Άριστα τα αποτελέσματα

Κατά την τελευταία διετία, τα κλινικά και μοριακά εργαστήρια βρέθηκαν στο επίκεντρο, όπως κι ολόκληρος ο ιατρικός και παραϊατρικός κλάδος, λόγω της πανδημίας αλλά και της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Κι όχι μόνο κατάφεραν να απαντήσουν με επιτυχία στις προκλήσεις των καιρών αλλά μετρούν και επιτεύγματα, στο πλαίσιο της προσφοράς στην κοινωνία και στη δημόσια υγεία, σύμφωνα με τον Χάρη Χαριλάου, πρόεδρο του Συνδέσμου Διευθυντών Κλινικών Εργαστηρίων, Βιοϊατρικών και Κλινικών Εργαστηριακών Επιστημόνων.

H δραστηριοποίηση του συνδέσμου άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, με τη συμμετοχή τότε κάποιων διευθυντών κλινικών εργαστηρίων και το 2006 πήρε τη μορφή και την ονομασία που έχει σήμερα.

Είναι η μόνη αναγνωρισμένη από το Υπουργείο Υγείας επαγγελματική οργάνωση των εργαστηριακών και βιοϊατρικών επιστημόνων στην Κύπρο με 230 μέλη.

Είναι ενεργό μέλος του IFCC (International Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine), του EFLM (European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine), του EC4 (European Communities Confederation of Clinical Chemistry) και του EPBS (European Association for Professions in Biomedical Science).

«Στόχος μας ήταν, είναι και θα είναι η αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών από τα κλινικά εργαστήρια. Μέσα από αυτή την επίπονη και συνεχή προσπάθειά μας καταφέραμε να εμπεδώσουμε στους συναδέλφους, μεταξύ άλλων, και την ιδέα του εξωτερικού ποιοτικού ελέγχου και τελικά την εφαρμογή του από τα εργαστήρια των οποίων οι διευθυντές είναι μέλη μας», επισημαίνει ο κ. Χαριλάου.

Συνεχής αναβάθμιση

Το ΔΣ του συνδέσμου δεν επαναπαύεται. Επιζητά τη συνεχή αναβάθμιση των εργαστηρίων έτσι ώστε να διασφαλίζεται η καλύτερη και υψηλού επιπέδου παροχή υπηρεσιών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο σύνδεσμος διοργανώνει συνεχώς επιστημονικά σεμινάρια και ημερίδες με σκοπό τη συνεχή επιμόρφωση των μελών του, σε συνεργασία με διεθνείς επιστημονικές οργανώσεις, όπως το IFCC και άλλες.

Ακόμα, ο σύνδεσμος έχει εμπλουτίσει την ιστοσελίδα του, προσφέροντας συνεχή ενημέρωση των μελών του και του κοινού για διάφορες δραστηριότητες, συνέδρια, σεμινάρια και εκπαιδευτικές ημερίδες στην Κύπρο και στο εξωτερικό καθώς και με ανάρτηση του καταλόγου των κλινικών εργαστηρίων για ενημέρωση του κοινού. Παρόλο που εν καιρώ πανδημίας είναι δύσκολη η διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων με φυσική παρουσία, τα μέλη μπορούν να συμμετέχουν διαδικτυακά μέσα από τις συνδέσεις των διεθνών και ευρωπαϊκών ομοσπονδιών που ο σύνδεσμος είναι μέλος.

Στην πρώτη γραμμή

Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, ο σύνδεσμος και τα μέλη του, όπως κι όλοι οι τομείς και ειδικά τα ιατρικά και παραϊατρικά επαγγέλματα, κλήθηκαν να ανταποκριθούν στις μεγαλύτερες προκλήσεις. Μέσα από τη σωστή αντιμετώπισή τους ο σύνδεσμος όχι μόνο παραμένει προσηλωμένος στους στόχους του αλλά μετρά και τα επιτεύγματά του, ειδικά στην εποχή του covid-19: «Ο σύνδεσμος και τα μέλη του, από την πρώτη στιγμή της πανδημίας, βρίσκονται συνεχώς στην πρώτη γραμμή, μέσα σε δύσκολες συνθήκες και διαρκή κίνδυνο για την υγεία και την ασφάλεια των ιδίων και των οικογενειών τους».

Σε ευρύτερο πλαίσιο, με τη συνεργασία του τμήματος ανθρώπινης βιολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ο σύνδεσμος έχει επιτύχει την έναρξη μεταπτυχιακού προγράμματος στην ανοσολογία και στόχος του είναι να προχωρήσει και με άλλους τομείς. Ακόμα, διοργάνωσε πανευρωπαϊκό συνέδριο στην Κύπρο, σεμινάρια και ημερίδες με διεθνούς κύρους επιστήμονες μέσω προγραμμάτων του IFCC.

Διαχρονικοί στόχοι 

Βάσει της κουλτούρας για συνεχή πρόοδο του ανθρώπινου δυναμικού και των προσφερόμενων υπηρεσιών, ο σύνδεσμος στοχεύει, σύμφωνα με τον πρόεδρό του:

- Στη συνεργασία με άλλες οργανώσεις για προστασία του κλάδου και της επαγγελματικής ελευθερίας των μελών του. 

- Στην παρακολούθηση της εξέλιξης της κλινικής εργαστηριακής επιστήμης για συνεχή επιμόρφωση των μελών με διοργάνωση επιστημονικών συνεδρίων.

- Στη διασφάλιση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών, διοργανώνοντας εξειδικευμένα σεμινάρια και άλλες εκδηλώσεις στοχευμένες σε θέματα ποιότητας και διαπίστευσης (ISO 15189:2012). Ένας μεγάλος αριθμός κλινικών εργαστηρίων είναι ήδη διαπιστευμένα από το 2005.

