Απάτη εκατομμυρίων στη Ρωσία με την πυραμίδα της Finiko

Τα εισοδήματα των Ρώσων έχουν μειωθεί την τελευταία δεκαετία και από πέρυσι η πανδημία έχει κάνει ακόμα χειρότερη την οικονομική επισφάλεια. Αποτέλεσμα αυτού είναι όλο και περισσότεροι Ρώσοι - σε μια προσπάθεια να αποκομίσουν άμεσα κέρδη - να στρέφονται σε επενδυτικά σχήματα όπως οι "πυραμίδες”.

Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, το 2020 εντοπίστηκαν περίπου 300 εταιρείες με στοιχεία "πυραμίδας", καταγράφοντας αύξηση 35% από το προηγούμενο έτος.

Τις τελευταίες εβδομάδες στη Ρωσία την επικαιρότητα έχει απασχολήσει η κατάρρευση της Finiko, μιας επενδυτικής που λειτουργεί από το 2018 και σύμφωνα με τις αρχές έχει εξαπατήσει χιλιάδες Ρώσους υφαρπάζοντας πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια από τους λογαριασμούς τους.

H Finiko ιδρύθηκε στο Καζάν, μια πόλη στην νοτιοδυτική Ρωσία, και υποσχόταν στους επενδυτές αποδόσεις της τάξης του 20 - 30% το μήνα, καθώς και την ευκαιρία να αγοράσουν διαμερίσματα και αυτοκίνητα με μεγάλη έκπτωση.

"Η Finiko υποσχέθηκε να αποπληρώσει την οφειλή της πιστωτικής μου κάρτας αν τους μετέφερα το 30% του ποσού, δηλαδή περίπου 2.000 δολάρια", ανέφερε στους Moscow Times ο Mikail Kalashnikov, ένας μηχανικός από την πόλη Tomsk της Σιβηρίας.

Ένας διευθυντής της Finiko είχε δηλώσει σε μια τοπική εφημερίδα στα τέλη του περασμένου έτους ότι στην εταιρεία είχαν επενδύσει πάνω από 200.000 άνθρωποι, ωστόσο ο αριθμός αυτός είναι δύσκολο να επαληθευτεί. Φέτος το καλοκαίρι, η δημοφιλής ρωσική μηχανή αναζήτησης Yandex κατέγραψε σχεδόν μισό εκατομμύριο ερωτήσεις τον μήνα σχετικά με την Finiko.

Η απάτη της Finiko θύμισε σε πολλούς Ρώσους τη μεγάλη απάτη του Sergei Mavrodi της  ΜΜΜ τη δεκαετία του ‘90. Η MMM εξέδωσε τις πρώτες της μετοχές στα 0,65 δολάρια και υποσχόταν στους επενδυτές έως και 1.000% απόδοση τον χρόνο. Στις "χρυσές" της εποχές εισέπραττε εκατομμύρια δολάρια καθημερινά από την πώληση των μετοχών. Από την κομπίνα εξαπατήθηκαν περίπου 10 εκατ. Ρώσοι. Ενώ βρισκόταν υπό έρευνα ο Mavrodi απέκτησε ασυλία εξασφαλίζοντας μια θέση στο κοινοβούλιο. Τελικά συνελήφθη το 2003 και καταδικάστηκε σε 4 χρόνια φυλάκιση.

Οι ιδρυτές της εταιρείας

Στους ιδρυτές της επιχείρησης ήταν και ο Kirill Doronin, ένας πετυχημένος influencer του Instagram με... εμπειρία στις "πυραμίδες". Ο Doronin ήταν το "πρόσωπο" της εταιρείας.

Ο δεύτερος ιδρυτής ήταν ο Marat Sabirov μαζί με τον αδερφό του Edward Sabirov, ο οποίος ήταν πρώην συνεργάτης του πρώην υπουργού Επικοινωνιών Nikolai Nikiforov. Ο Nikiforov είχε πει όταν συνεργαζόταν με τον Sabirov ότι "δεν είχε καμία αμφιβολία για την επιχειρηματική φήμη του". Ο τρίτος "παίκτης" της Finiko ήταν ο μυστηριώδης Zygmunt Zygmuntovich για τον οποίον δεν υπάρχουν πληροφορίες.

Οι τρεις ιδρυτές πλέον κατηγορούν ο ένας τον άλλον για την κατάρρευση της Finiko. Ο Doronin λέει ότι οι συνεργάτες του τον εξαπάτησαν, ενώ ο Sabirov ισχυρίζεται ότι τα χρήματα έκαναν φτερά από τους λογαριασμούς των brokers.

Σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης, ο Doronin συνελήφθη την προηγούμενη εβδομάδα στο Καζάν. Πριν συλληφθεί ο Doronin είχε ανακοινώσει ότι θα μετακομίσει στην Τουρκία. Για την ώρα δεν είναι γνωστό το πού βρίσκονται οι Sabirov και Zygmuntovich.

Η απάτη

Η Finiko έγραφε στην ιστοσελίδα της πως ήταν ένα "αυτοματοποιημένο σύστημα παραγωγής κερδών". Οι επενδυτές είχαν τρεις επιλογές:

- Να επενδύσουν ένα ποσό άνω των $1.000 με την υπόσχεση της απόδοσης 30% το μήνα. Με τον καιρό βέβαια το αρχικό όριο επένδυσης αυξήθηκε κατακόρυφα.

- Η Finiko να εξοφλήσει ένα χρέος, ένα δάνειο ή μια υποθήκη εντός 10 μηνών εάν ο πελάτης πλήρωνε το 35 % της αξίας του χρέους προς την Finiko.

- Η Finiko θα αγόραζε ένα σπίτι ή αυτοκίνητο για τον πελάτη με αντάλλαγμα το 35% του συνολικού κόστους.

Οι ρωσικές αρχές άρχισαν να προσέχουν την Finiko μετά την κυκλοφορία του δικού της κρυπτονομίσματος, του FNK, την 1η Δεκεμβρίου 2020. Στη συνέχεια άρχισαν να ερευνούν τις συναλλαγές του Doronin ​​και των άλλων ιδρυτών. Τον Φεβρουάριο του 2021 η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι η Finiko λειτουργούσε ως "πυραμίδα".

Αρχικά η αγορά του κρυπτονομίσματος ήταν προαιρετική ωστόσο τον Ιούνιο του 2021 ο Doronin ανακοίνωσε ότι η εταιρεία μεταφέρει όλες τις συναλλαγές σε FNK. Σύμφωνα με στοιχεία του Coinmarketcap, αμέσως μετά η αξία του κρυπτονομίσματος FNK δεκαπλασιάστηκε.

Τον Ιούλιο η Finiko σταμάτησε κάθε πληρωμή προς τους πελάτες, ενώ παράλληλα εμπόδισε τους πελάτες της να αποσύρουν τα χρήματά τους. Στη συνέχεια, η αξία του FNK άρχισε να πέφτει με τον κόσμο να συνειδητοποιεί ότι οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες της Finiko απέσυραν μεγάλα χρηματικά ποσά. Μέσα από τον λογαριασμό του στο Instagram ο Doronin ανακοίνωσε ότι δεν έχει πλέον πρόσβαση στα κεφάλαια των επενδυτών.