Οι προτάσεις του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας για κατώτατο μισθό

Η υιοθέτηση Εθνικού Κατώτατου Μισθού (ΕΚΜ) έχει θεσμοθετηθεί σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες τις τελευταίες δεκαετίες και πλέον θεωρείται ως ένα σημαντικό κοινωνικό μέτρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία των χαμηλά αμειβόμενων εργαζομένων. Σε κάποιες χώρες ο ΕΚΜ θεσμοθετήθηκε πριν από αρκετά χρόνια, όπως στην Ολλανδία το 1969, ενώ σε άλλες αυτό έγινε πολύ πρόσφατα όπως στη Γερμανία το 2015. Επί του παρόντος, 21 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό ενώ στα υπόλοιπα έξι κράτη μέλη (συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου) υπάρχουν παρόμοιες ρυθμίσεις μέσω συλλογικών συμβάσεων και άλλων ρυθμίσεων. Επομένως, με τον ένα ή άλλο τρόπο, ο θεσμός του κατώτατου μισθού χρησιμοποιείται ως κοινωνικό μέτρο προστασίας των χαμηλόμισθων εργαζομένων. Φυσικά, το επίπεδο κατώτατου μισθού καθώς και οι συναφείς πρόνοιες του συστήματος διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Στην Κύπρο, από το 2018 έχει αρχίσει διαβούλευση της κυβέρνησης με τους κοινωνικούς εταίρους για θέσπιση του θεσμού του ΕΚΜ. Σε γενικές γραμμές, διαφαίνεται να υπάρχει η συναίνεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων για προώθηση της υιοθέτησης του ΕΚΜ εντός του 2022.

O βασικός στόχος της υιοθέτησης ΕΚΜ θα πρέπει να είναι η διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης στους εργαζομένους (μέσω της προστασίας τους από χαμηλούς μισθούς), χωρίς όμως να διακυβεύεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και να επηρεάζεται αρνητικά το επίπεδο απασχόλησης ή να δημιουργούνται άλλες στρεβλώσεις των οποίων οι αρνητικές επιπτώσεις είναι μεγαλύτερες από τα οφέλη της υιοθέτησης ΕΚΜ.

Το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ), με αφετηρία τους στόχους υιοθέτησης ΕΚΜ στην Κύπρο και αναγνωρίζοντας τις διάφορες παραμέτρους και ιδιαιτερότητες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την ελαχιστοποίηση των ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του ΕΚΜ, έχει υποβάλει πρόταση με εισηγήσεις που αφορούν στο σχεδιασμό και θέσπιση του ΕΚΜ:

• υιοθέτηση μονοεπίπεδου συστήματος κατώτατων μισθών για όλη την οικονομία,
• εξαιρέσεις μονοεπίπεδου συστήματος και άλλες ρυθμίσεις που να περιορίζονται στο ελάχιστο,
• επιλογή καταλληλότερης περιόδου έναρξης θεσμού ΕΚM – προσεκτική εφαρμογή στην παρούσα περίοδο συνεχιζόμενης υγειονομικής κρίσης,
• καθορισμός αρχικού επιπέδου (ύψους) ΕΚΜ σε σχετικά χαμηλό αρχικό επίπεδο βάσει σαφών κριτηρίων,
• μηχανισμός αναπροσαρμογής επιπέδου ΕΚΜ σε τακτά διαστήματα για διατήρηση της αποτελεσματικότητας του βάσει τεκμηρίωσης από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και λαμβάνοντας υπόψη τα επιχειρήματα των κοινωνικών εταίρων, όχι βάσει του ισοζυγίου διαπραγματευτικής ισχύος ή πολιτικών/άλλων συμφερόντων,
• παράλληλη λήψη άλλων συνδυαστικών μέτρων για υποστήριξη του βασικού στόχου του ΕΚΜ σχετικά με τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης των εργαζομένων.

Οι πιο πάνω εισηγήσεις αναλύονται στην πρόταση του ΣΟΑΚ η οποία βρίσκεται εδώ. Ολόκληρο το κείμενο της πρότασης βρίσκεται αναρτημένο και στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου.