Στην πρίζα για νέα ΜΕΔ οι τράπεζες

Σε όλη την Ευρώπη, οι εμπορικές τράπεζες ετοιμάζονται για ένα δεύτερο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), ως απότοκο της πανδημίας του κορωνοϊού. Κανείς βέβαια δεν αναφέρεται σε διψήφια ποσοστά ΜΕΔ, έστω κι αν αυτό συνηθίσαμε τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο. Ωστόσο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο κι αυτό που τελικά επιζητούν οι εποπτικές Αρχές και από τις κυπριακές τράπεζες, είναι για ΜΕΔ όσο πιο κοντά στο μηδέν γίνεται.

Μέχρι κι ένα ποσοστό της τάξης του 5% θεωρείται υψηλό ακόμα κι αν υπάρχουν επαρκείς προβλέψεις. Δεν είναι τυχαίο που αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες τους τελευταίους μήνες έχουν εντατικοποιήσει τις ενέργειες για μη οργανική μείωση (πώληση) κόκκινων δανείων καθώς θέλουν να είναι έτοιμες για μία επερχόμενη αύξηση των δανείων που δεν εξυπηρετούνται ως επίπτωση της πανδημίας.

Είναι ενδεικτική η περίπτωση της KBC Bank στην Ιρλανδία, της οποίας η οικονομία έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με την κυπριακή αλλά είναι πολύ πιο ανθεκτική. Η KBC ανακοίνωσε προ μερικών ημερών ότι πουλάει μη εξυπηρετούμενα δάνεια αξίας 1.1 δισ. ευρώ στον αμερικανικό όμιλο Carval (εκ των μεγαλομετόχων πλέον της Τράπεζας Κύπρου) κι αυτό θα μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της σε 2.4% επί του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου.

Ωστόσο, τα σχετικά δημοσιεύματα στον ιρλανδικό Τύπο σχολιάζουν πως η μητρική εταιρεία της KBC Bank, ο Όμιλος KBC, δεν ενδιαφέρεται πλέον να παραμείνει στην ιρλανδική αγορά, όπου οι τράπεζες δεν μπορούν να κινηθούν εύκολα εναντίον ενός δανειολήπτη που έχει αθετήσει τις δανειακές του υποχρεώσεις και κατά συνέπεια οι τράπεζες πρέπει να διαθέτουν υψηλά κεφαλαιακά αποθέματα. Παράλληλα, αναλυτές στην Ιρλανδία σχολιάζουν πως θα πρέπει να αναμένονται κι άλλες κινήσεις πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων το επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς αναμένεται μία αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους προσεχείς 12 μήνες.

Στην περίπτωση της Κύπρου, μέχρι στιγμής ο κορωνοϊός δεν έχει δείξει ακόμα τα δόντια του στο τραπεζικό σύστημα. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εντός τραπεζών παραμένουν σταθερά τον τελευταίο ένα χρόνο στα 5.1 δισ. ευρώ ενώ από τις ανακοινώσεις των δύο συστημικών τραπεζών, Τράπεζας Κύπρου και Ελληνικής Τράπεζας, αυτό που διαμηνύεται είναι πως πολύ μικρό ποσοστό των δανείων που ήταν σε αναστολή για ένα χρόνο συνεχίζει να μην εξυπηρετείται. Ωστόσο, από την στιγμή που κανείς δεν ξέρει ακόμα πόσο θα συνεχιστεί η πανδημία κι αν και πότε θα φανούν επιπρόσθετες επιπτώσεις, φαίνεται πως και οι κυπριακές τράπεζες προχωρούν με γοργά βήματα διαδικασίες για πώληση πακέτων μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Όπως πληροφορούμαστε, τις διαδικασίες για πώληση δανείων προχωρούν η Τράπεζα Κύπρου με το project Helix 3, η Ελληνική Τράπεζα με το project Starlight το οποίο ενδεχομένως να περιλαμβάνει και τη διαχείριση των συγκεκριμένων δανείων και η Alpha Bank με το project Sky. Συνολικά εκτιμούμε πως η συνολική αξία του δανειακού χαρτοφυλακίου που είναι σήμερα σε διαδικασία πώλησης ανέρχεται σε περίπου 6.5 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 3 δισ. ευρώ είναι εντός του τραπεζικού συστήματος (Helix 3 και Starlight) και 3,5 δισ. ευρώ εκτός του τραπεζικού συστήματος (τα ΜΕΔ της Alpha Bank βρίσκονται στην πλειονότητα τους στην ιδιοκτησία της εταιρείας ειδικού σκοπού 

AGI Cypre Ermis Ltd που ανήκει στην μητρική εταιρεία της τράπεζας και ως εκ’ τούτου θεωρούνται ότι είναι εκτός του τραπεζικού συστήματος). Όλοι μπορούν να αντιληφθούν πόσο σημαντική εξέλιξη για τον κυπριακό χρηματοπιστωτικό τομέα θα είναι αν βρεθούν εκτός τραπεζικού συστήματος τόσο πολλά δάνεια όσο αφορά τις τράπεζες.

Βέβαια, όπως επαναλάβαμε πολλές φορές το να βρεθούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εκτός τραπεζών δεν σημαίνει και το τέλος της προσπάθειας. Αντίθετα, σημαίνει την αρχή μίας άλλης. Πρόκειται για δανεισμό που εξακολουθεί να βαραίνει την πραγματική οικονομία και για δανειολήπτες που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ή που καταφέρνουν να ξεγελούν τις τράπεζες και στη συνέχεια τις εταιρείες εξαγοράς δανείων. Την ίδια ώρα, οι αγοραστές αυτών των δανείων από τη μία αντιλαμβάνονται ότι σε τέτοιες περιόδους υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες, αλλά την ίδια ώρα, αν κρίνουν ότι το νομοθετικό πλαίσιο μίας χώρας δεν είναι ευνοϊκό είτε θα αποφασίσουν να μην επενδύσουν σ’ αυτήν (ναι, η αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι επένδυση) είτε να τα αποκτήσουν σε πολύ χαμηλή τιμή.

Το σίγουρο είναι πως τους επόμενους μήνες θα υπάρξει σημαντική κινητικότητα στη συγκεκριμένη αγορά. Γι’ αυτό και είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα σταθερό και ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο το οποίο από τη μία δεν θα αποθαρρύνει τους επενδυτές και από την άλλη θα παρέχει προστασία και κυρίως λύσεις στους πραγματικά ευάλωτους δανειολήπτες.

*Διευθύνων Σύμβουλος, WiRE FS