Ν. Κάρουλλας: Οι ανακατασκευές κτιρίων θα είναι η νέα τάση διεθνώς

Παρά τις οικονομικές συγκυρίες των τελευταίων χρόνων, η επένδυση σε ακίνητα στην Κύπρο παραμένει μια ασφαλής επένδυση, έστω και με μειωμένες αποδόσεις, τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της Karma Holdings, Νικόλας Κάρουλλας.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, στο πλαίσιο του «IN Business Forecasting 2023», ο κ. Κάρουλλας σημειώνει πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια η πορεία που θα έχει ο τομέας το 2023, ωστόσο, εκφράζει την εκτίμηση ότι αν δεν υπάρξουν σοβαρές αλλαγές (νομοθεσία ΦΠΑ για πρώτη κατοικία) ο τομέας μπορεί να διατηρήσει την θετική του πορεία.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Karma Holdings κάνει λόγο για παράγοντες οι οποίοι δυσχεραίνουν τη θέση της Κύπρου στον χάρτη των επενδύσεων, όπως είναι η πολυπλοκότητα των διαδικασιών (γραφειοκρατία) και η έλλειψη υποδομών. 

Σύμφωνα με τον Νικόλα Κάρουλλα, οι ανακατασκευές κτιρίων θα είναι η νέα τάση διεθνώς στο real estate, που-όπως εξηγεί- είναι πιο άμεσες επενδύσεις από τις νέες αναπτύξεις. 

Πώς αναμένεται να κινηθούν η κυπριακή οικονομία και η αγορά κατά το 2023;

Συνήθως όταν μιλάμε για ακίνητα προσπαθούμε να καταλάβουμε πώς θα κινηθούν οι πωλήσεις και οι τιμές τους μελλοντικά, και αυτό που έχει σημασία είναι να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τους μηχανισμούς που ανεβάζουν ή κατεβάζουν.

Είναι πολλές προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε το 2023, όπως η επερχόμενη κρίση στην παγκόσμια οικονομία και στον τομέα των ακινήτων, το αυξανόμενο επιτόκιο των τραπεζών, καθώς επίσης και τις γεωπολιτικές εξελίξεις.

Θεωρώ ότι ο τομέας θα επηρεαστεί άμεσα, αλλά με χαμηλό αντίκτυπο στην πολιτική και ενεργειακή κρίση, καθώς η ζήτηση είναι ακόμη αρκετή, οι τιμές όπως και η προσφορά δεν έχουν φτάσει σε επίπεδα 2008-2010 για να μιλάμε για φούσκα. Για παράδειγμα, τον Φεβρουάριο του 2022 όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, πολλοί είδαν την Κύπρο ως τον κατάλληλο προορισμό για επένδυση ή μετεγκατάσταση. Θεωρώ ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί.

Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για τον τομέα της ανάπτυξης γης και των ακινήτων για το 2023; Πιστεύετε ότι το 2023 θα κινηθεί με θετικό πρόσημο, αρνητικό πρόσημο ή το ίδιο με το 2022;

Το 2022 οι επενδύσεις αυξήθηκαν με την υποστήριξη της εφαρμογής του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP). Ωστόσο, οι επενδύσεις στις κατασκευές επηρεάστηκαν αρνητικά από τις υψηλές τιμές των υλικών και τις αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης.

Παρά τις οικονομικές συγκυρίες των τελευταίων χρόνων, η επένδυση σε ακίνητα στην Κύπρο παραμένει μια ασφαλής επένδυση, έστω και με μειωμένες αποδόσεις. Τα τελευταία στατιστικά, δείχνουν μάλιστα μια αύξηση στη ροή των νέων κατατεθειμένων πωλητηρίων εγγράφων της τάξης του 36% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο και του 26% σε σχέση με το 2019, δηλαδή προ της πανδημίας. Οι ξένες επενδύσεις στην τρίτη τετραμηνία του 2022, παρουσιάζει μια εκπληκτική αύξηση της τάξεως του 100%, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Ένα διαχρονικό πρόβλημα των επενδυτών στην Κύπρο είναι η πολυπλοκότητα των διαδικασιών (γραφειοκρατία), η οποία αποτελεί έναν παράγοντα που δυσχεραίνει την ομαλότητα της επενδυτικής διαδικασίας, όπως η άμεση έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας. Επίσης, η έλλειψη υποδομών, όπως π.χ. σχολεία, μέσα μαζικής μεταφοράς κ.τ.λ., αποτελούν παράγοντες οι οποίοι δυσχεραίνουν τη θέση της Κύπρου στον χάρτη των επενδύσεων.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια η πορεία που θα έχει ο τομέας το 2023, αλλά θεωρώ ότι αν δεν υπάρξουν σοβαρές αλλαγές (νομοθεσία ΦΠΑ για πρώτη κατοικία) ο τομέας μπορεί να διατηρήσει την θετική του πορεία.

Οι νέες τάσεις στο real estate

Ποιες είναι οι σημαντικές τάσεις, γεγονότα και εξελίξεις που θα πρέπει να προσεχθούν στον τομέα δραστηριοποίησής σας για το 2023;  

Σημαντικό ρόλο θα παίξει η ένταξη του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης στο τομέα, ειδικά σε ακίνητα που θα είναι προς ενοικίαση. Οι ανακατασκευές κτιρίων θα είναι η νέα τάση διεθνώς στο real estate που είναι πιο άμεσες επενδύσεις από τις νέες αναπτύξεις.

Οι ανάγκες της εποχής θα οδηγήσουν σε αλλαγές ως προς την χρήση της κατοικίας ή γραφείων, logistics με πιο εξειδικευμένες υψηλών προδιαγραφών αναπτύξεις να είναι μερικές από τις τάσεις στο εγχώριο real estate για το επόμενο διάστημα. Επίσης, οικιστικά συγκροτήματα με ελεγχόμενη πρόσβαση, χρησιμοποιώντας την ανάπτυξη της τεχνολογίας στους ένοικους, αλλά και φιλικά ως προς το περιβάλλον υλικά, θα είναι η νέα τάση τα επόμενα χρόνια.

Επιπρόσθετα, η ψηφιοποίηση είναι και θα από τους κύριους παράγοντες επαναπροσδιορισμού του τομέα, από τις εικονικές περιηγήσεις για ξενάγηση/ παρακολούθηση/διαχείριση ακινήτων μέχρι τον τρόπο κατασκευής κτηρίων και το BIM (το οποίο αφορά τη μοντελοποίηση πληροφοριών ενός κτιρίου που υποστηρίζεται από διάφορα εργαλεία/τεχνολογίες που περιλαμβάνουν τη δημιουργία και τη διαχείριση ψηφιακών αναπαραστάσεων των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών του κτηρίου) θα αλλάξουν τον τομέα του real estate.

Η Karma Holdings

Τι να αναμένουμε για τον δικό σας όμιλο το 2023;

Ως εταιρεία προχωρήσαμε ήδη σε αρκετές αναβαθμίσεις. Αναβάθμιση των λογισμικών μας μέσω των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φτιάξαμε το δικό μας mobile application για την διαχείριση των ακινήτων των πελατών μας, είμαστε στην διαδικασία για να ανακοινώσουμε το πρώτο μας «πράσινο» έργο με ενεργειακή απόδοση μηδέν στην περιοχή Κάβο Γκρέκο, Πρωταρά.

Ένα εξαιρετικό συγκρότημα που βρίσκεται μέσα στη φύση και όπου θα ανεγερθεί λαμβάνοντας υπόψη τον περιβάλλοντα χώρο, ανακυκλώσιμα, φυσικά και βιολογικά υλικά που κατασκευάζονται με μηδενικούς ρύπους και θα έχει το δικό του σύστημα ανακύκλωσης του νερού, φωτοβολταΐκά κ.α.

Ως εταιρεία έχουμε προσθέσει στο οργανόγραμμα της ένα νέο τμήμα, το τμήμα διαχείρισης πράσινων αναπτύξεων το οποίο έχει ως σκοπό την έρευνα, διαχείριση και υλοποίηση τέτοιων αναπτύξεων.

Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε την σταθερή πορεία των τελευταίων ετών προσφέροντας εξιδεικευμένα οικιστικά ακίνητα με υψηλές προδιαγραφές σε ντόπιους και ξένους αγοραστές σε συνδυασμό με το τμήμα after sale τμήμα εξυπηρέτησης πελατών μας πάνω στην νέα πλατφόρμα της Karma, όπου ο πελάτης μας μπορεί να έχει 24ωρη εξυπηρέτηση.