Η ανάγκη φέρνει deals

Η αγορά της Κύπρου περνά, τα τελευταία χρόνια, μέσα από διάφορες συμπληγάδες. Τον μεγάλο αγώνα επιβίωσης από την οικονομική κρίση ακολούθησε η πανδημία κι έπειτα ο πόλεμος στην Ουκρανία. Όλα αυτά έχουν επιφέρει αλλαγές στις συνήθειες των καταναλωτών και ειδικά στην κατηγορία των FMCGs, όπως περιγράφει ο Γιώργος Τσακκιστός, πρόεδρος του Συνδέσμου Προμηθευτών Προϊόντων Ευρείας Κατανάλωσης. Προβλέπει, μάλιστα, πως στο μέλλον θα δούμε συνεργασίες τόσο στη διανομή όσο και στη φύλαξη των προϊόντων, δίχως να αποκλείονται συγχωνεύσεις και εξαγορές, προκειμένου να εξασφαλιστεί η δύναμη και η ευελιξία των εταιρειών. Την ίδια πρόβλεψη για συνέργειες στον τομέα κάνει και ο Ολύμπιος Τουμάζου, εκτελεστικός πρόεδρος της RAI Consultants. 

Ποιες αλλαγές έφερε η πανδημία στις καταναλωτικές συνήθειες και ειδικά στην κατηγορία των FMCGs;

Είναι γεγονός ότι η πανδημία έχει επιφέρει κάποιες αλλαγές στις συνήθειες των καταναλωτών, ιδιαίτερα κατά την πρώτη περίοδο. Μία σημαντική τάση που υιοθετήθηκε είναι η ψηφιακή παραγγελία σε πολλούς κλάδους του εμπορίου και η ταυτόχρονη ανάπτυξη της κατ’ οίκον διανομής. Θεωρώ ότι η νέα αυτή συνήθεια, σε μεγάλο βαθμό, θα μείνει, θα αναπτύσσεται και θα εμπλουτίζεται ακόμα περισσότερο. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που πολλοί λιανέμποροι, αλλά και κάποιοι προμηθευτές, έχουν οργανωθεί και αναπτύξει τη διαδικτυακή παραγγελιοληψία καθώς και τη διανομή τους. Η τάση έχει βοηθήσει πολύ, ιδιαίτερα κατά την πρώτη περίοδο της πανδημίας, στην ανάπτυξη της αγοράς στον τομέα των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης και όχι μόνο.

Πέρα από τη συμβολή στην ανάπτυξη της αγοράς, η νέα αυτή τάση έχει δημιουργήσει και κάποιους προβληματισμούς;

Αυτό το οποίο, κυρίως, μας προβληματίζει είναι ότι ο καταναλωτής δεν έχει, πλέον, τον πρώτο και αποκλειστικό ρόλο της γνωριμίας αλλά και της επιλογής των προϊόντων από το ράφι του καταστήματος και είναι άγνωστο κατά πόσο το γεγονός αυτό θα επηρεάσει τα γνωστά και διαδεδομένα brands. Γι’ αυτό, πιστεύω ότι οι εταιρείες θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή για προστασία της ανεκτίμητης περιουσίας τους, που δεν είναι άλλη από τα brands τους.

Ένα επιπρόσθετο πρόβλημα - αποτέλεσμα της πανδημίας για τους λιανέμπορους ήταν οι μεγάλες καθυστερήσεις και οι αυξήσεις του κόστους για τη μεταφορά των προϊόντων τους από το εξωτερικό, λόγω των ελλείψεων τόσο σε εμπορευματοκιβώτια όσο και σε μεταφορικά μέσα, που στη δική μας περίπτωση, είναι τα πλοία. Το ζήτημα αυτό έχει φέρει πολλούς προμηθευτές σε απόγνωση.

Και ήλθε μετά ο πόλεμος στην Ουκρανία, για να κάνει ακόμα πιο δύσκολο το ταξίδι των προϊόντων διεθνώς. Ποια νέα προβλήματα πρόσθεσε στον τομέα;

Δυστυχώς, πριν αρχίσει η αγορά να παίρνει κάποιες ανάσες από την πανδημία, ήρθε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που έφερε τα πάνω κάτω στο εμπόριο και ιδιαίτερα στα τρόφιμα, δημιουργώντας ακόμα πιο δυσχερείς συνθήκες στον τομέα.

Τώρα οι λιανέμποροι ζουν μια νέα πραγματικότητα με τις ελλείψεις προϊόντων και τη συνεχή άνοδο των τιμών, που έχει σχέση με τις πρώτες ύλες και τα μεταφορικά μέσα. Να μην ξεχάσουμε και τις τεράστιες αυξήσεις στα καύσιμα και τον ηλεκτρισμό, που έχουν κάνει τη φύλαξη, αλλά και τη διανομή προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, ασύμφορη και προβληματική.

