Γεν. Ελεγκτής: Ενημερώνει την Κομισιόν για το 5% ΦΠΑ στα ακίνητα

Ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας Οδυσσέας Μιχαηλίδης δήλωσε ότι θα ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η Κυπριακή Δημοκρατία συνεχίζει να εφαρμόζει τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 5% για αγορά κατοικίας ως μόνιμης διαμονής ανεξαρτήτως αξίας.

Αφορμή για τη δήλωση του Γενικού Ελεγκτή ήταν οι αναφορές του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργου Παντελή, ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Ελέγχου, που συνέχισε την συζήτηση του θέματος του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ) ότι ορθά επιβαλλόταν μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5% για απόκτηση μόνιμης κατοικίας από επενδυτές, αφού η μόνη προϋπόθεση ήταν τα 200 τετραγωνικά μέτρα και δεν υπήρχαν στο νόμο κοινωνικοοικονομικά κριτήρια. Μάλιστα, ο κ. Παντελή είπε πως τρεις διαδοχικοί Έφοροι Φορολογίας, ως αρμόδιοι, είχαν δώσει την ίδια ερμηνεία στο νόμο.

«Η επισήμανση του Γενικού Ελεγκτή (για απώλεια εσόδων από τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ) είναι παραπλανητική και ανυπόστατη», είπε ο κ. Παντελή, προσθέτοντας πως κάποιοι επενδυτές που κατέβαλαν 19% έχουν ζητήσει επιστροφή του ΦΠΑ, κάτι που δεν αποδέχθηκε το Τμήμα Φορολογίας και ήδη κάποιοι καταχώρησαν προσφυγές σε Δικαστήριο.

Και ο νέος Έφορος Φορολογίας, Σωτήρης Μαρκίδης, ανέφερε ότι τρεις προκάτοχοι του ερμήνευσαν με τον ίδιο τρόπο την νομοθεσία για τον μειωμένο συντελεστή, ενώ σημείωσε πως οι Έφοροι Φορολογίας έχουν την αρμοδιότητα με εγκυκλίους να ερμηνεύουν τις φορολογικές νομοθεσίες. «Αυτό λέει πολλά», είπε, προσθέτοντας πως βάσει της ερμηνείας, η αγορά οικίας ως κύριας κατοικίας «υπερτερούσε του ότι η αγορά κατοικίας γινόταν για επενδυτικούς λόγους. Ανεξάρτητα από πόσες ημέρες θα ερχόταν στη Δημοκρατία, θεωρείται ότι ήταν δικαιούχος».

Απαντώντας ο Γενικός Ελεγκτής είπε, απευθυνόμενος στον πρόεδρο της Επιτροπής, πως «η θέση τους τώρα (της Kυβέρνησης) είναι ότι ακόμη και για εξοχικό θα έδιναν μειωμένο ΦΠΑ, αυτό σας λένε τώρα».

Ρώτησε τη θέση του νέου Εφόρου Φορολογίας αν ακόμη και σε περίπτωση που ένας κάτοικος Παρισιού αγοράσει ένα σπίτι αξίας €1 εκατ. στην Αγία Νάπα ως μόνιμη κατοικία θα του δοθεί μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ.

«Επειδή ο βιασμός της νοημοσύνης έχει όρια θα ενημερώσουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διότι υπάρχει θέμα κατάφορης παραβίασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας», είπε ο κ. Μιχαηλίδης. Υπενθυμίζεται ότι στην τελευταία έκθεσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία υποστηρίζει ότι η Δημοκρατία έχασε €204 εκατ. λόγω της εφαρμογής μειωμένου συντελεστή για αγορά κατοικίας μεγάλης αξίας, ένα ποσό, που σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη αφορά όλο το πρόγραμμα και προ του 2013. «Απώλεια εσόδων ήταν επειδή ήταν πολυεκατομμυριούχοι του εξωτερικού που αγόραζαν εξοχικά», είπε.

