Σε αναμμένα κάρβουνα για τον κατώτατο μισθό οι επιχειρήσεις

Δεδηλωμένης της πολιτικής απόφασης της Κυβέρνησης για θέσπιση εθνικού κατώτατου μισθού εντός του 2022 και με τον κοινωνικό διάλογο να βρίσκεται σε εξέλιξη, ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας εξακολουθεί να διατηρεί έντονες επιφυλάξεις και να εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της προδιαγραφόμενης αυτής μεταρρύθμισης στα οικονομικά και κατ' επέκταση μισθολογικά δεδομένα των επιχειρήσεων.

Ο διάλογος για την εισαγωγή κατώτατου θεσμού στην Κύπρο υπενθυμίζεται ότι εγκαινιάστηκε τον περασμένο Νοέμβριο σε επίπεδο Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, όπου στην παρουσία των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, εκπρόσωπος του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας(International Labour Organization-ILO), παρουσίασε τις βασικές πτυχές και παραμέτρους της μελέτης, που ετοίμασε το Γραφείο αναφορικά με τη θέσπιση του κατώτατου μισθού.

Διαβάστε ακόμα: 

Προχωρά ο πύργος της billionaire Ρωσίδας στη Λεμεσό (photos)

Μ. Πούλλου: Τι να προσέξετε κατά την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών

Η μελέτη, η οποία αξίζει να σημειωθεί πως είχε ολοκληρωθεί από το 2019 και επικαιροποιήθηκε πέρσι λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα που δημιούργησε η πανδημία, δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές και αποτελεί ουσιαστικά τη βάση πάνω στην οποία επιχειρείται να οικοδομηθεί το όλο εγχείρημα. 

Τα κρίσιμα ερωτήματα

Ωστόσο, το τοπίο όσον αφορά τη φόρμουλα επί τη βάσει της οποίας θα εφαρμοστεί ο κατώτατος μισθός παραμένει ακόμη εν μέρει θολό, με τις εργοδοτικές οργανώσεις και τους υπόλοιπους κοινωνικούς εταίρους να αναμένουν τον καθορισμό νέας συνάντησης με την αρμόδια υπουργό προς αποσαφήνιση του όλου σκηνικού και πλήρη ξεκαθάρισμα των παραμέτρων επί των οποίων η Κυβέρνηση φιλοδοξεί να εξασφαλίσει την συναίνεση όλων των εμπλεκομένων μερών.  

Κρίσιμα ερωτήματα όπως το ύψος του κατωτάτου μισθού και ο τρόπος με τον οποίο θα καθοριστεί, το κατά πόσο θα είναι σταθερός ή θα υπάρχει η δυνατότητα μεταβολής του αναλόγως των κατά καιρούς επικρατουσών οικονομικών συνθηκών, αν θα είναι ο ίδιος για όλους τους επαγγελματικούς κλάδους και αν θα υπάρχουν εξαιρέσεις τομέων, είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα για τα οποία οι εργοδότες αναμένουν σαφείς επίσημες απαντήσεις κατά την επόμενη συνάντησή τους-στο πλαίσιο νέας συνεδρίας του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος-, με την υπουργό Εργασίας.

Σημειώνεται πως περί τα τέλη του περασμένου Δεκέμβρη, και συγκεκριμένα στις 23 του μήνα, η εργοδοτική πλευρά, όπως και οι συντεχνίες, ενημερώθηκαν από την κ. Αιμιλιανίδου-στο πλαίσιο συνεδρίας του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος-, για την πρόθεσή της να τους παρουσιάσει κατά το αμέσως προσεχές διάστημα πρόταση την οποία με...φάρο την μελέτη του ILO, το Υπουργείο Εργασίας επεξεργάστηκε και ετοίμασε σε ό,τι αφορά το πλαίσιο που θα διέπει τον κατώτατο μισθό στη χώρα μας. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση που ετοίμασε το Υπουργείο Εργασίας φέρεται να προβλέπει οριζόντιο εθνικό κατώτατο μισθό. Δηλαδή, τον ίδιο για όλα τα επαγγέλματα, χωρίς να υπάρχουν ξεχωριστοί μισθοί ανά κλάδο. Την ίδια ώρα, φέρεται να προβλέπει την ύπαρξη εξαιρέσεων, με τον κατώτατο μισθό να μην εφαρμόζεται σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, όπως είναι οι εργαζόμενοι στη γεωργοκτηνοτροφία, οι οικιακές βοηθοί και οι ναυτικοί.    

Όσον αφορά το ύψος του κατωτάτου μισθού, ως βασικό σενάριο φαίνεται να προκρίνεται όπως σε πρώτη φάση ανέρχεται στο 55% του εθνικού διάμεσου μισθού. Σενάριο που επίσης βρέθηκε στο τραπέζι είναι ο ορισμός του στο 60% του διάμεσου μισθού, στη βάση και παλαιότερης εισήγησης του εκτελεστικού αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς προς τα κράτη μέλη της Ε.Ε., όπως θεσπίσουν κατώτατο μισθό που θα ισοδυναμεί με το 60% των μέσων απολαβών των υπαλλήλων.