Θα συνεχιστούν οι ελλείψεις στα ράφια;

Δίχως να θέλω να κινδυνολογώ, προσωπικά πιστεύω ότι οι ελλείψεις στα ράφια θα συνεχιστούν και πιθανόν να μεγαλώνουν. Ως Σύνδεσμος Προμηθευτών Προϊόντων Ευρείας Κατανάλωσης είμαστε πολύ προβληματισμένοι για την κατάσταση που επικρατεί, όπως περιέγραψα και πιο πάνω.

Πώς αντιμετωπίζετε όλες αυτές τις προκλήσεις;

Κάνουμε συνεχώς επαφές με όλα τα αρμόδια τμήματα - με τη βοήθεια και σε συγχρονισμό με το ΚΕΒΕ - σε μία προσπάθεια να βοηθήσουμε στη μείωση των προβλημάτων στον βαθμό που εξαρτάται τόσο από εμάς όσο και από το κράτος. Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω παραγόντων και της συνεχιζόμενης διάρκειας του πολέμου στην Ουκρανία βλέπουμε μια ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού και μείωση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας, που σίγουρα θα δημιουργήσει σοβαρά θέματα στο καταναλωτικό κοινό. Πιστεύοντας ότι όλη αυτή η κατάσταση θα κρατήσει για αρκετό ακόμα χρόνο, έχουμε αρχίσει να συζητούμε τρόπους συνεργασίας τόσο στη διανομή όσο και στη φύλαξη των προϊόντων μας, δίχως να αποκλείονται στο μέλλον συγχωνεύσεις και εξαγορές.

Τι να περιμένουμε τα προσεχή χρόνια;

Οι οικονομικές και άλλες κρίσεις είναι πλέον πολύ συχνές και θα πρέπει όλοι μας, λιανοπωλητές και προμηθευτές, να προβληματιστούμε ιδιαίτερα και να βρούμε εκείνες τις συνέργειες, που θα κρατήσουν τις εταιρείες μας δυνατές και ευέλικτες, για να μπορούν να εξυπηρετούν με τον ίδιο σωστό τρόπο την αγορά και το εμπόριο.

Θα μπορούσε να βοηθήσει περαιτέρω συνεργασία μεταξύ προμηθευτών και λιανεμπόρων;

Πρέπει να πούμε ότι μέσω του ECR Cyprus (Efficiency Consumer Response), οι δύο πλευρές - λιανέμποροι και προμηθευτές - έχουμε αρχίσει μία πολύ πιο τακτική επαφή και συζήτηση πολλών πτυχών του εμπορίου, η οποία θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση των λειτουργικών μας εξόδων και την ίδια στιγμή να συμβάλει στην ανάπτυξη των εργασιών των δύο πλευρών. Είμαι αισιόδοξος ότι οι συνθήκες έχουν ωριμάσει αλλά και οι καιροί το επιβάλουν για μια πιο ώριμη και στενότερη σχέση μεταξύ των δυο πλευρών.

Το λιανεμπόριο και η θεωρία του χάους

Σύμφωνα με τον Ολύμπιο Τουμάζου, εκτελεστικό πρόεδρο της RAI Consultants, όσον αφορά το λιανεμπόριο και τα FMCGs, δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις, παρά μόνο βραχυπρόθεσμες - εν προκειμένω για ένα χρόνο - καθώς και η παραμικρή αλλαγή, όπως είναι το λεγόμενο φαινόμενο της πεταλούδας, μπορεί να προκαλέσει χάος στον τομέα. «Είναι εντελώς αδύνατο να προβλέπουμε μακροχρόνια τι θα γίνει σε ένα χαοτικό σύστημα», δηλώνει. Η μεγάλη αστάθεια ή… χάος στον τομέα παρατηρείται κυρίως λόγω της πανδημίας αλλά και του πολέμου στην Ουκρανία, που έχουν επηρεάσει τη καταναλωτική συμπεριφορά. Πάντως, το μέλλον της βιομηχανίας κρίνεται εν πολλοίς από τέσσερις πυλώνες - την οικονομία, τη συμπεριφορά του καταναλωτή, τις διεθνείς εξελίξεις και την τεχνολογία - σύμφωνα με τον ίδιο. Και οι τάσεις που φαίνεται πως ήρθαν για να μείνουν στο λιανεμπόριο είναι η ανάπτυξη περισσότερων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, οι συνέργειες μεταξύ εταιρειών, οι στρατηγικές με κατεύθυνση τη βιώσιμη ανάπτυξη καθώς και οι υβριδικές μορφές λειτουργίας του τομέα, όπως ο συνδυασμός φυσικού και ηλεκτρονικού καταστήματος.