Οδηγός από ΕΚΚ: Πώς να ενισχύσετε την οικονομική σας ανθεκτικότητα

Η οικονομική ανθεκτικότητα είναι μία πολύ σημαντική πτυχή της διαχείρισης των προσωπικών χρηματοοικονομικών σας πόρων. Αναφέρεται στην ικανότητα να ανακάμψετε αν σας συμβεί ένα ατυχές οικονομικό συμβάν.

Με άλλα λόγια, μπορεί να το περιγράψουμε ως την ικανότητα προσαρμογής σας σε πιθανές αλλαγές οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν το εισόδημα σας, όπως για παράδειγμα μια σημαντική, απρόβλεπτη δαπάνη στο νοικοκυριό, η ξαφνική απώλεια της εργασίας σας και γενικότερα μία περίοδος έντονης οικονομικής αβεβαιότητας.

Η επίτευξη οικονομικής ανθεκτικότητας είναι το καλύτερο δίχτυ ασφάλειας για την αντιστάθμιση των οικονομικών δυσκολιών και τη μείωση της οικονομικής ευθραυστότητας, ειδικά όταν τα πράγματα πάρουν μια απροσδόκητη τροπή.

Ορισμένα οικονομικά γεγονότα που μπορούν να προκαλέσουν άγχος, όπως η ανεργία, ένα διαζύγιο, η αναπηρία και προβλήματα υγείας, επηρεάζουν τον κάθε ένα από εμάς ατομικά. Σε αντίθεση, άλλα γεγονότα, όπως μια οικονομική ύφεση, η πτώση των τιμών των μετοχών στο χρηματιστήριο ή οι τρομοκρατικές ενέργειες, που δεν μπορούν να προβλεφθούν ή να προγραμματιστούν, επηρεάζουν όλη την κοινωνία στο σύνολο της.

Ωστόσο, όταν τα νοικοκυριά δεν έχουν αρκετή οικονομική ανθεκτικότητα για να ανταπεξέλθουν σε οικονομικές πιέσεις και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως  αυτές που προαναφέρθηκαν, τότε καταλήγουν να στρέφονται σε κακή πίστωση (δηλαδή αδυναμία να ανταποκριθούν στις πιστωτικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν) και δυσβάσταχτο χρέος.

Για να βοηθήσουμε το κοινό να ανταπεξέλθει στην ανάγκη για ορθή διαχείριση των προσωπικών χρηματοοικονομικών του πόρων, συγκεντρώσαμε δέκα βήματα που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος για να ενισχύσει την οικονομική ανθεκτικότητα του:

1. ΚΑΝΤΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ  

Ο οικονομικός σχεδιασμός αποτελεί κλειδί για να κτίσετε την οικονομική σας ανθεκτικότητα. Θέστε στόχους για το τί θέλετε να πετύχετε, μείνετε συγκεντρωμένοι σε σημαντικά θέματα και προετοιμαστείτε για γεγονότα που μπορεί να κλονίσουν την οικονομική σταθερότητα σας.

Ο ετήσιος οικονομικός σχεδιασμός θα σας βοηθήσει να χρησιμοποιήσετε καλύτερα τα χρήματα σας, διασφαλίζοντας μια άνετη ζωή βάσει των οικονομικών δυνατοτήτων σας, για να είστε σε θέση να αντιμετωπίσετε τυχόν απρόοπτα έξοδα αλλά και γενικώς για να είστε στο σωστό δρόμο για να επιτύχετε τους μακροχρόνιους οικονομικούς στόχους σας, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης ενός αξιοπρεπούς εισοδήματος στην συνταξιοδότηση σας.

2. ΚΑΤΑΝΟΗΣΤΕ ΠΟΥ ΠΑΝΕ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΣΑΣ

Πάρτε τον έλεγχο της οικονομικής σας κατάστασης κατανοώντας πως η αποταμίευση και το χρέος επηρεάζουν την οικονομική σας ανθεκτικότητα.

Για να λάβετε σωστές αποφάσεις σχετικά με το πως θα τα βγάλετε πέρα, πρέπει να ξεκινήσετε προσδιορίζοντας τα έσοδα σας και αναλύοντας πως ξοδεύετε τα χρήματα σας.

Επιπρόσθετα από τους λογαριασμούς του νοικοκυριού, των ειδών ένδυσης και της υπεραγοράς, φροντίστε να συμπεριλάβετε λογαριασμούς που πληρώνετε σε συγκεκριμένες περιόδους του χρόνου, όπως την ασφάλεια του σπιτιού σας, του αυτοκινήτου σας και την ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας), όπως επίσης τα καθημερινά έξοδα σας όπως στις συγκοινωνίες, επαγγελματικά γεύματα, πρωινό καφέ στο γραφείο, τσιγάρα, κ.α.

Εξετάστε το ενδεχόμενο να ρυθμίσετε τα εισοδήματα σας με τα έξοδα σας για ένα μήνα περίπου για να βοηθήσει να αντιληφθείτε που ξοδεύετε τα χρήματα σας. Στη συνέχεια, προσπαθήστε να δημιουργήσετε ένα προϋπολογισμό με τον οποίο μπορείτε να ζήσετε, με σκοπό να διασφαλίσετε ότι τα έξοδα σας δεν υπερβαίνουν συστηματικά το εισόδημα σας.

3. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΤΕ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ

Πάντοτε να προβληματίζεστε εάν οι αγορές σας είναι απαραίτητες. Ψάξτε για τυχόν αχρείαστα έξοδα. Δεν είναι όλες οι αγορές σας αναγκαίες. Πολλοί καταλήγουν να ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους σε επιθυμίες αντί για ανάγκες. Προσδιορίστε τις δαπάνες σας ώστε να βρείτε τρόπο να μειώσετε ή να εξαλείψετε τα αχρείαστα έξοδα.

Για παράδειγμα, εάν κάθε μέρα ξοδεύετε χρήματα για να αγοράσετε ακριβό καφέ προσπαθήστε να φτιάξετε καφέ στο σπίτι ή εξοικονομήστε χρήματα μειώνοντας τις φορές που αγοράζετε καφέ από καφετέριες από κάθε μέρα σε μία φορά τη βδομάδα.

Γενικότερα, δημιουργήστε ένα προσωπικό προϋπολογισμό και σχεδιάστε τα έσοδα και τα έξοδα σας. Μόλις είστε σε θέση να διακρίνετε τα βασικά έξοδα από τα έξοδα που κάνετε βάσει των επιθυμιών σας θα μπορείτε να κόψετε ό,τι μπορείτε από τα μη απαραίτητα και να εξερευνήσετε τρόπους να μειώσετε το κόστος των απαραίτητων δαπανών.

Ένας προϋπολογισμός θα σας βοηθήσει να έχετε αρκετά χρήματα για τα πράγματα που πραγματικά χρειάζεστε. Θα σας βοηθήσει να μείνετε μακριά από χρέη ή να διατηρήσετε τα χρέη σας στο ελάχιστο, αυξάνοντας τις προοπτικές της οικονομικής σας επιβίωσης κατά τη διάρκεια μιας απρόσμενης οικονομικής κρίσης.

4. ΜΕΙΩΣΤΕ Ή ΕΞΑΛΕΙΨΤΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΑΣ ΧΡΕΟΣ

Το να έχετε την ιδιοκτησία των περιουσιακών σας στοιχειών (σπίτι, αυτοκίνητο) σίγουρα αυξάνει την ασφάλειά σας, καθώς δεν χρειάζεται να ανησυχείτε μήπως τα χάσετε σε περίπτωση που χαθεί ή μειωθεί το εισόδημα σας. Αυτό δυστυχώς δεν είναι εφικτό για όλους. Ωστόσο, καθώς η μείωση του προσωπικού χρέους σας θα πάρει σίγουρα χρόνο, ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσετε είναι να προσπαθήσετε να ξοφλήσετε ή να μειώσετε το χρέος με το υψηλότερο επιτόκιο. Γενικώς, φροντίστε να ξοφλήσετε τα χρέη σας όσο πιο σύντομα μπορείτε.

5. ΑΥΞΗΣΤΕ ΤΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΑΣ

Είναι σημαντικό να διευρύνετε τις γνώσεις σας σε χρηματοοικονομικά θέματα ώστε να μπορείτε να λαμβάνετε έξυπνες οικονομικές αποφάσεις.

Ο κόσμος των χρηματοοικονομικών μπορεί να σας μπερδεύει και να είναι γεμάτος με εξειδικευμένες ορολογίες, όμως με τη βελτίωση του επιπέδου των γνώσεων σας στα χρηματοοικονομικά θα νιώσετε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και θα είστε καλύτερα ενημερωμένοι όταν λαμβάνετε σημαντικές αποφάσεις που σχετίζονται με τα οικονομικά σας. Επιπρόσθετα, έχοντας μία γερή βάση σε χρηματοοικονομικές γνώσεις θα είστε σε καλύτερη θέση να προβλέψετε και διαχειριστείτε τυχόν δύσκολη οικονομική περίοδο.

Η διαχείριση των προσωπικών χρηματοοικονομικών σας πόρων μπορεί να φαντάζει ως τρομακτική εμπειρία για όσους δεν έχουν επαρκή βασική χρηματοοικονομική εκπαίδευση. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, όσοι δεν διδάχτηκαν στο σχολείο για τις επενδύσεις, τις αποταμιεύσεις, τους φόρους και άλλα βασικά χρηματοοικονομικά-οι πλείστοι από εμάς δηλαδή-έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρεθούν σε οικονομικά αδιέξοδα όταν ενηλικιωθούν. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγει κάποιος αυτό είναι με την απόκτηση γερών βάσεων γνώσεων στα χρηματοοικονομικά. Ποτέ δεν είναι αργά για να επιμορφωθείτε και τα αποτελέσματα θα είναι επιβραβεύσουν την οικονομική σας κατάσταση.  Μάθετε περισσότερα για αυτό το θέμα στην αφιερωμένη για την χρηματοοικονομική εκπαίδευση ιστοσελίδα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου εδώ.

6. ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΤΕ ΕΝΑ ΕΠΑΡΚΕΣ ΤΑΜΕΙΟ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ

Βεβαιωθείτε πως διατηρείτε ένα επαρκές ταμείο έκτακτης ανάγκης με έξοδα τουλάχιστον τριών μηνών. Το να έχετε φυλαγμένα και διαθέσιμα κάποια χρήματα αποτελεί κλειδί για να αντιμετωπίσετε τις απροσδόκητες προκλήσεις της ζωής και μια οικονομική ύφεση.

7. Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ

Εξετάστε το ενδεχόμενο να κάνετε συμβόλαιο επαρκούς ασφάλειας ζωής για να προστατέψετε τα εξαρτώμενα άτομα σας από μια ξαφνική απώλεια εισοδήματος του νοικοκυριού σας, όπως επίσης και ασφάλιση υγείας και αναπηρίας για να εξασφαλίσετε απρόσκοπτο εισόδημα μετά από κάποιο ατύχημα ή ασθένεια.

Η ασφάλιση υγείας μπορεί να σας στηρίξει οικονομικά και να αντικαταστήσει το χαμένο εισόδημα σας σε περίπτωση απροσδόκητης ασθένειας που δεν θα σας επιτρέπει να εργαστείτε. Ακόμη ένα προϊόν στην αγορά είναι η ασφάλιση ζωής που μπορεί να παρέχει ζωτικής σημασίας οικονομική στήριξη στους εξαρτώμενους σας στην εξαιρετικά δυσάρεστη και δύσκολη περίπτωση του θανάτου.

8. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΙΤΕ ΑΠΟ ΑΠΑΤΕΣ

Μάθετε να αναγνωρίζετε τους κίνδυνους που ελλοχεύουν από διαδικτυακές και όχι μόνο οικονομικές απάτες ώστε να μπορείτε να προστατεύσετε τον εαυτό σας. Έτσι θα είστε σε θέση να αναγνωρίζετε τυχόν απατεώνες και να τους αποφεύγετε προτού σας προκαλέσουν οποιαδήποτε ζημιά. Οι προειδοποιήσεις περιλαμβάνουν συνήθως υποσχέσεις για ασυνήθιστα υψηλές αποδόσεις, επενδύσεις που ακούγονται πολύ καλές για να είναι αληθινές, και πίεση για τις άμεσες ενέργειες σας σε μια προτεινόμενη επενδυτική «ευκαιρία». Μάθετε περισσότερα για τον εντοπισμό και προστασία από οικονομικές απάτες στην ειδική σελίδα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου για την επιμόρφωση του κοινού, εδώ.

9. ΣΧΕΔΙΑΣΤΕ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΑΓΧΟΣ

Οι ηλικιωμένοι συχνά λένε πως οι καλύτερες πτυχές της συνταξιοδότησης περιλαμβάνουν το διαθέσιμο χρόνο που έχει πλέον κάποιος στη διάθεση του για να αποκτήσει νέα χόμπι και ενδιαφέροντα, να είναι οικονομικά ανεξάρτητος και να μπορεί να ανταπεξέλθει με χρεώσεις που αφορούν θέματα υγείας και απρόβλεπτα έξοδα, να ταξιδεύει και να περνά χρόνο με την οικογένεια τους και τα εγγόνια τους. Ωστόσο, για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε οικονομικά, πρέπει να μεριμνήσουμε έγκαιρα για ένα αξιοπρεπές μέλλον για μας και τα αγαπημένα μας πρόσωπα.