Εξάλλου, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών Κορνήλιος Κορνηλίου υπενθύμισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται σε στάδιο αιτιολογημένης γνώμης – το τελευταίο στάδιο πριν την προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο – από τον Ιούνιο του 2021. Σημείωσε ότι η Κομισιόν απέστειλε τον Ιούλιο του 2021 προειδοποιητική επιστολή (το πρώτο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει), την οποία το ΥΠΕΞ απάντησε τον Αύγουστο, αλλά η Κομισιόν ακόμη να επανέλθει επί των απαντήσεων.

Δεν είναι εικονικά τα συμβόλαια ύψους €3,5 δις

Ο Γενικός Διευθυντής του Τμήματος Κτηματολογίου, Ελίκκος Ηλία είπε από την πλευρά του πως οι επισημάνσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ότι τα 3.745 πωλητήρια έγγραφα που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος και βρίσκονται σε ισχύ μέχρι τον το τέλος Ιανουαρίου του 2022 δεν μπορεί να θεωρηθούν εικονικά αλλά πραγματικά. Εξήγησε ότι στο Κτηματολόγιο κατατίθενται περίπου 10.000 με 11.000 πωλητήρια έγγραφα ετησίως, ότι πολλές πράξεις περιορίζονται σε πωλητήρια έγγραφα λόγω των προβλημάτων έκδοσης τίτλων ιδιοκτησίας και υπενθύμισε σχετικά το πρόβλημα των εγκλωβισμένων δανειοληπτών. Εκεί που δεν υπάρχει τίτλος, γίνεται αποδεκτό το πωλητήριο έγγραφο, αλλά η σύσταση του Κτηματολογίου είναι να γίνεται μεταβίβαση, συμπλήρωσε.

Σε σχέση με τις αποκλίσεις μεταξύ αγοράς και δηλωθείσας αξίας ενός ακινήτου, ο κ. Ηλία σημείωσε πως κατά τη μεταβίβαση το Κτηματολόγιο δεν μπορεί να απορρίψει μια αγοραπωλησία επειδή υπάρχει απόκλιση μεταξύ του δηλωθέντος τιμήματος και της αγοραίας αξίας.

Απαντώντας ο Γενικός Ελεγκτής είπε πως αυτό που επεσήμανε η Ελεγκτική Υπηρεσία στην έκθεσή της είναι ότι συμβόλαια τα παραμείνουν επί μακρόν χωρίς μεταβίβαση «απλώς είναι υψηλού κινδύνου να αποδειχθούν εικονικά».

Δεσμευμένη η έπαυλη του Τζο Λο

Εξάλλου εκπρόσωπος της Μονάδας Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟΚΑΣ) είπε πως έπειτα από αίτημα δικαστικής συνδρομής από ξένη χώρα, την οποία δεν απεκάλυψε, η Μονάδα αποτάθηκε σε Δικαστήριο και εξασφαλίσαμε διάταγμα επιβάρυνσης της περιουσίας, ένα είδος ΜΕΜΟ (επιβάρυνση), όπως είπε, το οποίο κατατέθηκε στο Κτηματολόγιο.

«Η περιουσία βρίσκεται δεσμευμένη εν αναμονή απόφασης δήμευσης στη ξένη χώρα.  Υπάρχει διαδικασία στη ξένη χώρα για έκδοση διατάγματος δήμευσης», είπε, προσθέτοντας ότι η αξία της έπαυλης ανέρχεται σε περίπου €5 εκατομμύρια.

Σύμφωνα με τον ΓΔ του ΥΠΟΙΚ, το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων από το 2013 μέχρι το 2022 οδήγησε σε συνολικές επενδύσεις ύψους €9,4 δισ., εκ των οποίων €6,7 δισ. για αγορά ακινήτων, από τα οποία το €1,6 δισ. έχει χρησιμοποιηθεί για αγορά κατοικίας για σκοπούς μόνιμης διανομής, ενώ καταβλήθηκε σε ΦΠΑ γύρω στα €100 εκατ.

Σημείωσε επίσης ότι μέχρι το δεύτερο μισό του 2012, όταν το σχέδιο κάλυπτε και υπηκόους τρίτων χωρών, υπήρξαν 17 περιπτώσεις που επωφελήθηκαν του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ.