Ο στόχος της οικονομικής βιωσιμότητας έχει ήδη ξεκινήσει

Τι χρειάζεται για την επίτευξη οποιουδήποτε επιχειρησιακού στόχου (Business Strategy); Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και ξεκάθαροι, απαιτούνται κεφάλαια. Χωρίς τα απαιτούμενα κεφάλαια, όσο μεγαλόπνοοι και αναλυτικοί στόχοι και να τεθούν, στο τέλος θα μείνουν απλώς στα χαρτιά και στο στάδιο των ιδεών. Γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) στην προσπάθεια της να επιτύχει τους στόχους που έχει θέση για Αειφόρο Ανάπτυξη (Sustainable Development) δίδει ιδιαίτερη έμφαση, ως πρώτη δράση, στην προώθηση της Βιώσιμης Χρηματοδότησης (Sustainable Finance). Η ΕΕ από το 2016 εξετάζει  τρόπους και μεθόδους ενσωμάτωσης ζητημάτων αειφόρου ανάπτυξης στο πλαίσιο χρηματοοικονομικής πολιτικής για την κινητοποίηση χρηματοδότησης (flow of money) σε βιώσιμες δραστηριότητες με απώτερο σκοπό την βιώσιμη ανάπτυξη στα Κράτη-Μέλη.

Εξ’ ου και από το 2018 έχει υιοθετήσει ειδικό στοχευμένο Σχέδιο Δράσης με συγκριμένες νομικοοικονομικές τεχνικές παραμέτρους για Βιώσιμη Χρηματοδότηση (Financing Sustainable Growth / Sustainable Finance Action Plan). Σκoπός της ΕΕ είναι τα Κράτη Μέλη να υλοποιήσουν τη δέσμευση τους για διοχέτευση ιδιωτικών κεφαλαίων προς επενδύσεις οι οποίες να υποστηρίζουν τη Συμφωνία του Παρισιού (Paris Agreement 2016) και με αρχική στόχευση την επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα μέχρι το 2050, αλλά και παράλληλη επίτευξη των 17 στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals - SDGs) των Ηνωμένων Εθνών. Είναι ευρέως παραδεκτό ότι μόνο με στοχευμένα έργα θα μπορέσει να υλοποιηθεί και η περίφημη Πράσινη Συμφωνία (Global Green Deal/UN) η οποία προβλέπει για μία σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία. Υπενθυμίζεται, πως η ΕΕ έχει δεσμευτεί μέσω της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) πως το 1/3 του πακέτου ανάκαμψης Next Generation ΕU του 1.8 τρισ. ευρώ θα κατευθυνθεί προς την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας. Η ΕΕ επιδιώκει όπως σημαντικά κεφάλαια από τον ιδιωτικό τομέα, ενισχύσουν την προσπάθεια προς ένα κλιματικά ουδέτερο και αποδοτικό περιβάλλον, με σεβασμό στους φυσικούς πόρους και δίκαιη κατανομή του οικονομικού οφέλους. Γι’ αυτό και μόλις πριν από μερικές βδομάδες, στις 6 Ιουλίου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την στρατηγική της για χρηματοδότηση της μετάβασης σε μία Βιώσιμη Οικονομία.

Έχοντας όλα αυτά υπόψη λοιπόν, είναι φυσικό επακόλουθο να αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός των επενδυτών οι οποίοι λαμβάνουν σημαντικά υπόψη τους παράγοντες Περιβάλλον-Κοινωνία-Διακυβέρνηση (Environmental, Social and Governance - ESG) κατά τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που δημιουργούνται διαρκώς Επενδυτικά Οχήματα μακροχρόνιου ορίζοντα τα οποία επενδύουν σε βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες και έργα.

Με την ΕE να δίδει τόσο μεγάλη έμφαση σε θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης και τους επενδυτές να δείχνουν να ανταποκρίνονται σε αρχικό στάδιο, είναι ξεκάθαρο πως πλέον η προσοχή στρέφεται εξίσου και στην εφαρμογή των απαιτούμενων Κανονισμών και Οδηγιών που ήδη προκύπτουν εξελικτικά για να ρυθμίζουν τα αλληλοσυνδεόμενα θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (Corporate Social Responsibility). Ο κανονισμός της ΕΕ για την ταξινομία (Taxonomy Regulation), ο κανονισμός περί γνωστοποιήσεων αειφορίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (SFDR) και ο κανονισμός για τους δείκτες αναφοράς αποτελούν το θεμέλιο για την αύξηση της διαφάνειας ενώ ταυτόχρονα παρέχουν τα απαιτούμενα εργαλεία στους επενδυτές για να εξετάζουν και να εντοπίζουν βιώσιμες επενδυτικές ευκαιρίες ή και να αποκτούν ολοκληρωμένη άποψη για τους Διαχειριστές των Επενδυτικών Κεφαλαίων/Πιστωτικών/Επενδυτικών Οργανισμών. Οι Κανονισμοί αφορούν και καλύπτουν τους εποπτευόμενους από τις τρεις ευρωπαϊκές εποπτικές Αρχές, την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (European Banking Authority – ΕΒΑ), την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (European Securities and Markets Authority – ESMA) και την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (European Insurance and Occupational Pensions Authority – EIOPA) , ανάλογα με την περίπτωση,. Δεν είναι τυχαίο που πρόσφατα η Ευρωπαία Επίτροπος Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών και Ένωσης Κεφαλαιαγορών Mairéad McGuinness δήλωσε πως: «Η βιωσιμότητα βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών σε επίπεδο ΕΕ», επαναλαμβάνοντας κι αυτή με τη σειρά της πως η «ανάκαμψη πρέπει να είναι πράσινη» και πως πρέπει να υπάρξουν σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις προς βιώσιμες δραστηριότητες. 

Με την Κύπρο να ετοιμάζεται να δεχθεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από την ΕΕ η οποία στις 26 Ιουλίου 2021 έχει  εγκρίνει το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της χώρας, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι πως η εφαρμογή των κανόνων που αφορούν στη Βιώσιμη Χρηματοδότηση και Ανάπτυξη κάθε άλλο παρά πυροτέχνημα είναι. Ούτε και πρόκειται να αφήσουν ανεπηρέαστες τις κυπριακές επιχειρήσεις που εποπτεύονται, εμμέσως από τις προαναφερόμενες Αρχές σε συνεργασία με τις κυπριακές αρχές. Στο τέλος της μέρας, η Βιώσιμη Χρηματοδότηση έχει ήδη αρχίσει να καθορίζει εκ νέου τις τραπεζικές και τις ευρύτερες χρηματοοικονομικές και χρηματοπιστωτικός υπηρεσίες και τον τρόπο που όλοι πλέον θα επιχειρούμε. Κλειδί πλέον θα είναι οι συνετές στρατηγικές αποφάσεις οι οποίες οδηγούν σε βιώσιμες επιχειρηματικές λύσεις. Αν δεν ξεκινήσουμε ως επιχειρήσεις και πολίτες  να υλοποιούμε δράσεις προς την επίτευξη πραγματικής βιώσιμης ανάπτυξης, και συνεχίσουμε να βασιζόμαστε σε πρόσκαιρες μη βιώσιμες καταστάσεις ή «λύσεις», τότε η προσπάθεια προσέλκυσης νέων άμεσων και μακροπρόθεσμων επενδύσεων θα αποτύχει και ενδεχομένως να χάσουμε και σημαντικά κονδύλια από την ΕΕ.  

Δικηγόρος, Μέλος Institute for Sustainability Leadership, University of Cambridge