Ο ρόλος της πράσινης χρηματοδότησης για επίτευξη των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης

Η Βιωσιμότητα και η Αειφόρος Ανάπτυξη (Sustainability), μαζί, είναι ολοένα και πιο σημαντικός παράγοντας για τους χρηματοδοτικούς οργανισμούς, τους επενδυτές και τα ενδιαφερόμενα μέρη στο σύνολό τους, καθώς προσπαθούν να ευθυγραμμίσουν τους οργανισμούς και τις επενδύσεις τους ώστε να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται από την κλιματική αλλαγή και τους άλλους παράγοντες που αφορούν στο τρίπτυχο Περιβάλλον, Κοινωνία και Διακυβέρνηση (ESG). Στο πεδίο των βιώσιμων επενδύσεων, πολλοί επενδυτές βλέπουν πλέον τη βιωσιμότητα ως μέρος του τρόπου διαχείρισης του κινδύνου και ενίσχυσης των αποδόσεων τους σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Οι επενδυτές σε όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των μετοχών, των ομολόγων και της ακίνητης περιουσίας, επιδεικνύουν ολοένα και μεγαλύτερη προτίμηση στην πράσινη χρηματοδότηση. Οι ανησυχίες για το περιβάλλον, την κοινωνική συνοχή  και την κλιματική αλλαγή συνεχίζουν να αυξάνονται ραγδαία. Η τάση αυτή φαίνεται ότι οφείλεται ακόμα και στην αύξηση της ρυθμιστικής και πολιτικής υποστήριξης για βιώσιμες επενδύσεις, καθώς και στην αυξανόμενη ζήτηση των καταναλωτών για φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα και κοινωνικές υπηρεσίες.

Ως αποτέλεσμα, τα έργα που μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στους παράγοντες ESG είναι πιο πιθανό να προσελκύσουν επενδύσεις και ευνοϊκή χρηματοδότηση. Αυτό περιλαμβάνει έργα που προωθούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση, τις βιώσιμες μεταφορές και άλλες φιλικές προς το περιβάλλον πρωτοβουλίες. Τέτοια έργα όχι μόνο συμβάλλουν στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, αλλά έχουν επίσης τη δυνατότητα να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη..

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι υπάρχει μια διαδικασία πιστοποίησης εάν ένα έργο θεωρείται «πράσινο» μακροπρόθεσμα έτσι ώστε να μην θεωρηθεί ότι επιδιώκει το λεγόμενο «πράσινο ξέπλυμα» (greenwashing). Ενδεικτικά, ένα έργο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τουλάχιστον τα διεθνώς αναγνωρισμένα «πράσινα» πρότυπα χρηματοδότησης (που έχουν καθοριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη, την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), όπως για παράδειγμα είναι οι Green Bond Principles (GBT), οι Social Bond Principles (SBP), οι Sustainability Bond Guidelines (SBG) ως συνδέονται με τις συλλογικές αρχές βιωσιμότητας. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για εθελοντικά πλαίσια με δεδηλωμένη αποστολή και όραμα την προώθηση του ρόλου που μπορούν να διαδραματίσουν οι παγκόσμιες αγορές κεφαλαίων χρέους στη χρηματοδότηση της προόδου προς την περιβαλλοντική και κοινωνική βιώσιμη συνοχή και ανάπτυξη εντός των νέων ρυθμιστικών πλαισίων.

Η πράσινη χρηματοδότηση (Green Sustainable Financing) είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs) με την υποστήριξη έργων βιώσιμης ανάπτυξης που αντιμετωπίζουν πολλαπλούς SDGs στόχους ταυτόχρονα, όπως:

• SDG 7 (Φθηνή και Καθαρή Ενέργεια): Η επένδυση σε έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μέτρα ενεργειακής απόδοσης μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή και καθαρή ενέργεια.
• SDG 9 (Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές): Η επένδυση σε βιώσιμες υποδομές μεταφορών μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της καινοτομίας.
• SDG 11 (Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες): Η επένδυση σε βιώσιμες υποδομές μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία πιο βιώσιμων και ανθεκτικών πόλεων, βελτιώνοντας τη ζωή των κατοίκων τους.
• SDG 13 (Κλιματική δράση): Η επένδυση σε πράσινες υποδομές είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Πιστωτικό περιθώριο και αξιολογήσεις ESG

Η σύνδεση του πιστωτικού περιθωρίου (margin) με την απόδοση ορισμένων αναγνωρισμένων αξιολογήσεων ESG μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να δοθούν κίνητρα σε εταιρείες και οργανισμούς να υιοθετήσουν πρακτικές βιώσιμης αειφόρου επιχειρηματικής ανάπτυξης.

Συνδέοντας το πιστωτικό περιθώριο με τις αξιολογήσεις, οι εταιρείες και οι οργανισμοί που έχουν ισχυρές επιδόσεις ESG προφανώς διατηρούν πλεονέκτημα να εγκριθούν, καθώς πληρούν τις προϋποθέσεις, για χαμηλότερα επιτόκια δανείων και άλλες μορφές χρηματοδότησης χρέους, καθιστώντας πιο προσιτές γι’ αυτούς τις επενδύσεις σε βιώσιμα έργα και πρωτοβουλίες. Δημιουργείται, λοιπόν, ένα οικονομικό κίνητρο για τις εταιρείες και τους οργανισμούς να βελτιώσουν τις ESG επιδόσεις τους, για να έχουν πρόσβαση και να διεκδικούν ευνοϊκότερους όρους χρηματοδότησης και ομολογιακά προϊόντα.

Αυτός ο τύπος «πράσινης τιμολόγησης» μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών πρακτικών και να ενθαρρύνει περισσότερες εταιρείες και οργανισμούς να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές. Ωστόσο, στην εξίσωση, θα πρέπει να συμμετέχουν και ειδικοί του κλάδου. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η διαδικασία σύνδεσης του πιστωτικού περιθωρίου με την απόδοση ορισμένων αξιολογήσεων ESG είναι πολύπλοκη και απαιτεί λεπτομερή αξιολόγηση της απόδοση της εταιρείας ή του έργου. Η αξιολόγηση ενός οργανισμού σχετικά με την απόδοσή του σε διάφορες κατηγορίες ESG,  περιλαμβάνει ανάμεσα σ’ άλλα τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τις εργασιακές πρακτικές και την εταιρική διακυβέρνηση.

Η βιώσιμη χρηματοδότηση δεν τελειώνει μόνο όταν διατίθενται τα σχετικά κεφάλαια και πόροι. Αντίθετα, οι χρηματοδότες πρέπει να αξιολογούν συνεχώς τα εμπλεκόμενα έργα. Η σωστή διαχείριση των κινδύνων βιωσιμότητας είναι απαραίτητη για κάθε εμπλεκόμενο φορέα για την προστασία της φήμης, των περιουσιακών στοιχείων και της μακροπρόθεσμης οικονομικής του απόδοσης. Η διαδικασία απαιτεί συνεχή παρακολούθηση και βελτίωση ώστε οι εμπλεκόμενοι να είναι ενήμεροι για τυχόν νέους κινδύνους και ευκαιρίες και να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

Δικηγόρος, Banking, Corporate Commercial & Financial Services, LL.B (Hons), LL.M(UCL), LPC, CISL, University of Cambridge