Δεν γίνεται κατώτατος και ΑΤΑ

Εν αναμονή της επίσημης ενημέρωσης της οποίας οι εργοδοτικές οργανώσεις περιμένουν να τύχουν από την Ζέτα Αιμιλιανίδου, την ανάγκη όπως η όποια πιθανή υιοθέτηση του κατωτάτου μισθού γίνει πολύ προσεγμένα, εξέφρασε μιλώντας στο InBusinessNews o Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ, Μιχάλης Αντωνίου.   

Υποδεικνύοντας ότι όλες οι χώρες που εφαρμόζουν κατώτατο μισθό υπολογίζουν ένα ποσοστό του εθνικού διάμεσου μισθού, ο κ. Αντωνίου έθεσε στο τραπέζι και το ζήτημα της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής(ΑΤΑ), υπογραμμίζοντας ότι δεν μπορεί να εισαχθεί εθνικός κατώτατος μισθός, από τη στιγμή που ταυτόχρονα υπάρχει η ΑΤΑ.

Θέση της ΟΕΒ περαιτέρω αποτελεί πως σε περίπτωση υιοθέτησης εθνικού κατώτατου μισθού, αυτός πρέπει να είναι οριζόντιος για όλα τα επαγγέλματα, αλλά και ότι υπάρχουν κλάδοι που θα πρέπει να εξαιρεθούν. Σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου, οι κλάδοι αυτοί αφορούν τους γεωργικούς εργάτες, τους οικιακούς βοηθούς και τους ναυτικούς.

«Είναι σημαντικό για την όλη εξίσωση να ληφθούν υπόψη οι εξαιρέσεις που θα περιλαμβάνει και γενικά οι ρήτρες από τις οποίες θα διέπεται, ώστε να μην δημιουργηθούν συνθήκες που ενδεχομένως να δημιουργήσουν άλλα προβλήματα. Διαφορετικά, οι επιπλοκές θα είναι τεράστιες», τόνισε.

Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσο ενδεχόμενη εφαρμογή εθνικού κατώτατου μισθού θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο το δυσχερές οικονομικό περιβάλλον εντός του οποίου ήδη καλούνται να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις, ο Μιχάλης Αντωνίου επανέλαβε πως όλα θα εξαρτηθούν από το πλαίσιο εφαρμογής του.

«Εξαρτάται πού θα τοποθετηθεί, πώς θα ξεκινήσει, ποιες δικλίδες ασφαλείας θα διαλαμβάνει και γενικότερα από τις αρχές που θα τον διέπουν. Γιατί μπορεί να βοηθήσει, αλλά μπορεί και να επιφέρει σοβαρά προβλήματα. Στόχος πρέπει να είναι όπως εφαρμοστεί  σταδιακά, προσεκτικά, και με τρόπο που δεν θα προκαλεί προβλήματα στην οικονομία», υπογράμμισε ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ.

Αλυσιδωτά προβλήματα εάν…

Τη θέση ότι, της εφαρμογής του κατώτατου μισθού θα πρέπει να προηγηθεί μελέτη αγοράς και εν τέλει να καθοριστεί σε κάποια επαγγέλματα, καθώς- όπως υπέδειξε- δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν όλοι οι κλάδοι (ανάλογα με τη φύση και το μέγεθος του κάθε κλάδου), διατύπωσε με τη σειρά του στο InBusinessNews o γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής.

Ο κ. Τσιακκής τόνισε πως το αναμενόμενο είναι ότι θα υπάρχει μια φόρμουλα, η οποία θα λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους της οικονομίας και της αγοράς, και συνεπώς δεν θα μπορεί να είναι σταθερός, αλλά θα υπάρχει η δυνατότητα να διαφοροποιείται. 

«Δεν ξέρουμε ακόμη τον μηχανισμό, τι θα περιλαμβάνει, ούτε το ύψος του μισθού. Αυτά θα τα μάθουμε στη συνάντηση που θα έχουμε σύντομα με το Υπουργείο Εργασίας, όπου η αρμόδια υπουργός θα μας καλέσει για εισηγήσεις και θα μας δώσει παραδείγματα από άλλες χώρες που συμπεριλήφθηκαν στην μελέτη», επισήμανε.

Ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου γύρω από το ενδεχόμενο το ύψος του κατώτατου μισθού που θα καθοριστεί να είναι τέτοιο που δεν θα μπορεί να καταβάλλεται από τις επιχειρήσεις. «Ενδεχομένως οι επιχειρήσεις να αναγκαστούν να μειώσουν προσωπικό ή να αυξήσουν τις τιμές τους, κάτι που θα δημιουργήσει αλυσιδωτά προβλήματα στην ευρύτερη οικονομία, τα οποία στη συνέχεια να μην μπορούμε να τα διορθώσουμε», επισήμανε. Εκτίμησε συναφώς ότι κάποιες μικρομεσαίες, αλλά και οικογενειακές επιχειρήσεις με μικρό αριθμό προσωπικού, πιθανόν να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν.

