Οι προϋποθέσεις για το πλαφόν που έθεσε η Φον ντερ Λάιεν στους ηγέτες

Διαβουλεύσεις με αξιόπιστους εταίρους για πιο συμφέρουσες συμφωνίες εισαγωγής φυσικού αερίου, από κοινού ανάπτυξη με τα κράτη μέλη παρεμβάσεων στην αγορά φυσικού αερίου για μείωση των τιμών, περιορισμό των επιπτώσεων της τιμής του αερίου στις τιμές ηλεκτρισμού και ενίσχυση των επενδύσεων και προσπαθειών για μετάβαση στις ανανεώσιμες και βελτίωση της ενεργειακή απόδοσης, περιέχουν οι προτάσεις της Κομισιόν για έναν οδικό χάρτη για αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης τις οποίες παρουσίασε σε επιστολή της προς τους 27 ηγέτες των κρατών μελών ενόψει της άτυπης Συνόδου Κορυφής στην Πράγα η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Στην επιστολή της η Πρόεδρος της Κομισιόν δεν αποκλείει την παρέμβαση στην τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου, παραπέμποντας στην πρόταση των 15 κρατών μελών για καθολικό πλαφόν, καταγράφει ωστόσο μια σειρά από συγκεκριμένες προϋποθέσεις για να καταστεί ένα τέτοιο μέτρο δυνατό.

Ειδικότερα, αναφέρει, η Κομισιόν προτείνει την κοινή ανάπτυξη παρέμβασης στην αγορά φυσικού αερίου για περιορισμό των τιμών, κάνοντας ειδική αναφορά στον δείκτη TTF που όπως είπε δεν αντιπροσωπεύει πλέον τις τιμές του εισαγόμενου αερίου. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν έχει ξεκινήσει την εργασία για ανάπτυξη ενός συμπληρωματικού δείκτη για την ΕΕ. Μέχρι τότε, αναφέρει, «θα πρέπει να εξετάσουμε περιορισμό της τιμής σε σχέση με τον TTF κατά τρόπο που να διασφαλίζει την προμήθεια αερίου στην Ευρώπη και όλα τα κράτη μέλη και να δείχνει πως η ΕΕ δεν είναι έτοιμη να πληρώσει οποιαδήποτε τιμή».

«Καθώς η ΕΕ εισάγει σχεδόν το σύνολο του φυσικού αερίου που καταναλώνει, όσο βαθύτερη παρέμβαση στις τιμές του φυσικού αερίου προβλέπουμε να κάνουμε, τόσο μεγαλύτερη μείωση της ζήτησης και αλληλεγγύη στην προσφορά θα χρειαστεί. Συνεπώς, πρέπει να αναγνωρίσουμε τους κινδύνους που συνεπάγεται η επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου και να εφαρμόσουμε τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας. Θα πρέπει να προετοιμάσουμε πιο φιλόδοξες δεσμευτικές εξοικονόμησης φυσικού αερίου, οι οποίες θα ενεργοποιηθούν με δημοπρασίες μείωσης της ζήτησης σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και με δεσμευτικές συμφωνίες αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τις αρχές σας για τον σχεδιασμό ενός πιθανού μέτρου περιορισμού της δυναμικότητας, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές διαφορές στην αγορά ενέργειας» εξηγεί.

Δεύτερον, η κ. Φον ντερ Λάιεν σημειώνει πως πρέπει να αναληφθούν ενέργειες που θα μειώσουν τις τιμές φυσικού αερίου, όπως «με την εντατικοποίηση διαπραγματεύσεων με τους αξιόπιστους παρόχους μας για να μειώσουμε τις τιμές του εισαγόμενου αερίου κάθε είδους». Προσθέτοντας ότι ήδη η ΕΕ έχει έχει αντικαταστήσει, με προμήθειες από εταίρους όπως η Νορβηγία και τις ΗΠΑ, το φυσικό αέριο που λάμβανε από τη Ρωσία μέσω αγωγών, σημειώνει ότι «μια δίοδος που θα έχουμε διαπραγματευτεί που μειώνει το κόστος παροχής από αυτούς τους προμηθευτές θα ήταν κοινά επωφελής», και πως βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με τη Νορβηγία για μια «μακροχρόνια ενεργειακή εταιρική σχέση στην ενέργεια».

Επίσης, αναφέρεται στις δυνατότητες της κοινής ενεργειακής πλατφόρμας για εξασφάλιση πρόσβασης σε παγκόσμια ανταγωνιστικές προμήθειες αερίου, και πως προσβλέπει σε μια πρόταση η οποία να θέτει τους κανόνες για τη συμμετοχή των κρατών μελών και της βιομηχανίας.

«Η κοινή ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ θα πρέπει, πρώτα από όλα να συντονίσει την κοινή διαχείριση πλήρωσης και αποθήκευσης ενόψει της επόμενης περιόδου πλήρωσης» σημειώνει, προσθέτοντας πως πρέπει να αποφευχθεί ένα σενάριο ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών που να αυξήσει τις τιμές. Η κοινή προμήθεια θα ενισχύσει τη θέση της ΕΕ για μείωση των τιμών, συνεισφέροντας παράλληλα στο να αποκτήσουν τα κράτη μέλη πρόσβαση σε νέες ή επιπρόσθετες πηγές.

Τρίτον, συνεχίζει, θα πρέπει να περιοριστούν οι πληθωριστικές επιπτώσεις των τιμών φυσικού αερίου στις τιμές ηλεκτρισμού. «Για αυτό, παράλληλα με τη δράση μας για το εισαγόμενο αέριο, είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε την εισαγωγή ενός προσωρινού ορίου στην τιμή αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού», το  οποίο να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αυξήσει την συνολική κατανάλωση αερίου. Ένα τέτοιο μέτρο χρειάζεται δεσμεύσεις για εξοικονομήσεις καθώς και την διασφάλιση διασυνοριακών ροών επιχορηγούμενου ηλεκτρισμού.

Τέταρτον, η Πρόεδρος της  Κομισιόν σημειώνει πως χρειάζεται ενίσχυση των επενδύσεων για επίσπευση της μετάβασης στην ενεργειακή ανεξαρτησία, ειδικά σε υποδομές όπως αγωγούς, καλώδια διασύνδεσης και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά και έργα ενίσχυσης της ενεργειακής απόδοσης. Σημειώνοντας πως το πρόγραμμα REPowerEU ήταν το πρώτο βήμα αυτής της προσπάθειας, ωστόσο η Κομισιόν θα αναζητήσει συμπληρωματικές πηγές χρηματοδότησης.

Τέλος, αναφέρει, η Κομισιόν θα συνεχίσει τις διεργασίες για δομική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρισμού και θα παρουσιάσει ιδέες μέχρι το τέλος του έτους στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.

Επίσης προαναγγέλλει πως κατά τη συζήτηση θα παρουσιάσει μέτρα που αφορούν την ετοιμότητα, τον έλεγχο ανθεκτικότητας και την προστασία ενεργειακών υποδομών, με αφορμή τη δολιοφθορά στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2.