Αποκλειστική συνέντευξη του Σερ Στέλιου Χατζηιωάννου

Ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Sir Στέλιος Χατζηιωάννου, ιδρυτής το 1994  και σε ηλικία 27 ετών της αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους easyJet, σε αποκλειστική του συνέντευξη στο επετειακό τεύχος του GOLD μιλά για τον γνωστό αερομεταφορέα και τις συγκρούσεις του με τη διοίκηση.

Παράλληλα, εξηγεί γιατί σκοπεύει να δώσει το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου του και βάζει τέρμα σε κάθε φήμη ότι μπορεί να ασχοληθεί ποτέ με την πολιτική.

Η πρώτη σας επιχειρηματική κίνηση ήταν στη ναυτιλία. Τι σας έκανε να στραφείτε στις αερομεταφορές και να δημιουργήσετε την easyJet;
Όπως ίσως γνωρίζετε, ο πατέρας μου ήταν γνωστός ως ο Ελληνοκύπριος «βασιλιάς των δεξαμενόπλοιων». Έτσι, ακολουθώντας τα χνάρια του, δουλεύοντας για αυτόν και έπειτα για το στήσιμο των δικών μου πετρελαιοφόρων ήταν η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Αλλά σε τέτοιες περιπτώσεις, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να θεωρηθείς ως το «αγόρι του μπαμπά», πράγμα που σημαίνει ότι έχεις την πίεση να ξεφύγεις από αυτό. Συνεπώς, εκεί που είναι που αρχίζεις να αναζητάς και να ανακαλύπτεις άλλες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αυτή η ευκαιρία έφτασε με το πρόσχημα μιας αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους. Έτσι, επιχείρησα να την καταστήσω παγκοσμίως διάσημη, ξεκινώντας έτσι τηνικογένεια εμπορικών σημάτων "easy", καθώς ήθελα να δημιουργήσω ένα πρσιτό όνομα.

Η easyJet θεωρείται γενικά ως η εταιρεία που έφερε την επανάσταση στα αεροπορικά ταξίδια. Έχετε ποτέ εκπλαγεί από την επιτυχία της αεροπορικής εταιρείας ή ήσασταν πεπεισμένος ότι βρισκόσασταν σε μια κερδοφόρα ίδεα από την αρχή;
Εάν μπορείτε να σκεφτείτε το 1995 - ναι, αρχαία ιστορία! - στην αγορά των αεροπορικών εταιρειών κυριαρχούσαν μερικοί μαζικοί κρατικοί αερομεταφορείς και μερικοί μικροί ανεξάρτητοι, που οι κυβερνήσεις επέτρεψαν να επιβιώσουν. Εν ολίγοις, ήταν το κλασικό καρτέλ που έκανε διακρίσεις εις βάρος εκατομμυρίων πελατών, που ήθελαν να ταξιδέψουν για επαγγελματικούς λόγους και για σκοπούς αναψυχής. Να θυμάστε πάντα-τα καρτέλ αεροπορικών εταιρειών σημαίνουν υψηλούς ναύλους και σάπια εξυπηρέτηση! Η ευρωπαϊκή οδηγία «Open Skies» τα άλλαξε όλα αυτά. Οι νέοι παίκτες θα μπορούσαν να πετάξουν «point-to-point» και όχι μόνο «hub-and-spoke», κάτι που άνοιξε τεράστιες ευκαιρίες για νέους operators σε μια πανευρωπαϊκή αγορά.

Κατά την τελευταία δεκαετία, έχετε εμπλακεί σε ορισμένες γνωστές συγκρούσεις με το διοικητικό συμβούλιο της easyJet, συμπεριλαμβανομένης της απόφασής σας να παραιτηθείτε το 2010 και της σύγκρουσης που είχατε την περασμένη χρονιά με τον CEO. Πόσο δύσκολο ήταν να βλέπετε άλλους να παίρνουν αποφάσεις για την «εταιρεία σας»;
Όταν παραχωρούνται μετοχές μιας εταιρείας σε άλλους μέσω του χρηματιστηρίου, πρέπει να δεχτείς τα υπερ και τα κατά αυτής της κίνησης. Από τη μία πλευρά, παίρνεις ένα μικρότερο ρίσκο, καθώς ο επιχειρηματικός κίνδυνος μοιράζεται με τους άλλους επενδυτές. Από την άλλη, πρέπει να εμπιστευτείς τους εκάστοτε διευθυντές για να ενεργήσουν προς το καλύτερο συμφέρον όλων των μετόχων. Αυτό είχε αποδειχθεί πιο δύσκολο, αλλά, κατά την άποψή μου, η δημόσια λογοδοσία είναι μέρος του να είσαι ενεργός μέτοχος. Στο τέλος, η σύγκρουση είναι πολύτιμη για τους μετόχους, επειδή πειθαρχούνται οι διευθυντές.

Αν και ο τομέας των αερομεταφορών έχει πληγεί από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς εξαιτίας της πανδημίας COVID-19, η αξία της easyJet έχει αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο. Πώς το εξηγείτε και πόσο σίγουρος είστε ότι οι δραστηριότητες στον τομέα θα επιστρέψουν γρήγορα στα επίπεδα του 2019;
Είναι σαφές ότι οι χρηματιστηριακές αγορές είχαν πιο αισιόδοξες προοπτικές απ' ό, τι περίμεναν οι περισσότεροι αναλυτές. Η απόφαση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου να ακυρώσει το πρώτο εξάμηνο της περιόδου των καλοκαιρινών διακοπών του 2021, καθώς δεν συμπεριέλαβε καμία μεγάλη ευρωπαϊκή πόλη ή θέρετρο στη «πράσινη» λίστα της, αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα. Δυστυχώς, δεν μπορώ ειλικρινά να πω ότι οι πραγματικοί αριθμοί επιβατών θα επανέλθουν σε επίπεδα προ πανδημίας.

Πρόσφατα, οι Sunday Times κατέταξαν την οικογένειά σας 77η στην ετήσια λίστα με τους πιο πλούσιους του Ηνωμένου Βασιλείου. Όπως περισσότεροι από 200 δισεκατομμυριούχοι σε όλο τον κόσμο, έχετε εγγραφεί στο Giving Pledge, δεσμευόμενοι να δώσετε το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου σας. Τι σας οδήγησε σε αυτήν την απόφαση;
Δεν πιστεύω στις Λίστες Πλουσίων, αλλά επιτρέψτε μου να μιλήσω τη συμμετοχή μου στο Giving Pledge. Εάν είσαι αρκετά τυχέρος να έχεις έναν πλούσιο πατέρα που σε βοήθησε να ξεκινήσεις μια επιχείρηση, η οποία πήγε καλά, τότε πρέπει να δώσεις πίσω στην κοινωνία. Eίμαι περήφανος και ταπεινός ταυτόχρονα να ακολουθώ τα γιγαντιαία βήματα των Bill και Melinda Gates και Warren Buffett.

Έχετε μπει ποτέ στον πειρασμό να ασχοληθείτε με την πολιτική, είτε στην Κύπρο είτε στο Ηνωμένο Βασίλειο; 
Δεν θα γίνω ποτέ πολιτικός. Τελεία!

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο επετειακό τεύχος του GOLD που κυκλοφορεί και σε digital έκδοση http://www.goldnews.com.cy/digitaledition/#/reader/39485/1474222