Cyprus Confidential: Η έρευνα, οι εταιρείες, οι ολιγάρχες και όσα καταλογίζονται στην Κύπρο

Την σχέση της Κύπρου με Ρώσους ολιγάρχες και τον ρόλο που η χώρα μας, σύμφωνα με τις περί τούτου αναφορές, διαδραμάτισε στην προσπάθεια τους να αποφύγουν τις κυρώσεις, επιχείρησε να αναδείξει η έρευνα της ICIJ (Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων).

Τα δημοσιεύματα, τα οποία αποτελούν προϊόν οκτάμηνης έρευνας, υπό την ονομασία «Cyprus Confidential», υποστηρίζουν πως η Κύπρος διαδραματίζει ακόμη μεγαλύτερο ρόλο από ό,τι ήταν ευρέως γνωστό στη διακίνηση βρώμικου χρήματος και διακίνηση πλούτου για το καθεστώς του Πούτιν και άλλων αντιδημοκρατικών, όπως τους χαρακτηρίζει, παραγόντων.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την ICIJ, την Paper Trail Media και 67 επιπλέον συνεργάτες. Συνολικά, 270 δημοσιογράφοι από 54 χώρες διερεύνησαν 3,6 εκατ. αρχεία, τα οποία χρονολογούνται από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έως τον Απρίλιο του 2022. Ανάμεσά τους, οικονομικές καταστάσεις, emails, αιτήσεις τραπεζικών λογαριασμών και εμπιστευτικοί έλεγχοι ιστορικού.

Σημειώνεται ότι μεταξύ των 104 Ρώσων δισεκατομμυριούχων που βρίσκονται στη λίστα της Forbes το 2023, τα δύο τρίτα -67 άτομα-, εμφανίζονται στα έγγραφα του Cyprus Confidential, μαζί με μέλη των οικογενειών τους, ως πελάτες των εταιρειών επαγγελματικών υπηρεσιών της Κύπρου.

Ε.Ε., Ρωσία, Συρία και το κυπριακό μοντέλο

Παράλληλα, η έρευνα επιχειρεί να αποδείξει πώς η πανίσχυρη-όπως την αποκαλεί-Ευρωπαϊκή Ένωση, απέτυχε να ασκήσει εξουσία στην Κύπρο που είναι κράτος μέλος της, καθώς, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που επικαλείται, δεν κατάφερε να περιορίσει ένα τραπεζικό σύστημα που διογκώθηκε από, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, παράνομο χρήμα.

«Το οικονομικό σύστημα του νησιού, γνωστό ως κυπριακό μοντέλο, βασίζεται σε έναν υπερμεγέθη χρηματοπιστωτικό τομέα με μερικούς από τους πιο αδύναμους νόμους της Ε.Ε. για τη δημοσιοποίηση οικονομικών στοιχείων, μια επιεική Κεντρική Τράπεζα και ένα τσουνάμι από ρωσικές επενδύσεις ύψους άνω των 200 δισ. δολαρίων», αναφέρεται, μεταξύ άλλων στα δημοσιεύματα του Cyprus Confidential.

Ταυτόχρονα, παρατίθενται συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου η Κύπρος φέρεται να χρησιμοποιήθηκε για τη μετακίνηση χρηματικών ποσών για λογαριασμό δικτατοριών, όπως η Συρία, και συγκεκριμένα με παραδείγματα σύμφωνα με τα οποία η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Συρίας προσπάθησε να αποφύγει τις αμερικανικές κυρώσεις μέσω της Κύπρου.

Οι αναφορές στην PwC και οι ολιγάρχες

Η έρευνα καταλογίζει στην PwC Κύπρου ότι βοήθησε Ρώσους ολιγάρχες να «ανακατέψουν» τα πλούτη τους και να αποφύγουν τις δυτικές κυρώσεις.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα, η PwC Κύπρου βοήθησε έναν από τους πλουσιότερους Ρώσους επιχειρηματίες, τον Alexey Mordashov, να μεταφέρει ένα επενδυτικό ποσό ύψους 1,4 δισ. δολαρίων για να αποφύγει τις κυρώσεις της Ε.Ε. Βάσει των όσων αναφέρονται στην έρευνα, ο Mordashov επιδίωξε να μεταβιβάσει τα περιουσιακά του στοιχεία που είχε στον γερμανικό όμιλο TUI στην σύντροφό του, αφότου η Ε.Ε. του επέβαλε κυρώσεις.

Περαιτέρω, η έρευνα υποστηρίζει ότι η PwC Κύπρου, συνέβαλε στη μεταφορά 100 εκατ. δολαρίων για ένα ζευγάρι Ρώσων ολιγαρχών τους οποίους το Ηνωμένο Βασίλειο θα ανακήρυττε ως «μέρος της συμμορίας των ελίτ», που βοηθούσαν τον Πούτιν να διεξάγει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Πρόκειται για τους Alexander Abramov και Alexander Frolov, οι οποίοι είναι Former executives της Evraz PLC, ενός από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς ομίλους της Ρωσίας που χρησιμοποιεί τρένα για μεταφορά εξοπλισμού στην πρώτη γραμμή του πολέμου στην Ουκρανία.

Συνολικά, η έρευνα της ICIJ αναφέρει ότι η PwC Cyprus συνεργάστηκε με τουλάχιστον 12 από τους 25 Ρώσους που είχαν ήδη υποστεί κυρώσεις από τις δυτικές κυβερνήσεις ή την Ουκρανία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και τον πόλεμο στο Donbas.

Η έρευνα προβάλλει επίσης ως διαπίστωση ότι χρειάστηκε να περάσουν λίγοι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 για να ανακοινώσει η PwC ότι εγκαταλείπει τη Ρωσία και να διατάξει τις θυγατρικές της να σταματήσουν να εργάζονται για πελάτες στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις.

Η έκθεση κάνει ταυτόχρονα λόγο για τον ρόλο άλλων εταιρειών, όπως η Abacus Ltd., που ιδρύθηκε από πρώην συνεργάτες της PwC Κύπρου και εμπλέκεται σε μια νομική διαμάχη που αφορά τον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Petr Aven.

Ο Aven κατηγορείται για τον τρόπο που χρησιμοποίησε την Abacus και ευρωπαϊκές τράπεζες για την αποφυγή κυρώσεων.

Πρόσθετα, γίνεται αναφορά και στην Kiteserve, η οποία επίσης ιδρύθηκε από πρώην συνεργάτες της PwC Κύπρου και φέρεται να ανέλαβε τη διοίκηση εταιρειών που ελέγχονται από ζεύγος ολιγαρχών, με τους δεσμούς να διακόπηκαν μόνο αφού το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλε κυρώσεις στους συγκεκριμένους.

Η τρίτη εταιρεία για την οποία γίνεται αναφορά, είναι η επίσης ιδρυθείσα από πρώην συνεργάτες της PwC Κύπρου Cypcodirect, η οποία φέρεται να εκπροσωπούσε Ρώσους ολιγάρχες.

Η έρευνα ισχυρίζεται ότι η PwC, καθώς και άλλοι οίκοι και λογιστικές εταιρείες στην Κύπρο, επωφελούνται από την παγκόσμια εμβέλειά τους, ενώ όταν χρειάζεται αποστασιοποιούνται από τις σε μεγάλο βαθμό αυτόνομες τοπικές μονάδες τους ή τα παρακλάδια τους. Ανάμεσα στους οίκους στους οποίους γίνεται αναφορά, είναι και η MeritServus.

Οι έξι δισεκατομμυριούχοι που πρωταγωνιστούν στην έρευνα Cyprus Confidential:

• Roman Abramovich, Evraz PLC co-owner

Offshore providers: MeritServus, Cypcodirect

Σε κυρώσεις από: Ηνωμένο Βασίλειο, Ευρωπαϊκή Ένωση

• Petr Aven, Co-owner of Alfa Group and LetterOne

Offshore provider: Cypcodirect

Σε κυρώσεις από: Ηνωμένο Βασίλειο, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ηνωμένες Πολιτείες

• Alexey Mordashov, Severgroup LLC founder

Offshore provider: Cypcodirect

Σε κυρώσεις από: Ε.Ε., ΗΠΑ

• Rinat Akhmetov (Πλουσιότερος Ουκρανός)

Offshore provider: Cypcodirect

Σε κυρώσεις από: -

• Alexander Abramov & Alexander Frolov, Former executives at Evraz

Offshore providers: MeritServus, Cypcodirect

Σε κυρώσεις από: Ηνωμένο Βασίλειο