Γιατί η Ε.Ε. θέλει να προωθήσει νομοθεσία που θα κάνει ακόμα πιο δύσκολη την επιλογή φυτικών μη-γαλακτοκομικών προϊόντων για τον καταναλωτή;

Άρθρο των Δρ. Jeanette Fielding, Επικεφαλής Εταιρικών Υποθέσεων και Υπεύθυνης Επικοινωνίας της Upfield και Cecilia McAleavey, Διευθύντριας Βιώσιμης Διατροφής και Δημοσίων Υποθέσεων της Oatly

Η Τροπολογία 171 που ψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο Οκτώβριο, καθιστά δυσκολότερη την επιλογή μη-γαλακτοκομικών προϊόντων φυτικής προέλευσης. Αυτό υποστηρίζουν δύο εκ των μεγαλύτερων ομίλων παραγωγής και εμπορίας τροφίμων φυτικής προέλευσης παγκοσμίως, Upfield και Oatly.

Σε ό,τι αφορά στα καταναλωτικά αγαθά, οι κανονισμοί πρέπει να λειτουργούν προς το συμφέρον των καταναλωτών. Η Τροπολογία 171 ωστόσο, αντί να υποστηρίζει τους πολίτες της Ε.Ε. να κάνουν βιώσιμες επιλογές στα τρόφιμα που καταναλώνουν, πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο. 

Πρόκειται για μια πρόταση νομοθεσίας της Ε.Ε. η οποία θα μπορούσε να επιβάλει νέους σοβαρούς περιορισμούς στην εμπορία και διάθεση φυτικών μη-γαλακτοκομικών προϊόντων. Κινείται ενάντια στις απαιτήσεις και τη ζήτηση των καταναλωτών, υπονομεύοντας την προσπάθεια της Ε.Ε. για την προώθηση της “βιώσιμης κατανάλωσης”.

Εάν εγκριθεί, η τροπολογία 171 προβλέπει σημαντικές επιπρόσθετες απαγορεύσεις στη σήμανση, τη συσκευασία και την εμπορία των μη-γαλακτοκομικών προϊόντων φυτικής προέλευσης, Και χωρίς μάλιστα προηγουμένως να έχει υποβληθεί στην καθιερωμένη διαδικασία δημόσιου ελέγχου μέσω της εκτίμησης των επιπτώσεών της (impact assessment) ή της ανοικτής διαβούλευσης.

Όσοι ακολουθούν μια διατροφή που στηρίζεται σε προϊόντα φυτικής προέλευσης, δεν θεωρούνται πλέον ως αντισυμβατικοί. Tα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική άνοδος στην κατανάλωση φυτικών τροφίμων εντός της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης για τα μη-γαλακτοκομικά τρόφιμα φυτικής προέλευσης φτάνει το 11%.

Γνωρίζουμε από τις απαιτήσεις των καταναλωτών μας, ότι οι άνθρωποι αναζητούν όλο και περισσότερες επιλογές για να αντικαταστήσουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα στη διατροφή τους. Και εμείς ως καινοτόμοι και λάτρεις του φαγητού, ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες τους. Προσπαθούμε συνεχώς για να ξεπεράσουμε τα όρια και να βρούμε νέους, νόστιμους τρόπους να τους προσφέρουμε τα προϊόντα που επιθυμούν. Οι καταναλωτές γνωρίζουν, επίσης, ότι τα τρόφιμα με φυτική προέλευση μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και στη βελτίωση της προσωπικής τους υγείας.

Έτσι, για εμάς, είναι ξεκάθαρο ότι η Τροπολογία 171 δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καταναλωτών. Εμποδίζει την εκπλήρωση των αναγκών τους και, ως εκ τούτου, περιορίζει την πρόοδο καθιστώντας δυσκολότερη την επιλογή φυτικών εναλλακτικών λύσεων αντί των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Πώς; 

Απαγορεύοντας την ίδια αναγνωρίσιμη συσκευασία με αυτή των γαλακτοκομικών τροφίμων (π.χ. χάρτινη συσκευασία για το ρόφημα βρώμης) ή τις επεξηγηματικές περιγραφές για το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα φυτικό προϊόν, όπως στην περίπτωση των παραδοσιακών γαλακτοκομικών προϊόντων π.χ. τη φράση «χρησιμοποιείται όπως η κρέμα γάλακτος».

Η τροπολογία απαγορεύει επίσης τη χρήση επιστημονικά αποδεδειγμένων συγκριτικών περιβαλλοντικών ισχυρισμών πχ. ότι τα προϊόντα αυτά παράγονται με τις «μισές εκπομπές άνθρακα σε σχέση με το βούτυρο γάλακτος», αλλά και βασικών πληροφοριών για τα αλλεργιογόνα συστατικά, όπως πχ. ότι ένα προϊόν «δεν περιέχει γάλα».

Στην πραγματικότητα, η διατύπωση αυτής της τροπολογίας είναι ξεκάθαρα εναντίον του υγιούς ανταγωνισμού. Με άλλα λόγια, θα ήταν παράνομο για τις βιομηχανίες φυτικών προϊόντων να δηλώσουν ότι ένα προϊόν είναι «καλύτερο, πιο υγιεινό ή πιο βιώσιμο από την κρέμα γάλακτος», αλλά ταυτόχρονα δεν απαγορεύει στις γαλακτοβιομηχανίες να ισχυρίζονται ότι τα προϊόντα τους είναι «καλύτερα, πιο υγιεινά ή πιο βιώσιμα» από τα αντίστοιχα μη-γαλακτοκομικά φυτικά προϊόντα.

Αυτό προβλέπεται μέσα από την τροπολογία, αφού απαγορεύει τη χρήση χαρακτηρισμών ή ορισμών που φέρουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς με αυτό τον τρόπο τα προϊόντα φυτικής προέλευσης θα «εκμεταλλεύονται τη φήμη» των αντίστοιχων γαλακτοκομικών. Μια απαγόρευση που όμως δεν θα λειτουργεί και αντίστροφα. Έτσι, δημιουργείται μια μονόδρομη ροή πληροφοριών προς τους καταναλωτές, με στόχο την απομάκρυνσή τους από τα φυτικά τρόφιμα.

Τα προϊόντα φυτικής προέλευσης υπόκεινται ήδη σε πολύ αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο. Σήμερα, ευρέως χρησιμοποιούμενοι όροι, όπως «γάλα βρώμης» ή «τυρί βίγκαν», απαγορεύονται στην Ε.Ε., καθώς η βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων υποστήριξε ότι οι καταναλωτές θα «μπερδεύονταν» θεωρώντας ότι παράγονται από αγελαδινό γάλα. 

Έχετε πειστεί; Ούτε εμείς.

Οι αξιώσεις αυτές καθιστούν τα φυτικά προϊόντα ως την πιο περιορισμένη ομάδα τροφίμων στην Ε.Ε. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η απαγόρευση των όρων «κρέμα σόγιας» ή «γάλα βρώμης», την ώρα που επιτρέπονται όροι όπως «μπριζόλα vegan».

Και, σε αντίθεση με τους περισσότερους κανονισμούς, οι καταναλωτές δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να σχολιάσουν αυτό το προσχέδιο νομοθεσίας μέσω δημόσιας διαβούλευσης, όπως απαιτείται από την πρωτοβουλία για τη «Βελτίωση των νομοθεσιών». Στην έκθεση της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έκρινε αναγκαία την επιβολή περαιτέρω περιορισμών στα φυτικά τρόφιμα, έναντι των γαλακτοκομικών προϊόντων, επομένως δεν πραγματοποιήθηκε έκθεση για την εκτίμηση των επιπτώσεων. Έτσι, η Τροπολογία 171 προχώρησε χωρίς μια τεκμηριωμένη επισκόπηση των επιπτώσεών της, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Στην πραγματικότητα, η Τροπολογία, θα επέβαλε περιορισμούς στα προϊόντα φυτικής προέλευσης, χωρίς να επιβάλλονται αντίστοιχοι περιορισμοί στα γαλακτοκομικά. Για τον λόγο αυτό, καθώς επηρεάζεται αποκλειστικά ο τομέας των προϊόντων φυτικής προέλευσης, απαιτείται μια πιο ανοιχτή διαδικασία.

Ως μια σχετικά «νέα» βιομηχανία, ο τομέας των φυτικών τροφίμων δεν έχει μακροχρόνιες σχέσεις με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Είναι, επομένως, σημαντικό η διαδικασία λήψης αποφάσεων να περνά από τα απαιτούμενα στάδια διαβούλευσης.

Ωστόσο, οι καταναλωτές βρήκαν το δικό τους τρόπο να εισέλθουν στη διαδικασία καθορισμού τέτοιων κανονισμών. Περισσότεροι από 455.000 πολίτες  υπέγραψαν αίτημα που καλεί τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. να αποσύρουν την Τροπολογία 171, προστατεύοντας με αυτό τον τρόπο τις επιλογές των καταναλωτών. Επίσης, η απόσυρση της τροπολογίας ευθυγραμμίζεται με τις πολιτικές της Ε.Ε. που υποστηρίζουν τη στροφή προς μια πιο φυτική διατροφή, όπως η στρατηγική «Farm to Fork» και το ευρωπαϊκό σχέδιο καταπολέμησης του καρκίνου. Η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών έχει επίσης αντιταχθεί έντονα στην τροπολογία, εξ ονόματος των καταναλωτών.

Ήρθε η ώρα οι φωνές των καταναλωτών και της βιομηχανίας φυτικών τροφίμων να αντικατοπτρίζονται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η εν λόγω Τροπολογία δεν ωφελεί τους καταναλωτές. Δεν ωφελεί τον πλανήτη μας και είναι ένα παράδειγμα απόφασης που θα υπονομεύσει τις πρωτοβουλίες της Ε.Ε. στο στόχο της προς τη βιωσιμότητα. Επομένως, καλούμε τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. να απορρίψουν την πρόταση και να εκπροσωπήσουν τη φωνή του λαού.

*Πηγή:

https://www.thegrocer.co.uk/plant-based-/why-is-the-eu-legislating-to-make-it-harder-to-choose-plant-based-dairy-alternatives/655489.article#.YI0gB0jiies.linkedin