- Στη νομική κατοχύρωση και προστασία του κλάδου των κλινικών εργαστηριακών επιστημόνων ως αυτοτελούς επιστημονικής τάξης.

Μέρες κορωνοϊού

Σήμερα, το 99% των κλινικών εργαστηρίων είναι συμβεβλημένα με το ΓεΣΥ. Ταυτόχρονα, όλα τα μέλη του συνδέσμου διενεργούν τις κλινικές εργαστηριακές τους εξετάσεις στους τομείς αδειοδότησής τους, συμπεριλαμβανομένης και της απλής διαδικασίας διεκπεραίωσης των rapid test, σε υποστατικά που έχουν τη σχετική άδεια. Τα συγκεκριμένα tests γίνονται και από μη μέλη του συνδέσμου - φαρμακεία, συνεργεία και άλλα - τον έλεγχο των οποίων έχει το Υπουργείο Υγείας.

Την ίδια ώρα, μόνο κλινικά εργαστήρια που θα πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και θα ακολουθούν συγκεκριμένες διαδικασίες θα μπορούν να εκδίδουν ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό.

Σχετικά με το ποσοστό των μελών του συνδέσμου, που πληροί τις εν λόγω προϋποθέσεις, ο κ. Χαριλάου εξηγεί πως «όλα τα αδειοδοτημένα κλινικά εργαστήρια, ακολουθώντας κατ’ ελάχιστο την καλή εργαστηριακή πρακτική και εφαρμόζοντας τα πρωτόκολλα που απαιτεί ένα διαπιστευμένο εργαστήριο, είναι σε θέση να διεκπεραιώνουν αυτές τις εξετάσεις και συνεπώς να εκδίδουν και το αντίστοιχο πιστοποιητικό EUDCC.

Όσον αφορά την ποιότητα, αυτή εξασφαλίζεται με εσωτερικούς και εξωτερικούς ελέγχους, με καταγραφή των διαδικασιών και τεκμηρίωση αυτών και φυσικά μέσω της  διαπίστευσης».

Στην εποχή του ΓεΣΥ

Το λογισμικό, το φαινόμενο της υπερσυνταγογράφησης και η διαμόρφωση της μονάδας ήταν θέματα που απασχόλησαν τον σύνδεσμο στο πλαίσιο της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Προωθήθηκαν λύσεις, ωστόσο, ο κ. Χαριλάου δηλώνει πως υπάρχουν ακόμα περιθώρια βελτίωσης του λογισμικού, με στόχο την ελαχιστοποίηση των διαδικασιών  που χρειάζεται ένα κλινικό εργαστήριο για να διεκπεραιώσει την γραφειοκρατική πλευρά και να μειώσει τις εργατοώρες που απαιτούνται. Παράλληλα, το φαινόμενο της υπερσυνταγογράφησης μελετάται από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας: «Πρέπει να σημειώσουμε ότι φαινόμενο αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της μονάδας με ό,τι αυτό συνεπάγεται και ως εκ τούτου το εργαστήριο αμείβεται λιγότερο για περισσότερες υπηρεσίες. Ελπίζουμε και τα δύο θέματα να λυθούν σύντομα. Πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι το εργαστήριο οφείλει να εκτελεί τα παραπεμπτικά των γιατρών και δεν υπάρχουν περιθώρια αμφισβήτησης ή όποιας αλλαγής εκ μέρους του».

Αυξημένη προσέλευση

Πέρα από τα προαναφερθέντα ζητήματα, τα κλινικά και μοριακά εργαστήρια καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα το θέμα της αυξημένης προσέλευσης εξαιτίας των μέτρων για βεβαίωση αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου PCR ή rapid test κάθε 48 ώρες για τους ανεμβολίαστους, της ηλικιακής διεύρυνσης των υποχρεωτικών ελέγχων και του τερματισμού των δωρεάν εξετάσεων.  

Ωστόσο, υπάρχουν πέραν των 150 εργαστηρίων για να εξυπηρετήσουν λιγότερο από ένα εκατομμύριο ανθρώπους: «Είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε αριθμό εργαστηρίων σε σχέση με τον πληθυσμό μας. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στην εξυπηρέτηση του κόσμου. Φυσικά και υπάρχει αυξημένη πίεση αλλά πιστεύω ότι τα εργαστήρια μπορούν αντεπεξέλθουν».

Τιμές αναλόγως ζήτησης

Η αυξημένη πίεση επηρεάζει, όμως, και τις τιμές. Έτσι, ο πρόεδρος του συνδέσμου, στο ερώτημα αν υπάρχει διατίμηση εκ μέρους των κλινικών εργαστηρίων αναφορικά με τη διενέργεια των εξετάσεων για τον covid-19, απαντά πως εξελικτικά, καθ’ όλη την πορεία των τελευταίων δυο χρόνων, οι τιμές έχουν διαμορφωθεί με βάση τη ζήτηση, τη μείωση του κόστους των αντιδραστηρίων και τον καθορισμό ανώτατης χρέωσης από το κράτος. Και καταλήγει: «Θα ήθελα να τονίσω ότι ως επαγγελματίες υγείας της κλινικοεργαστηριακής ιατρικής πρώτο μέλημα έχουμε την ποιότητα και την αξιοπιστία των εργαστηριακών εξετάσεων. Παραμένουμε πάντα με υπευθυνότητα και σοβαρότητα στο πλευρό του Υπουργείου Υγείας και κυρίως στη διάθεση των ασθενών που μας εμπιστεύονται, καθώς προτεραιότητα και έγνοια μας είναι το συμφέρον της δημόσιας υγείας».