Ν. Παπαδόπουλος: Το σωστό μοντέλο προσέλκυσης ταλέντων στην Κύπρο

Με μια εξαιρετικού ενδιαφέροντος και σημασίας πρόταση νομού, που κινείται προς την ορθή κατεύθυνση, επιχειρείται-μεταξύ άλλων- η απλοποίηση και άρση των χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών που μέχρι και σήμερα απαιτούνται για απόκτηση κυπριακής υπηκοότητας από ξένο προσοντούχο εργατικό δυναμικό που επιθυμεί να εργαστεί και να εξασφαλίσει την παραμονή του στην Κύπρο.

Πρόκειται για πρόταση που επί της ουσίας έρχεται ως ενισχυτική και κινείται εν πολλοίς σε παρόμοιο μήκος κύματος και φιλοσοφία με ανάλογες αποφάσεις που έλαβε στο πρόσφατο παρελθόν η Κυβέρνηση με στόχο ακριβώς την προσέλκυση υψηλού επιπέδου εργατικού δυναμικού στη χώρα μας. 

Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο του 2021, παρουσιάστηκε από τον υπουργό Οικονομικών Κωνσταντίνο Πετρίδη η νέα στρατηγική προσέλκυσης επιχειρήσεων στην Κύπρο, η οποία και τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2022.

Ενδεικτικό των καρπών που ήδη αποφέρει είναι το γεγονός ότι από τον περασμένο Ιανουάριο που τέθηκε σε ισχύ η νέα στρατηγική για προσέλκυση επιχειρήσεων και ταλέντων, και μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2022, το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης έλαβε 9090 αιτήσεις από ξένες εταιρείες, ενώ έχει ήδη εξετάσει πέραν του 97% αυτών των αιτήσεων. Την ίδια ώρα, το ενδιαφέρον για άδειες παραμονής για «ψηφιακούς νομάδες» είναι επίσης αυξημένο, με αποτέλεσμα να αυξάνονται από 100 σε 500, λόγω «δημοφιλίας» του σχεδίου.

Η πρόταση Νικόλα 

Την συγκεκριμένη πρόταση νόμου κατέθεσε ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος και όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση που τη συνοδεύει, αποσκοπεί «στην τροποποίηση του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου, ώστε να εκσυγχρονιστεί το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο αναφορικά με τα προσόντα και τα κριτήρια πολιτογράφησης, καθώς και για την ενίσχυση του ελέγχου και της δέουσας έρευνας από το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού».

«Διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ζήτηση για την προσέλκυση ταλέντων, όπως υπάρχει και ενδιαφέρον αυτά τα ταλέντα να έρθουν στην Κύπρο», ανέφερε στο InBusinessNews, ερωτηθείς αναφορικά με το σκεπτικό κατάθεσης της πρότασης νόμου, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος.  

Όπως ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ και εισηγητής της πρότασης νόμου υπέδειξε μιλώντας στο InBusinessNews, αυτό που εμποδίζει αυτούς τους ξένους ειδικούς, προσοντούχους εμπειρογνώμονες να έρθουν στην Κύπρο και να εργαστούν, είναι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που καθυστερούν και ταλαιπωρούν τους αιτητές.

«Πιστεύουμε», τόνισε, «ότι με αυτό τον τρόπο η διαδικασία απλοποιείται, γίνεται πιο γρήγορη και θα μπορέσουμε με ένα πιο αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο να προσελκύσουμε αυτά τα ταλέντα». 

Ο Νικόλας Παπαδόπουλος εξήγησε ότι αυτό που ουσιαστικά προτείνεται είναι ένα διαφορετικό μοντέλο πολιτογραφήσεων που δεν έχει να κάνει με επενδύσεις, αλλά με την προσέλκυση ταλέντων και εμπειρογνώμων στον τόπο σε ειδικούς τομείς της οικονομίας, όπως είναι η έρευνα και η καινοτομία. «Κάτι που εμείς θεωρούμε ότι μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη την κυπριακή οικονομία», επισήμανε.

Ξεκαθαρίζοντας ότι η πρόταση νόμου δεν αφορά και δεν περιλαμβάνει τους αιτητές πολιτικού ασύλου, ο κ. Παπαδόπουλος επανέλαβε πως τα κριτήρια που τίθενται ως προϋποθέσεις δεν έχουν να κάνουν με επενδύσεις, αλλά με την γνώση.