Πρωτίστως, θα πρέπει να προσδιορίσετε τις δικές σας ανάγκες και επιλογές ώστε να επιλέξετε τον τρόπο και τη μέθοδο διασφάλισης μιας άνετης ζωής κατά τη σύνταξη σας. Αυτό μπορεί να σημαίνει τη συμμετοχή σας σε ένα ατομικό ή ομαδικό ιδιωτικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, το οποίο θα ενισχύσει τις κρατικές συνταξιοδοτικές σας παροχές. Γενικά, όσο πιο νωρίς στη ζωή αναπτύξετε το προσωπικό συνταξιοδοτικό σας πρόγραμμα, τόσο πιο εύκολο θα είναι να το εφαρμόσετε.

10. ΕΠΕΝΔΥΣΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΑΥΞΗΣΕΤΕ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΣΑΣ

Η επένδυση οποιουδήποτε διαθέσιμου κεφαλαίου έχετε μπορεί να πετύχει τους στόχους σας και να αυξήσει τα χρήματα σας. Ο καλύτερος τρόπος επένδυσης εξαρτάται από τις τρέχουσες και μελλοντικές οικονομικές σας συνθήκες. Είναι σημαντικό να έχετε μια καλή και λεπτομερή κατανόηση των εσόδων και των εξόδων σας, των περιουσιακών σας στοιχείων και των οικονομικών υποχρεώσεων σας καθώς και των ευθυνών και στόχων σας όταν θα δημιουργήσετε ένα υγιές επενδυτικό πλάνο. Επιπρόσθετα, οι επενδύσεις ξεκινούν με τον καθορισμό των οικονομικών σας στόχων, του επενδυτικού χρονικού πλαισίου που θα καθορίσετε καθώς και το ποιος αισθάνεστε για το ρίσκο. Υπάρχουν πολλές επενδυτικές επιλογές στην αγορά και οι καλύτερες επενδυτικές επιλογές βάσει των δικών σας αναγκών μπορεί να αλλάξουν ανάλογα με τις εξελίξεις των οικονομικών σας.

Αυτό σημαίνει πως οι επενδυτικές επιλογές που μπορεί να είναι κατάλληλες σήμερα για εσάς, μπορεί να μην είναι με την πάροδο του χρόνου. Εάν αποφασίσετε να επενδύσετε, είναι σημαντικό να το κάνετε με ένα επαγγελματία στην παροχή επενδυτικών υπηρεσιών, ο οποίος να είναι αδειοδοτημένος και να ελέγχεται από την αρμόδια εποπτική αρχή. Μπορείτε να βρείτε όλες οι αδειοτημένες οντότητες που εποπτεύονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου εδώ.

Συμπερασματικά καταλήγουμε ότι η οικονομική ανθεκτικότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό στο πως συμπεριφέρεται κάποιος στα προσωπικά του οικονομικά ζητήματα. Πρέπει να καλλιεργείται επί καθημερινής βάσης, για μεγάλο χρονικό διάστημα και να μην περιμένει κανείς να ξεκινήσει τον χρηματοοικονομικό του προγραμματισμό όταν μια τυχόν κρίση έχει ήδη κτυπήσει την πόρτα. Ένα κομπόδεμα για έκτακτη ανάγκη και τα κατάλληλα ασφαλιστικά συμβόλαια μπορούν να παρέχουν μια οικονομική στήριξη και προστασία κατά τη διάρκεια μιας απροσδόκητης οικονομικής κρίσης. Βάλτε σωστήπροτεραιότητα στις ανάγκες και στις επιθυμίες σας. Πάρτε τον έλεγχο των εξόδων σας. Πάνω απ’ όλα βεβαιωθείτε ότι αποφεύγετε πράξεις οιοποίες μπορεί να δυσχεραίνουν τα οικονομικά σας και να σας κάνουν ευάλωτους.

Όσο πιο σύντομα υιοθετήσετε μία καλή οικονομική συμπεριφορά, ή όσο πιο νωρίς στη ζωή, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχετε να αντιμετωπίσετε οικονομικές συμφορές.

Επιπλέον, η ανάπτυξη και η διατήρηση ισχυρών οικονομικών βάσεων θα σας παρέχει μια αίσθηση ασφάλειας και ψυχικής ηρεμίας, επιτρέποντας σας να ζείτε τη ζωή σας με αυτοπεποίθηση, χωρίς να ανησυχείτε για το μέλλον.