Η Ρωσία θέλει να κατασχέσει δυτικές εταιρείες που θέλουν να φύγουν

Η Ρωσία προωθεί έναν νέο νόμο που της επιτρέπει να έχει τον έλεγχο των τοπικών επιχειρήσεων δυτικών εταιρειών που αποφασίζουν να φύγουν μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, αυξάνοντας το διακύβευμα για τις πολυεθνικές που προσπαθούν να αποχωρήσουν.

Όπως μεταδίδει το Reuters, ο νόμος, ο οποίος θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ εντός εβδομάδων, θα δώσει στη Ρωσία σαρωτικές εξουσίες να επέμβει όπου υπάρχει απειλή για τις τοπικές θέσεις εργασίας ή τη βιομηχανία, καθιστώντας πιο δύσκολο για τις δυτικές εταιρείες να ξεμπερδέψουν γρήγορα, εκτός εάν είναι έτοιμες να υποστούν μεγάλο οικονομικό πλήγμα.

Ο νόμος για την κατάσχεση της περιουσίας ξένων επενδυτών ακολουθεί μια φυγή δυτικών εταιρειών, όπως τα Starbucks και τα McDonald's, και αυξάνει την πίεση σε όσες βρίσκονται ακόμα εκεί. Έρχεται καθώς η ρωσική οικονομία, ολοένα και πιο αποκομμένη λόγω των κυρώσεων της Δύσης, βυθίζεται σε ύφεση εν μέσω διψήφιου πληθωρισμού.

Η ιταλική τράπεζα UniCredit, η αυστριακή τράπεζα Raiffeisen, η μεγαλύτερη μάρκα επίπλων στον κόσμο, η IKEA, η αλυσίδα fast food Burger King και εκατοντάδες μικρότερες εταιρείες εξακολουθούν να έχουν επιχειρήσεις στη Ρωσία. Όποιος προσπαθεί να φύγει αντιμετωπίζει αυτή τη σκληρότερη πολιτική.

Η ΙΚΕΑ, η οποία έχει σταματήσει όλες τις δραστηριότητες στη Ρωσία, δήλωσε ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Η Raiffeisen είπε ότι αξιολογεί όλες τις επιλογές, συμπεριλαμβανομένης μιας προσεκτικά διαχειριζόμενης εξόδου. Η UniCredit αρνήθηκε να σχολιάσει, ενώ το Burger King δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.

Το νομοσχέδιο ανοίγει τον δρόμο για να διορίσει η Ρωσία διαχειριστές σε εταιρείες που ανήκουν σε ξένους από «μη φιλικές» χώρες, που θέλουν να εγκαταλείψουν τη Ρωσία, καθώς η σύγκρουση με την Ουκρανία παρασύρει την οικονομία της.

Η Μόσχα συνήθως αναφέρεται στις χώρες ως «μη φιλικές» εάν έχουν επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία, πράγμα που σημαίνει ότι οποιεσδήποτε εταιρείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή στις Ηνωμένες Πολιτείες κινδυνεύουν.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να σκληρύνει τη στάση της την Τετάρτη για να καταστήσει έγκλημα την παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, επιτρέποντας στις κυβερνήσεις της ΕΕ να κατάσχουν περιουσιακά στοιχεία εταιρειών και ατόμων που αποφεύγουν τους περιορισμούς κατά της Μόσχας.

Εν τω μεταξύ, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να ωθήσει τη Μόσχα πιο κοντά στο χείλος της χρεοκοπίας, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι δεν θα επεκτείνει μια παράταση που θα επέτρεπε στη Ρωσία να πληρώσει τους κατόχους ομολόγων των ΗΠΑ.

Οι αποχωρήσεις δυτικών εταιρειών έχουν εξοργίσει τους Ρώσους πολιτικούς. Ο πρώην Πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος είναι τώρα Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, έχει ασκήσει ιδιαίτερα έντονη κριτική κατά των δυτικών εταιρειών που έφυγαν, επιτιθέμενος «στους εχθρούς που τώρα προσπαθούν να περιορίσουν την ανάπτυξή μας και να καταστρέψουν τις ζωές μας».

«Η κυβέρνηση ενδιαφέρεται να διατηρήσει τις θέσεις εργασίας και τα φορολογικά έσοδα», δήλωσε ο Sergej Suchanow, δικηγόρος στην εταιρεία συμβούλων διαχείρισης κινδύνου και συμμόρφωσης RSP International.

Το σχέδιο νόμου περιγράφει πώς η Ρωσία θα μπορούσε να διορίσει διαχειριστή σε εταιρείες όπου τουλάχιστον το 25% των μετοχών βρίσκεται σε «μη φιλικά» ξένα χέρια.

Καθορίζει ένα ευρύ φάσμα κριτηρίων παρέμβασης, όπως όταν μια εταιρεία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο ως τοπικός εργοδότης ή παρέχει σημαντικές υπηρεσίες. Καθιστά σαφές ότι το κράτος μπορεί να δικαιολογήσει την ανάληψη του ελέγχου για πολλούς λόγους.

Το νομοσχέδιο αναφέρει το παράδειγμα των εταιρειών που κατασκευάζουν ιατροτεχνολογικά προϊόντα, αλλά απαριθμεί επίσης μια σειρά από άλλους τομείς, όπως οι μεταφορές και η ενέργεια, καθώς και κάθε εταιρεία της οποίας το κλείσιμο θα μπορούσε να ανεβάσει τις τιμές των καταστημάτων.

Ο διορισμένος από το κράτος διαχειριστής θα μπορούσε επίσης να πουλήσει την κατασχεθείσα επιχείρηση, ενώ οι πρώην ιδιοκτήτες του θα απαγορευόταν να δραστηριοποιούνται στη Ρωσία.

Ένα δικαστήριο ή το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης θα μπορούσε να αποφασίσει να αναλάβει ένας διαχειριστής, όπως η αναπτυξιακή τράπεζα VEB της Ρωσίας.

Το νομοσχέδιο πέρασε σε πρώτη ανάγνωση στην Κάτω Βουλή του κοινοβουλίου, αυτή την εβδομάδα, αλλά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δύο περαιτέρω αναγνώσεις και μια αναθεώρηση στην Άνω Βουλή προτού υπογραφεί από τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για να γίνει νόμος.

Αυτό μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες. Το Υπουργείο Οικονομίας της Ρωσίας δήλωσε ότι θα επιλέγει εταιρείες μόνο σε «κρίσιμες περιπτώσεις», όπου είναι απαραίτητο να προστατευθεί η παραγωγή ή οι θέσεις εργασίας.

«Η Ρωσία ήταν ήδη απομονωμένη και δεν ενδιαφέρει πλέον τους επενδυτές», δήλωσε ο Michael Loewy της Ομοσπονδίας Αυστριακών Βιομηχανιών. «Αυτός ο νόμος μπορεί μόνο να το κάνει χειρότερο».