«Πρέπει», εξήγησε στο InBusinessNews ο εισηγητής της πρότασης νόμου, «να διαμένει ο αιτητής τους τελευταίους δώδεκα μήνες στην Κύπρο, έχοντας συμπληρώσει μόνο τέσσερα χρόνια, αντί επτά όπως είναι σήμερα. Επίσης, πρέπει να έχει υψηλή ειδίκευση στους συγκεκριμένους τομείς και γνώση της ελληνικής γλώσσας, του κυπριακού πολιτισμού και της κυπριακής ιστορίας. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι το σωστό μοντέλο προσέλκυσης ξένου εργατικού δυναμικού, που μπορεί να προσφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη τα οποία θα ενισχύσουν τις προσπάθειες ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας».

Κριτήρια που τίθενται στην πρόταση νόμου αφορούν τον «καλό χαρακτήρα» του αιτητή, με σχετικές προϋποθέσεις: Να μη έχει επιδείξει με έργα ή με λόγια, έλλειψη νομιμοφροσύνης ή δυσμένεια προς τη Δημοκρατία,  δεν καταζητείται διεθνώς, δεν έχει καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης για οποιοδήποτε αδίκημα στη Δημοκρατία ή στο εξωτερικό, δεν εκκρεμεί εις βάρος του οποιαδήποτε ποινική υπόθεση στη Δημοκρατία ή στο εξωτερικό, δεν έχει εισέλθει από παράνομο σημείο εισόδου ή εισέλθει ή διαμείνει στη Δημοκρατία κατά παράβαση oπoιασδήπoτε απαγόρευσης, όρου, περιορισμού ή επιφύλαξης σύμφωνα με τους εκάστοτε σε ισχύ Νόμους της Δημοκρατίας, δεν αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια της Δημοκρατίας.

Ταυτοχρόνως, πρέπει να διαθέτει επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας επιπέδου Γ1, όπως καθορίζεται στο Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης, επαρκή γνώση βασικών στοιχείων της σύγχρονης πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας της Δημοκρατίας-η διαδικασία και ο  τρόπος αξιολόγησης των οποίων καθορίζεται από τριμελή Επιτροπή Αξιολόγησης, η οποία απαρτίζεται από εκπρόσωπο του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, του Υπουργείου Εσωτερικών και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως-, κατάλληλο κατάλυμα και σταθερούς και τακτικούς οικονομικούς πόρους, επαρκείς για τη συντήρηση του ιδίου και των εξαρτώμενων μελών της οικογένειάς του.

Βάσει της πρόταση νόμου, η εξέταση των αιτήσεων που υποβάλλονται θα ολοκληρώνεται μέσα από διαδικασία ταχείας εξέτασης μη υπερβαίνουσας τους τέσσερις μήνες, οι λεπτομέρειες της οποίας θα καθοριστούν με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού.  

Σημειώνεται πως η πρόταση νόμου δεν αναμένεται να συζητηθεί πριν από την ολοκλήρωση των εργασιών της Βουλής ενόψει προεδρικών εκλογών στις 8 Δεκεμβρίου, αλλά να βρεθεί στο τραπέζι των διαβουλεύσεων με την επανέναρξη των εργασιών του Σώματος, περί τα μέσα Φεβρουαρίου. Δηλαδή, μετά την ολοκλήρωση της επερχόμενης εκλογικής διαδικασίας.  

• Η πρόταση νόμου και τα προσόντα

Αναλυτικά, με βάση την πρόταση νόμου που κατέθεσε ο Νίκολας Παπαδόπουλος, τα προσόντα για πολιτογράφηση αλλοδαπού που αιτείται τέτοια πολιτογράφηση, είναι σωρευτικά τα ακόλουθα:

(α) Νόμιμη και συνεχή διαμονή στη Δημοκρατία για όλο το χρονικό διάστημα των αμέσως προηγούμενων δώδεκα (12) μηνών από την ημερομηνία της αίτησης: Νοείται ότι περίοδοι απουσίας από την Δημοκρατία που δεν υπερβαίνουν συνολικά τις ενενήντα (90) ημέρες εντός της περιόδου που αναφέρεται στην παρούσα υποπαράγραφο, δεν διακόπτουν το πιο πάνω αναφερόμενο δωδεκάμηνο χρονικό διάστημα, και ﮲

(β) άνευ επηρεασμού των συντομότερων συνολικών χρονικών περιόδων που προβλέπουν οι κατωτέρω επιφυλάξεις της παρούσας υποπαραγράφου, κατά τη διάρκεια των αμέσως προηγούμενων δέκα (10) ετών από το δωδεκάμηνο χρονικό διάστημα που αναφέρεται στην υποπαράγραφο (α), είτε διέμενε νόμιμα στη Δημοκρατία, είτε διετέλεσε στη δημόσια υπηρεσία της Δημοκρατίας, είτε μερικώς το ένα και μερικώς το άλλο, για χρονικά διαστήματα που αθροισμένα να μην είναι λιγότερα των επτά (7) ετών:

Νοείται ότι ανεξάρτητα από τις πρόνοιες της υποπαραγράφου (δ)(i) της παρούσας παραγράφου και της ανωτέρω συνολικής αθροιζόμενης διάρκειας επτά (7) ετών, πρόσωπο το οποίο διαμένει στη Δημοκρατία με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης σε εταιρείες, που καθορίζονται με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στο πλαίσιο προσέλκυσης εταιρειών για δραστηριοποίηση ή/και επέκταση των δραστηριοτήτων τους στη Δημοκρατία ή παρόμοιας φύσεως πλαίσιο προσέλκυσης εταιρειών και/ή ταλαντούχου ανθρώπινου δυναμικού και το οποίο πρόσωπο έχει γνώση της ελληνικής γλώσσας επιπέδου A2, όπως καθορίζεται στο Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα αθροιζόμενα χρονικά διαστήματα εντός των προηγούμενων δέκα (10) ετών από το δωδεκάμηνο χρονικό διάστημα που αναφέρεται στην υποπαράγραφο (α), αντί επτά (7) ετών δεν είναι λιγότερα των τεσσάρων (4) ετών. Περίοδοι απουσίας από τη Δημοκρατία που δεν υπερβαίνουν συνολικά τις 90 ημέρες ετησίως δεν λογίζονται ως απουσία για σκοπούς υπολογισμού της διάρκειας διαμονής και συνυπολογίζονται κανονικά στα ανωτέρω τέσσερα (4) έτη:

Νοείται περαιτέρω ότι, ανεξάρτητα από τις πρόνοιες της υποπαραγράφου (δ)(i) της παρούσας παραγράφου και της ανωτέρω συνολικής αθροιζόμενης διάρκειας επτά (7) ετών, πρόσωπο το οποίο διαμένει στη Δημοκρατία με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης σε εταιρείες, που καθορίζονται με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στο πλαίσιο προσέλκυσης εταιρειών για δραστηριοποίηση ή/και επέκταση των δραστηριοτήτων τους στη Δημοκρατία ή παρόμοιας φύσεως πλαίσιο προσέλκυσης εταιρειών και/η ταλαντούχου ανθρώπινου δυναμικού και το οποίο πρόσωπο  έχει γνώση της ελληνικής γλώσσας επιπέδου Β1, όπως καθορίζεται στο Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα αθροιζόμενα χρονικά διαστήματα εντός των προηγούμενων δέκα (10) ετών από το δωδεκάμηνο χρονικό διάστημα που αναφέρεται στην υποπαράγραφο (α), αντί επτά (7) ετών δεν είναι λιγότερα των τριών (3) ετών. Περίοδοι απουσίας από τη Δημοκρατία που δεν υπερβαίνουν συνολικά τις ενενήντα (90) ημέρες ετησίως δεν λογίζονται ως απουσία για σκοπούς υπολογισμού της διάρκειας διαμονής και συνυπολογίζονται κανονικά στα ανωτέρω τρία (3) έτη﮲

Νοείται έτι περαιτέρω ότι τα μέλη της οικογένειας προσώπου το οποίο εμπίπτει εντός και/ή αιτείται δυνάμει των ανωτέρω επιφυλάξεων της υποπαραγράφου (β) της παρούσας παραγράφου, μπορούν να αιτηθούν και/ή πολιτογραφηθούν ταυτόχρονα με το πρόσωπο αυτό, νοουμένου ότι συμπληρώνουν την απαιτούμενη συνολική διάρκεια διαμονής εντός των προηγούμενων δέκα ετών από το πιο πάνω αναφερόμενο δωδεκάμηνο χρονικό διάστημα, που απαιτείται για το πρόσωπο αυτό, χωρίς όμως να απαιτείται τα χρονικά διαστήματα να συντρέχουν με τα χρονικά διαστήματα που συμπλήρωσε το πρόσωπο αυτό. Περίοδοι απουσίας από την Δημοκρατία που δεν υπερβαίνουν συνολικά τις 90 ημέρες ετησίως δεν θα λογίζονται ως απουσία για σκοπούς υπολογισμού της διάρκειας διαμονής και συνυπολογίζονται κανονικά στην απαιτούμενη συνολική διάρκεια διαμονής των τεσσάρων (4) ή τριών (3) ετών ανάλογα με την περίπτωση και ο/η σύζυγος και/ή ο σύμβιος ή συμβία πρέπει να πληρεί τα ίδια κριτήρια γνώσης της ελληνικής γλώσσας κατά αντιστοιχία, και

Νοείται έτι έτι περαιτέρω ότι, για τους σκοπούς της αμέσως ανωτέρω επιφύλαξης, εκτός εάν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια:

“αναπηρία” έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτόν από το άρθρο 2 του περί Ατόμων με Αναπηρίες Νόμου.

“ανήλικο τέκνο” σημαίνει νόμιμο άγαμο τέκνο των συζύγων, των συμβίων ή του ενός εξ αυτών, το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας του κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, και περιλαμβάνει προγονό, εκτός γάμου αναγνωρισμένο τέκνο και νόμιμα υιοθετημένο τέκνο.

“μέλη της οικογένειας” σημαίνει:

- το σύζυγο, τη σύζυγο, το σύμβιο ή τη συμβία του αλλοδαπού, ανάλογα με την περίπτωση και ο όρος “σύζυγος” σημαίνει το ένα των μερών σε έννομη σχέση μεταξύ δύο προσώπων, ως αποτέλεσμα γάμου αναγνωρισμένου από την πολιτεία, οι δε όροι σύμβιος και συμβία ερμηνεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμου.∙

- τα ανήλικα τέκνα του αλλοδαπού ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών νοουμένου ότι κατά την ημερομηνία υποβολής αίτησης είναι κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών η δε τυχούσα ενηλικίωση τους κατά την ή προ της ημερομηνίας εξέτασης της αίτησης αλλά μετά την υποβολή της δεν θα αποτελεί λόγο απόρριψης της αίτησης:

-οικονομικά εξαρτώμενο ενήλικο τέκνο, ήτοι αποκλειστικά πρόσωπο με αναπηρία που το καθιστά ανίκανο προς εργασία.

(γ) είναι καλού χαρακτήρα. Στοιχεία που τείνουν να καταδείξουν τον καλό χαρακτήρα είναι, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

(i) δεν έχει επιδείξει με έργα ή με λόγια, έλλειψη νομιμοφροσύνης ή δυσμένεια προς τη Δημοκρατία,

(ii) δεν καταζητείται διεθνώς,

(iii) δεν έχει καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης για οποιοδήποτε αδίκημα στη Δημοκρατία ή στο εξωτερικό,

(iv) δεν εκκρεμεί εις βάρος του οποιαδήποτε ποινική υπόθεση στη Δημοκρατία ή στο εξωτερικό,

(v) δεν έχει εισέλθει από παράνομο σημείο εισόδου ή εισέλθει ή διαμείνει στη Δημοκρατία κατά παράβαση oπoιασδήπoτε απαγόρευσης, όρου, περιορισμού ή επιφύλαξης σύμφωνα με τους εκάστοτε σε ισχύ Νόμους της Δημοκρατίας,

(vi) δεν αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια της Δημοκρατίας, και

(δ) έχει:

(i)  επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας επιπέδου Γ1, όπως καθορίζεται στο Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης∙

(ii) επαρκή γνώση βασικών στοιχείων της σύγχρονης πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας της Δημοκρατίας, η διαδικασία και ο  τρόπος αξιολόγησης των οποίων καθορίζεται από τριμελή Επιτροπή Αξιολόγησης, η οποία απαρτίζεται από εκπρόσωπο του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, του Υπουργείου Εσωτερικών και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως ﮲

(iii) κατάλληλο κατάλυμα και σταθερούς και τακτικούς οικονομικούς πόρους, επαρκείς για τη συντήρηση του ιδίου και των εξαρτώμενων μελών της οικογένειάς του. Για τον σκοπό αυτό λαμβάνονται υπόψη:

-το εισόδημα από προσοδοφόρα πλήρη απασχόληση, ή/και το εισόδημα από άλλες πηγές σταθερού και νόμιμου χαρακτήρα∙

-αν είναι ή υπήρξε μακροχρόνια άνεργος κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Δημοκρατία∙

-αν συνεπεία δυσπραγίας ή δυσχερούς οικονομικής κατάστασης του έχει, κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Δημοκρατία, λάβει οποιοδήποτε χρηματικό βοήθημα ή επίδομα ποσού το οποίο κρίνεται υπό τις περιστάσεις υψηλό ή για χρονικό διάστημα πέραν των τριών (3) μηνών:

(iv) πρόθεση σε περίπτωση χορήγησης σ' αυτόν πιστοποιητικού-

-να διαμένει στη Δημοκρατία,

-να εισέλθει ή να εξακολουθήσει να διατελεί στη δημόσια υπηρεσία της Δημοκρατίας.

Νοείται ότι η διαμονή για σκοπούς πολιτογράφησης δυνάμει της παρούσας παραγράφου, τηρουμένων και των επιφυλάξεων αυτής, σημαίνει τη φυσική παρουσία του αλλοδαπού στη Δημοκρατία, βάσει των μεταναστευτικών διατυπώσεων που ισχύουν ανά περίπτωση:

Νοείται περαιτέρω ότι, στον υπολογισμό της περιόδου διαμονής που αναφέρεται στις υποπαραγράφους (α) και (β) δεν λαμβάνεται υπόψη η περίοδος κατά την οποία ο αλλοδαπός διέμεινε ως αιτητής διεθνούς προστασίας ή ως κάτοχος συμπληρωματικής προστασίας ή  ως κάτοχος άδειας φοιτητή.

2. Το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί, εάν το κρίνει ορθό υπό τις ειδικές περιστάσεις της εκάστοτε συγκεκριμένης περίπτωσης:

(α) Να επιτρέψει, σε περίπτωση προσώπου Κυπριακής καταγωγής, όπως διαμονή σε ξένη χώρα πριν τις 16 Αυγούστου, 1960 λογισθεί, για τους σκοπούς της υποπαραγράφου (β) της παραγράφου 1 του παρόντα Πίνακα, ως να ήταν διαμονή στη Δημοκρατία:

Νοείται ότι για τους σκοπούς της παρούσας υποπαραγράφου, «πρόσωπο Κυπριακής καταγωγής» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στο εδάφιο (1) του άρθρου 110 του Νόμου αυτού,

(β) να επιτρέψει όπως διαμονή στην πρώην Αποικία της Κύπρου, ή υπηρεσία στην Κυβέρνησή της, πριν τις 16 Αυγούστου 1960, λογισθεί, για τους σκοπούς της υποπαραγράφου (β) της παραγράφου 1 του παρόντα Πίνακα, ως εάν να ήταν διαμονή στη Δημοκρατία ή υπηρεσία σ' αυτή,

(γ) να επιτρέψει όπως πολιτογραφηθεί πρόσωπο Κυπριακής καταγωγής, το οποίο αποκήρυξε την κυπριακή υπηκοότητα, ανεξάρτητα από το χρόνο διαμονής που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του παρόντα Πίνακα:

Νοείται ότι, για τους σκοπούς της παρούσας υποπαραγράφου «πρόσωπο Κυπριακής καταγωγής» έχει την υπό του εδαφίου (1) του άρθρου 110 του Νόμου αυτού έννοια».

3. Η εξέταση των αιτήσεων που υποβάλλονται δυνάμει των διατάξεων των επιφυλάξεων της υποπαραγράφου (β) της παραγράφου 1 του παρόντος πίνακα, θα ολοκληρώνεται μέσα από διαδικασία ταχείας εξέτασης μη υπερβαίνουσας τους 4 (τέσσερις) μήνες, οι λεπτομέρειες της οποίας θα καθοριστούν με απόφαση του Υπουργού.  

4. Από την ημερομηνία θέσης σε ισχύ του παρόντος Νόμου, οποιοδήποτε πρόσωπο πληροί, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης του, τα προσόντα για πολιτογράφηση που αναφέρονται στον παρόντα Πίνακα, δύναται να υποβάλει αίτηση για πολιτογράφηση. Νοείται ότι τα ελάχιστα χρονικά διαστήματα νόμιμης διαμονής στη Δημοκρατία και τα υπόλοιπα προσόντα γλωσσομάθειας, καλού χαρακτήρα, ποινικού μητρώου, οικονομικής κατάστασης κτλ που προβλέπει η παράγραφος 1 του παρόντος Πίνακα δύνανται να έχουν συμπληρωθεί και/ή κατέχονται πριν ή μετά τη θέση σε ισχύ του παρόντος Νόμου.