Fitch: Βλέπει σημαντικούς κινδύνους για την κυπριακή οικονομία

Την μακροπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγησης της Κύπρου σε ξένο νόμισμα «BBB-», επιβεβαίωσε ο Fitch Ratings, διατηρώντας, ωστόσο, σταθερή την προοπτική της κυπριακής οικονομίας.

Ο αμερικανικός οίκος αναμένει αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ το 2022 στο 4,7% - υψηλότερη κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη εκτίμηση του – και επιβράδυνση της ανάπτυξης το 2023 στο 1,8%.

Επίσης, εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα ανέλθει στο 7,9% το 2022, πριν υποχωρήσει στο 4,9% το 2023, λόγω των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου.

Δικαιολογώντας το γεγονός ότι δεν αναβάθμισε αλλά διατήρησε σταθερές τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας, ο Fitch εκφράζει την άποψή ότι «παρόλο που η κυπριακή οικονομία έχει μια ισχυρή ανάκαμψη μετά την πανδημία του κορωνοϊου και τα δημόσια οικονομικά αποδείχθηκαν ανθεκτικά, η επιδείνωση των προοπτικών ανάπτυξης της Ευρωζώνης και οι αβεβαιότητες που σχετίζονται με την υψηλή έκθεση της Κύπρου στη Ρωσία, μέσω των επενδυτικών και τουριστικών δεσμών, ενέχουν σημαντικούς κινδύνους».

Σύμφωνα με τον Fitch, η αξιολόγηση «BBB-» της Κύπρου υποστηρίζεται από δείκτες διακυβέρνησης και κατά κεφαλήν ΑΕΠ που είναι πολύ πάνω από το μέσο όρο των κρατών των οποίων η αξιολόγηση τους βρίσκεται στην κατηγορία «BBB».

Αναφέρει πως οι ισχυροί θεσμοί και η αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής υποστηρίζονται από την ένταξη στην Ευρωζώνη, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι αυτά τα πλεονεκτήματα της Κύπρου εξισορροπούνται από τα υψηλά επίπεδα του ιδιωτικού και δημόσιου χρέους, τις μεγάλες εξωτερικές ανισορροπίες και τις ευπάθειες του τραπεζικού τομέα.

Ο οίκος αναμένει επιβράδυνση της ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας κατά το 2ο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, λόγω της εντεινόμενης ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη και του υψηλού πληθωρισμού, αν και ο ρυθμός αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ εκτιμά ότι θα είναι υψηλότερος κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την πρόβλεψή του πριν από έξι μήνες, και θα ανέλθει στο 4,7% για το 2022.

Σε σχέση με το 2023, ο αμερικανικός οίκος αναφέρει ότι η ύφεση στην Ευρωζώνη (μείωση 0,1% του πραγματικού ΑΕΠ), θα επιβραδύνει την ανάπτυξη στην Κύπρο στο 1,8%.

Αναφορικά με τα δημόσια οικονομικά, ο Fitch αναμένει πως το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης θα διαμορφωθεί στο 0,5% του ΑΕΠ το 2022, ποσοστό που είναι κάτω από τον αναμενόμενο μέσο όρο ελλείμματος των χωρών της κατηγορίας αξιολόγησης «BBB» (4,5%) και θα περιοριστεί κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το έλλειμμα 1,7% το 2021.

Σημειώνει πως τους πρώτους επτά μήνες του 2022 υπήρξε πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης ύψους €142 εκατ., έναντι ελλείμματος €711 εκατ. στο 7μηνο του 2021, «με τη βελτίωση να αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη λήξη της στήριξης που σχετίζεται με την πανδημία».

Δημόσιο χρέος

Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ της Κύπρου «μειώνεται γρήγορα» στα προ πανδημίας επίπεδα, καταγράφοντας τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση δημόσιου χρέους μεταξύ των οικονομιών της ΕΕ το 2021.

Για το 2022, ο Fitch αναμένει περαιτέρω μείωση του χρέους στο 91,7%, αντανακλώντας την ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ και τη μείωση του αποθέματος μετρητών του κράτους (13,6% του ΑΕΠ στο τέλος του 2021).

Τα νέα μέτρα για την αντιστάθμιση των υψηλότερων τιμών της ενέργειας και οι ασθενέστερες οικονομικές προοπτικές σε σχέση με το βασικό σενάριο του οίκου «ενέχουν καθοδικό κίνδυνο για τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις μας» για το δημόσιο χρέος, οι οποίες αναμένουν αυτό να μειωθεί κάτω από το 85% του ΑΕΠ μέχρι το 2024.

Πληθωριστικοί κίνδυνοι

Αναφορικά με τους πληθωριστικούς κινδύνους, ο Fitch σημειώνει πως η Κύπρος δεν εισάγει φυσικό αέριο και επομένως δεν εκτίθεται άμεσα στον κίνδυνο έλλειψης φυσικού αερίου που θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη αυτό το Χειμώνα.

Ωστόσο, προσθέτει πως η Κύπρος εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τις εισαγωγές πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία καθιστούν τον πληθωρισμό και το εμπόριο ιδιαίτερα ευαίσθητα στις μεταβολές των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου.

Αναφέρει ότι ο πληθωρισμός θα είναι κατά μέσο όρο στο 7,9% το 2022, πριν υποχωρήσει στο 4,9% το 2023 λόγω των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου, ενώ οι μισθοί θα αυξηθούν το 2023, ως αποτέλεσμα της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) των μισθών (στο 50% της αύξησης του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους).

Αν και σημειώνει πως από φέτος θα αρχίσουν νέες διαπραγματεύσεις για πολυετείς συλλογικές μισθολογικές συμβάσεις, ο οίκος θεωρεί ότι είναι χαμηλός ο κίνδυνος ενός πιθανού σπιράλ μισθού-τιμών.

Τραπεζικός τομέας

Αναφορικά με τα τρωτά σημεία του τραπεζικού τομέα, ο Fitch αναφέρει πως ο δείκτης 'b' με τον οποίο αξιολογείται το κυπριακό τραπεζικό σύστημα είναι μεταξύ των πιο αδύναμων αξιολογήσεων στα ευρωπαϊκά κράτη, σημειώνοντας, ωστόσο, πως σημειώθηκε αξιοσημείωτη πρόοδος στην πώληση και τη διαγραφή μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) με τον σχετικό δείκτη να υποχωρεί στο 11,2% τον Ιούνιο του 2022, έναντι 17,9% τον Δεκέμβριο του 2020.

Ωστόσο, ο αμερικανικός οίκος αναφέρει πως οι ασθενέστερες οικονομικές προοπτικές θα μπορούσαν να πιέσουν τους δανειολήπτες σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας και να επιβραδύνουν τη χορήγηση νέων δανείων, η οποία παραμένει κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα.

Σημειώνει πως η έκθεση των δανείων σε ευάλωτους τομείς (τουρισμός, μεταφορές, ακίνητα και κατασκευές) είναι σχετικά μεγάλη (περίπου 34% του συνολικού χαρτοφυλακίου του τραπεζικού κλάδου, Ιούνιος 2022).

Αναφέρει επίσης ότι τα δάνεια που ταξινομούνται στο Στάδιο 2 είναι επίσης υψηλά, στο 15,5% του συνόλου των δανείων και απαιτήσεων (Μάρτιος 2022), έναντι του μέσου όρου της ΕΕ που είναι 9,1%.

Τέλος, ο Fitch αναφέρει πως η περαιτέρω πρόοδος στην επίλυση των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα εξαρτηθεί εν μέρει από την επιτυχία του σχεδίου Ενοίκιο έναντι Υποθήκης υπό την κρατική ΚΕΔΙΠΕΣ, το οποίο εξακολουθεί να εκκρεμεί η έγκριση του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.