Όπως υπέδειξε ο Μάριος Τσιάκκης, ο κατώτατος μισθός θα πρέπει να συνδέεται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και να συνυπολογίζει αρκετές παραμέτρους, όπως είναι η εξειδίκευση του προσωπικού και η ηλικία. Επισήμανε τέλος ότι ο κατώτατος μισθός δεν μπορεί να ισχύει για όλα τα επαγγέλματα, με τον κλάδο της γεωργοκτηνοτροφίας και των οικιακών βοηθών να εξαιρούνται.

Καθορισμός με επιστημονικότητα

Πάντως, τους προβληματισμούς τους επιχειρηματικού κόσμου δείχνει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη η Κυβέρνηση, με χαρακτηριστική την τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών Κωνσταντίνου Πετρίδη, ότι αν ο κατώτατος μισθός θεσπιστεί με λάθος τρόπο, τότε ενδεχομένως να δημιουργήσει άλλες στρεβλώσεις, οι οποίες μπορεί οδηγήσουν στην αύξηση της ανεργίας ή στην αύξηση της μαύρης εργασίας.

«Από πλευράς οικονομικής πολιτικής θεωρούμε πολύ σημαντική τη θέσπιση ενός κατώτατου μισθού, αλλά πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι αυτός ο κατώτατος μισθός θα πρέπει να καθοριστεί πάντα στα πλαίσια του κοινωνικού διαλόγου, αλλά και με επιστημονικότητα. Γι’ αυτό τον σκοπό πολύ σωστά το Υπουργείο Εργασίας, σε συνεργασία με τον πλέον αρμόδιο θεσμό στη βάση επιστημονικών μελετών, έχει κάνει την προετοιμασία, ώστε όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν-και βλέπουμε ότι οι συνθήκες το επιτρέπουν αυτή τη στιγμή με βάση τα ποσοστά της ανεργίας τα οποία έχουμε- να είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στη θέσπιση του κατώτατου μισθού», επισήμανε ο Κωνσταντίνος Πετρίδης, μιλώντας ενώπιον των κοινωνικών εταίρων.

Στο ίδιο πλαίσιο, η υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου υπογράμμισε ότι πρέπει από την μια να υπάρχουν αξιοπρεπείς μισθοί οι οποίοι να μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των εργαζομένων, αλλά ταυτόχρονα από την άλλη δεν θα πρέπει να επηρεαστούν οι επιχειρήσεις σε βαθμό που να οδηγήσει σε αύξηση της ανεργίας. 

Προγραμματική θέση της Κυβέρνησης

Αξίζει να σημειωθεί ότι η εισαγωγή του κατώτατου μισθού αποτελεί προγραμματική θέση της Κυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη και περιλήφθηκε από το 2018 στο πρόγραμμα διακυβέρνησης. Το 2019, όπως έχει προαναφερθεί, ολοκληρώθηκαν οι μελέτες για την εφαρμογή του κατώτατου μισθού, οι οποίες έγιναν με τη συμμετοχή της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, λαμβάνοντας δεδομένα και καλές πρακτικές από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες με παρόμοια εργασιακά συστήματα όπως είναι αυτό της Κύπρου.

Επισημαίνεται ότι η Κύπρος συγκαταλέγεται στη λίστα των έξι κρατών μελών της Ε.Ε., μαζί με την Ιταλία, την Σουηδία, την Δανία, την Αυστρία και την Φιλανδία, που δεν έχουν θεσπίσει εθνικούς κατώτατους μισθούς. Ωστόσο, σήμερα στη χώρα μας ο κατώτατος μισθός καλύπτει συγκεκριμένα επαγγέλματα, βάσει του περί Κατώτατων Μισθών Διατάγματος του 2012.  

Το διάταγμα προνοεί συγκεκριμένα τα εξής:

• Κάθε πωλητής/πωλήτρια, γραφέας, νοσηλευτικός βοηθός, βοηθός παιδοκόμου, βοηθός βρεφοκόμου, σχολικός βοηθός και φροντιστής ο οποίος/ η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση πρέπει να λαμβάνει αρχικό μηνιαίο μισθό, ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €870 ακαθάριστα και μετά από εξάμηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός να αυξάνεται τουλάχιστον στα €924 ακαθάριστα.
• Κάθε φρουρός ασφαλείας πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,90 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €5,20 ακαθάριστα.
• Κάθε καθαριστής/καθαρίστρια πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,55 ακαθάριστα και μετά από εξάμηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €4,84 ακαθάριστα.