να αυξηθεί η προσφορά ώριμης γης.

Τέλος, πριν την αύξηση των τρεχουσών επιδοτήσεων και χορηγιών, θα ήταν προτιμότερο να αναμέναμε τα αποτελέσματα από την εφαρμογή των μέτρων αύξησης της προσφοράς στέγης προς εξορθολογισμό των τιμών.

Ως ΕΤΕΚ θα παρακολουθούμε στενά το θέμα. Απαιτείται εξάλλου αξιολόγηση και μέτρηση αποτελεσμάτων στην πράξη, καθώς το στεγαστικό δεν είναι πρόβλημα που μπορεί να λυθεί εν μια νυκτί.

Αποφόρτιση συστήματος αδειοδότησης από χαμηλού ρίσκου οικοδομές

Ποιες αλλαγές κρίνετε ότι χρειάζεται το πλαίσιο/σύστημα αδειοδότησης; Πώς θα καταστεί πιο αποτελεσματικός ο τρόπος έκδοσης αδειών;

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το σύστημα αδειοδότησης της ανάπτυξης χρήζει περαιτέρω βελτίωσης. Όπως προανέφερα, εισηγήσεις επί του θέματος καταθέσαμε στον Υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος προχώρησε σε εξαγγελία μέτρων σε ό, τι αφορά το όλο θέμα.

Χαιρετίζουμε κάθε προσπάθεια που γίνεται προς αυτή τη κατεύθυνση και εκ πρώτης κρίνουμε ενθαρρυντικά και χρήσιμα τα μέτρα που εξήγγειλε ο υπουργός. Η χρησιμότητα, ωστόσο, των μέτρων και η λειτουργικότητά τους θα κριθεί μέσα από την εφαρμογή τους η οποία θα πρέπει να είναι άμεση.

Αυτό το οποίο ως ΕΤΕΚ τονίσαμε αφορά στην αποφόρτιση του συστήματος από τις χαμηλού ρίσκου οικοδομές, τις κατοικίες και τις μικρές πολυκατοικίες δηλαδή, οι οποίες αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό των αναπτύξεων.

Αυτό θα συμβεί ενισχύοντας τον αυτοέλεγχο με την εκχώρηση αρμοδιότητας και ευθύνης στους ιδιώτες μελετητές, αλλά και αξιοποιώντας τον δειγματοληπτικό έλεγχο σε ικανό ποσοστό των αιτήσεων που θα υποβάλλονται.

Με την πρώτη αυτή κίνηση αυτόματα απελευθερώνουμε και δίνουμε χρόνο στις αρμόδιες αρχές για να επικεντρωθούν στις δύο άλλες πτυχές: Τον έλεγχο των αιτήσεων για σύνθετες αναπτύξεις με μεγαλύτερο ρίσκο και τον επιτόπου έλεγχο των οικοδομών που θα μας προστατεύσει από την αυθαίρετη δόμηση με την αξιοποίηση ανεξάρτητων ελεγκτών δόμησης.

Για να είμαστε αποτελεσματικοί, χρειάζεται παράλληλα να δημιουργήσουμε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον από άλλες απαραίτητες ρυθμίσεις που έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί εδώ και χρόνια όπως είναι, για παράδειγμα, η βελτίωση του συστήματος ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ, δομημένα προγράμματα κατάρτισης για λειτουργούς και μελετητές, σύνταξη οδηγού με τους πολεοδομικούς και οικοδομικούς κανονισμούς για ομοιόμορφη και καθολική εφαρμογή, επανασχεδιασμός της ροής εργασίας για την εξέταση των αιτήσεων, απλοποίηση του υπολογισμού των τελών και τη σύνδεση της ηλεκτροδότησης της οικοδομής με την υποβολή πιστοποιητικού συμπλήρωσης εργασιών κ.α.

Κατά καιρούς αναφερθήκατε σε προβληματισμούς και στρεβλώσεις όσον αφορά το πλαίσιο υλοποίησης έργων του δημοσίου. Ποιες αλλαγές εισηγείστε προκειμένου η όλη διαδικασία να καταστεί πιο αποτελεσματική;

Η παραγωγή κατασκευαστικών έργων του δημοσίου μας προβληματίζει πολύ έντονα. Κατόπιν μελέτης καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι προκύπτει άμεση ανάγκη επαναξιολόγησης όλης της αλυσίδας παραγωγής δημόσιων έργων -από τη φάση της καταγραφής της ανάγκης, τεκμηρίωσης της ανταποδοτικότητας/προσιτότητας, ωρίμανσης, σύλληψης, σχεδιασμού, υλοποίησης και συντήρησης- καθώς πάσχει, κυρίως στα θέματα ατομικής υπευθυνότητας, έλλειψης λογοδοσίας και των (πέραν του δέοντος) όχι ασυνήθιστων πολιτικών παρεμβάσεων.

Τα προβλήματα και οι στρεβλώσεις γύρω από την υφιστάμενη διαδικασία που ακολουθείται είναι αρκετά και χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Και αυτά, σίγουρα, δεν περιορίζονται στην έλλειψη ενδιαφέροντος από εργολήπτες ή στις υψηλότερες του αναμενόμενου προσφορές που υποβάλλονται, όπως συχνά βγαίνει προς τα έξω.

Δυστυχώς, έχουν διαμορφωθεί τέτοιες συνθήκες που σήμερα, συντηρείται ένα ολιγοπώλιο σε ό,τι αφορά μεγάλα κατασκευαστικά έργα του δημοσίου. Και αυτό, για διάφορους λόγους, δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Αυτό που δεν βλέπουμε να γίνεται, πέραν της παρατήρησης και της αναγνώρισης των προβλημάτων, είναι οι απαιτούμενες νομοθετικές αλλαγές, ώστε να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος. Πέραν τούτου, τα δημόσια κατασκευαστικά έργα είναι σημαντικό μέρος του δομημένου περιβάλλοντος.

Οπόταν, ζητούμε από το κράτος το αυτονόητο: Να είναι το φωτεινό παράδειγμα και να δίνει στίγματα ποιότητας, επιβραβεύοντας την αρχιτεκτονική αριστεία, την τεχνική αξία και τον επαγγελματισμό, είτε όταν προμηθεύεται μελετητικές υπηρεσίες, είτε όταν κατασκευάζει ένα Υπουργείο, είτε όταν κτίζει ένα σχολείο, είτε όταν σχεδιάζει μια πλατεία. Διότι, το δομημένο περιβάλλον που ζούμε είναι πηγή έμπνευσης, είναι χώρος συνάθροισης, επηρεάζει την ανθρώπινη διάθεση και εν τέλει είναι συνυφασμένο με την ευημερία μιας κοινωνίας.

Η αντισεισμική αναβάθμιση κτηρίων αφορά όλους

Σεισμοί και ακραία καιρικά φαινόμενα προκαλούν ανησυχία σχετικά με την ασφάλεια των κτηρίων. Ποια είναι τα αναγκαία βήματα και μέτρα που πρέπει να ληφθούν ούτως ώστε να ενισχυθεί η ασφάλεια κτηρίων και να αποφευχθούν δυσάρεστα γεγονότα;

Η θεσμοθέτηση της τακτικής επιθεώρησης κτηρίων στην Κύπρο αποτελεί επιτακτική ανάγκη, καθώς η φροντίδα του, κατά γενική ομολογία, γερασμένου κτηριακού αποθέματος είναι επιβεβλημένη. Μεγάλος αριθμός κτηρίων κατασκευάστηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974, είναι δηλαδή κτήρια μεγάλης ηλικίας που κτίστηκαν σε περίοδο που δεν εφαρμοζόταν ο κυπριακός αντισεισμικός κανονισμός, ο οποίος εφαρμόστηκε το 1994.

Εξίσου σημαντικό, είναι να δοθούν κίνητρα για την αντισεισμική δομοστατική αναβάθμιση των κτηρίων αυτών. Αυτό που έχει όμως ακόμα μεγαλύτερη σημασία, είναι να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τη νοοτροπία στον κόσμο ότι η προληπτική και τακτική συντήρηση των κτηρίων αφορά όλους μας. Το κράτος μπορεί και πρέπει να υιοθετήσει μέτρα και κίνητρα προς αυτή τη κατεύθυνση.

Εξαιρετικής σημασίας, για την προστασία και τη διαχείριση του οικοδομικού αποθέματος της χώρας μας, κρίνεται και η δυνατότητα καταγραφής βασικής πληροφόρησης για το σύνολο των κτηρίων της Κύπρου, σε μια ψηφιακή βάση δεδομένων.

Η δυνατότητα αυτή, μεταξύ άλλων, θα καταστήσει εφικτό να εξαχθεί σε άμεσο χρόνο, η απαραίτητη πληροφόρηση για τους στρατηγικούς σχεδιασμούς του κράτους για μια σειρά θεμάτων, όπως π.χ. για τη διαμόρφωση κινήτρων για την αντισεισμική αναβάθμιση υφιστάμενων κτηρίων, την αναζωογόνηση περιοχών ή και την ενθάρρυνση της εγκατάστασης Α.Π.Ε. στα κτήρια.