Φοβήθηκαν τον δανεισμό επιχειρήσεις και νοικοκυριά

Μείωση  της  ζήτησης  για  δανεισμό, τόσο  από νοικοκυριά όσο και από επιχειρήσεις κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021, κατέδειξε η Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Απριλίου της Κεντρικής Τράπεζας, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Συγκεκριμένα, η απρόβλεπτη έξαρση της πανδημίας κατά τις αρχές του 2021 φαίνεται να έχει επηρεάσει σημαντικά τη ζήτηση δανείων, τόσο από νοικοκυριά όσο και από επιχειρήσεις, ανατρέποντας τις εκτιμήσεις για το πρώτο τρίμηνο του 2021, όπου κατά  τη  διεξαγωγή  της  έρευνας  του  Ιανουαρίου  2021,  οι  τράπεζες  ανέμεναν  αύξηση  της  ζήτησης  σε  όλες  τις  κατηγορίες  δανείων.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο τρίμηνο του 2021, οι τράπεζες, που συμμετείχαν στην Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων διαβλέπουν περαιτέρω αυστηροποίηση κριτηρίων χορήγησης δανείων προς νοικοκυριά, αμετάβλητα κριτήρια για χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις και αύξηση της ζήτησης δανείων σε όλες τις κατηγορίες.

Ζήτηση δανείων ή πιστωτικών ορίων από επιχειρήσεις

Ειδικότερα, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021, η καθαρή ζήτηση δανείων στην Κύπρο από επιχειρήσεις, σύμφωνα με τις απαντήσεις των τραπεζών  στην  έρευνα,  κατέγραψε  μείωση,  σε  αντίθεση  με  τις  προσδοκίες  που  είχαν  διατυπωθεί  στην  έρευνα  του προηγούμενου τριμήνου. Η καθαρή μείωση της  ζήτησης επιχειρηματικών δανείων οφείλεται στη μείωση που κατέγραψε η ζήτηση δανείων για πάγιες επενδύσεις ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορωνοϊού, παρά την αύξηση στην καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις για αποθέματα και κεφάλαια κίνησης. Στη μείωση της ζήτησης επίσης συνέβαλε η μειωμένη ανάγκη χρηματοδότησης για συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων, καθώς και το γενικό επίπεδο επιτοκίων.

Η καθαρή ζήτηση δανείων από μεγάλες επιχειρήσεις κατέγραψε μεγαλύτερη μείωση κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021, σε σύγκριση με την καθαρή ζήτηση δανείων από μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ζήτηση δανείων από νοικοκυριά για στεγαστικά δάνεια

Η  καθαρή  ζήτηση  στεγαστικών  δανείων  από  νοικοκυριά κατέγραψε μείωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, σε αντίθεση με τις προσδοκίες που είχαν διατυπωθεί στην έρευνα  του  προηγούμενου  τριμήνου.  Αυτό  αποδίδεται, σύμφωνα  με  τις  συμμετέχουσες  στην  έρευνα  τράπεζες, στη μείωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και στις αρνητικές  προοπτικές  της  αγοράς  ακινήτων,  παρά  το χαμηλό  γενικό  επίπεδο  επιτοκίων  και  την  αύξηση  στην  αναδιάρθρωση  και  επαναδιαπραγμάτευση  χρέους  από νοικοκυριά. Επιπρόσθετα, ως  «άλλος παράγοντας»  που  είχε  αυξητική  επίδραση  στη  ζήτηση στεγαστικών  δανείων,  αναφέρθηκε  η  επιχορήγηση  από την κυβέρνηση μέρους του επιτοκίου για νέα στεγαστικά δάνεια,  όχι  ωστόσο  σε  βαθμό  που  να  ανατρέψει  τη μείωση που καταγράφηκε.

Ζήτηση δανείων από νοικοκυριά για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια

Η  ζήτηση  καταναλωτικών  και  λοιπών  δανείων  από νοικοκυριά  κατέγραψε  μείωση  σε  σχέση  με  το προηγούμενο τρίμηνο, σε αντίθεση με τις προσδοκίες που είχαν  διατυπωθεί  στην  έρευνα  του  προηγούμενου τριμήνου. Αυτό αποδίδεται, σύμφωνα με τις απαντήσεις των  συμμετεχουσών  τραπεζών  στη  μείωση  της εμπιστοσύνης  των  καταναλωτών  και  στη  μείωση  στις δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορωνοϊού, σε αντίθεση με το χαμηλό γενικό επίπεδο επιτοκίων που λειτούργησε θετικά στη ζήτηση.

Τα αυστηρότερα κριτήρια 

Σημειώνεται πως  παρά  τις  προσδοκίες  για  επιβολή  περαιτέρω  αυστηρότερων  κριτηρίων  χορήγησης  δανείων  όσον  αφορά  τις  επιχειρήσεις,  αυτό  δεν  υλοποιήθηκε,  καθώς  φαίνεται  πως  η  αντίληψη  κινδύνου  και  η  ανοχή  των  τραπεζών  στον  κίνδυνο κατέγραψαν βελτίωση το πρώτο τρίμηνο του 2021 σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Αυτό ενδεχόμενα να οφείλεται στο γεγονός ότι τα πρώτα στοιχεία αποπληρωμών δανείων μετά τη λήξη του πρώτου μορατόριουμ φαίνεται να είναι ενθαρρυντικά,  αφού μόνο ένα μικρό ποσοστό μέχρι τότε παρουσίαζε καθυστερήσεις στις αποπληρωμές του.

Ενδεχόμενα επίσης να οφείλεται και στις συζητήσεις για παραχώρηση κρατικών εγγυήσεων για δάνεια προς επιχειρήσεις αλλά και στη συμφωνία για διοχέτευση κρατικών ενισχύσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη στήριξη των κυπριακών επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία.

Δείτε αναλυτικά τα αποτελέσματα της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων ΕΔΩ