Πώς μπορεί να αναπτυχθεί η εντός των τειχών Λευκωσία

Πριν μερικές μέρες είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω σε μία συζήτηση που διοργάνωσε ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Oxygono με κεντρικό άξονα την ανάπτυξη της εντός των τειχών Λευκωσίας, την αξιοποίηση παλιών κτιρίων και την προσέλκυση νέων στην περιοχή.

Μερικές μέρες αργότερα ακολούθησε η εξαγγελία, από την κυβέρνηση, σχεδίου 40 εκατ. ευρώ για αναζωογόνηση της περιοχής. Όπως εξαγγέλθηκε από το Προεδρικό Μέγαρο, στόχος των κινήτρων είναι η κοινωνικοοικονομική ενίσχυση της περιοχής μέσα από την προσέλκυση και ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας, η συγκράτηση του γηγενούς πληθυσμού και η προσέλκυση φοιτητών και συναφών επενδύσεων στην περιοχή. Τα έργα που θα υλοποιηθούν, επιγραμματικά αφορούν την στέγαση της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου στο κτίριο της Φανερωμένης, νέες φοιτητικές εστίες, δημιουργία εστιών από τον Δήμο, σχέδιο ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας (10 εκατ. ευρώ), πολεοδομικά κίνητρα και σχέδιο για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας.

Το βασικό ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί αφορά τον σκοπό αυτών των κινήτρων και το πως ενδεχομένως να έρχονται σε αντίθεση με άλλες κρατικές ενέργειες και πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα, το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει σχεδιασμούς για επιπρόσθετες 1900 εστίες στην περιοχή που εδρεύει άρα ποιες οι επιπτώσεις σ’ αυτά τα σχέδια με την μεταφορά της Αρχιτεκτονικής Σχολής στην περιοχή; Πόσοι φοιτητές θα επιλέξουν για διαμονή μία περιοχή η οποία δεν είναι κοντά στον χώρο σπουδών τους και των σχετικών υπηρεσιών, π.χ. βιβλιοθήκη, γυμναστήριο, καφετέρια, κτλ; Την ίδια ώρα, εμπορικές αναπτύξεις, όπως τα malls, στα οποία αρέσκονται οι νέοι, αδειοδοτήθηκαν μακριά από το κέντρο της πόλης και την ίδια ώρα δίνονται κίνητρα για εμπορικές αναπτύξεις εντός του κέντρου.

Έχοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, είναι τα όσα εξαγγέλθηκαν αρκετά για να επιλέξουν οι φοιτητές τη συγκεκριμένη περιοχή για στέγαση και πως θα επηρεαστούν οι άλλες περιοχές; Με αυτό ως σημείο εκκίνησης, προκύπτουν και διάφορα άλλα ερωτήματα. Για παράδειγμα, αν τελικά οι φοιτητές δεν επιλέξουν την εντός των τειχών Λευκωσία για τη διαμονή τους (διότι άλλο το πάω για ένα καφέ, κι άλλο το ζω σε μία περιοχή), τότε γιατί να επιλέξουν την δραστηριοποίηση στη συγκεκριμένη περιοχή οι επιχειρηματίες;

Σημειωτέον πως ήδη η περιοχή διαθέτει μεγάλο αριθμό χώρων εστίασης (ο καφές που λέγαμε) ενώ το εμπορικά καταστήματα μειώνονται διαρκώς τόσο λόγω των εμπορικών κέντρων αλλά και των διαδικτυακών αγορών. Ένας καλός τρόπος για να πάνε περισσότεροι νέοι στην περιοχή θα ήταν τα πολύ χαμηλότερα ενοίκια σε σύγκριση με εστίες/ διαμερίσματα σε άλλες περιοχές της Λευκωσίας. Δεύτερο ερώτημα λοιπόν: Τα κίνητρα που ανακοινώθηκαν διασφαλίζουν κάτι τέτοιο; Ακόμα και αν ανακαινιστούν παλιά κτίρια, γιατί οι ιδιοκτήτες τους να ζητήσουν χαμηλό ενοίκιο; Μήπως εκτός από κίνητρα θα πρέπει να εξεταστεί και το ενδεχόμενο  να τεθεί πλαφόν στο ενοίκιο για κάποια χρόνια για όσα κτίρια λαμβάνουν κρατική επιδότηση;  Τρίτο ερώτημα: Πότε επιτέλους θα συζητηθεί σοβαρά η εφαρμογή αντικινήτρων για όσους διατηρούν αναξιοποίητα κτίρια και άδεια τεμάχια γης στα κέντρα των πόλεων με αποτέλεσμα η πόλη να μεγαλώνει προς τα έξω, ενώ το κέντρο της παραμένει κενό;

Ζήτημα νοοτροπίας

Πέραν από τα πρακτικά ζητήματα όμως, είναι κι αυτά που αφορούν στην κυπριακή νοοτροπία. Είμαστε καλομαθημένοι στην Κύπρο. Οι νέοι (μέχρι και οι 35ρηδες είναι νέοι σήμερα) θα βρουν αντίσταση από τους γονείς, αν τους ενημερώσουν ότι προτίθενται να ζήσουν στην παλιά πόλη. Από την άλλη, στις ιστοσελίδες των τραπεζών, τα οικιστικά ακίνητα που δεν έχουν πωληθεί ακόμα είναι τα πιο μεγάλα. Πλέον το στοκ δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των νέων αλλά η νοοτροπία εξακολουθεί να τους επηρεάζει όπως και η άποψη και η οικονομική βοήθεια που θα δώσουν οι γονείς.

Συμπερασματικά, δεν αρκούν απλώς μερικά επιπλέον κίνητρα για να μεταμορφωθεί μία περιοχή. Χρειάζονται συγκεκριμένες δράσεις οι οποίες θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός ολόκληρου οικοσυστήματος το οποίο θα καλύπτει τις ανάγκες των νέων και θα καταστήσει την περιοχή πραγματικά ελκυστική για διαμονή ώστε να υπάρξει και η σχετική ζήτηση. Είναι η ζήτηση που θα φέρει την ανάπτυξη και τα κίνητρα θα ακολουθήσουν. Και μαζί με τα κίνητρα, πρέπει να υπάρχουν και τα αντικίνητρα. Ως έχει, το κράτος δίνει κίνητρα απλόχερα και έτσι οι πολλοί (φορολογούμενοι) επιχορηγούν τους λίγους (ιδιοκτήτες) να συντηρήσουν την περιουσία τους. Μία αναχρονιστική κατάσταση που θα έπρεπε να είχε εξαλειφθεί προ δεκαετιών.   

*Διευθύνων Σύμβουλος WiRE FS