Έκθεση UBS: ‘Future of Earth’: Επενδύοντας σε λύσεις με στόχο έναν πιο βιώσιμο πλανήτη

Η UBS δημοσίευσε μία νέα έκθεση - η οποία συμπληρώνει την ενδιαφέρουσα σειρά  ‘Future of’ - με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γης στις 22 Απριλίου.  Με την υπογραφή, μεταξύ άλλων, της Solita Marcelli, Chief Investment Officer Americas, η έκθεση Future of Earth / Το Μέλλον της Γης παρουσιάζει και αναλύει τους τρόπους με τους οποίους οι επενδύσεις στο μέλλον του πλανήτη μας δύνανται να αποφέρουν σημαντικά οφέλη οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα.

Καθ’όλη τη διάρκεια της ιστορίας, η ανθρώπινη εφευρετικότητα έχει υπερισχύσει απέναντι σε μεγάλο αριθμό προκλήσεων. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι η ταχεία ανάπτυξη του εμβολίου COVID-19. Ατενίζοντας το μέλλον, ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι η επονομαζόμενη «κρίση περιβαλλοντικής πίστωσης». Το τρέχον βιοτικό μας επίπεδο και το συνολικό επίπεδο κατανάλωσης δεν είναι πλέον βιώσιμο σε σχέση με τους πεπερασμένους φυσικούς πόρους του πλανήτη μας. Ως παγκόσμιοι πολίτες, καταναλωτές και επενδυτές, είμαστε οι διαχειριστές της Γης. Έχουμε τη δύναμη να διαμορφώσουμε ένα πιο βιώσιμο μονοπάτι που θα μας επιτρέψει να συνεχίσουμε να εξελίσσουμε την ποιότητα ζωής μας, διατηρώντας παράλληλα τον πλανήτη μας για την επόμενη γενιά.

Το «Μέλλον της Γης» ανήκει σε εμάς.
Ως εκ τούτου, απαιτείται μια σειρά από επείγουσες δράσεις για την καταπολέμηση της αυξανόμενης κλιματικής κρίσης, με συντονισμένες ενέργειες μεταξύ του κρατικού και του ιδιωτικού τομέα. Από τις ακραίες καιρικές συνθήκες έως την επισφαλή ποιότητα του αέρα, ο περιβαλλοντικός και ανθρώπινος φόρος της κλιματικής αλλαγής έχει γίνει περισσότερο εμφανής από ποτέ. Οι φυσικές καταστροφές προκάλεσαν οικονομική απώλεια 268 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως το 2020, σύμφωνα με την Aon. Μόνο στις ΗΠΑ, 22 φυσικές καταστροφές έλαβαν χώρα με οικονομικό αντίκτυπο άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων η καθεμία – πρόκειται για ένα νέο ετήσιο ρεκόρ, διπλάσιο σε σχέση με το 2019.

Για την αντιμετώπιση των ολοένα μεγαλύτερων και περισσότερων πηγών εκπομπής ρύπων, ενώ αυξάνεται ο παγκόσμιος πληθυσμός, απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια μεταξύ περιφερειών, κυβερνήσεων, εταιρειών και επενδυτών. Σύμφωνα με διάφορες μελέτες, ο παγκόσμιος πλούτος των νοικοκυριών σήμερα έχει φθάσει τα 230–400 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η κινητοποίηση ακόμη και μόλις του 1% αυτού ετησίως θα βοηθούσε στη γεφύρωση των εκτιμώμενων ετήσιων επενδύσεων ύψους 2,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs/ΣΒΑ). Η έκθεση εξετάζει πώς οι ιδιώτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το επενδυτικό τους κεφάλαιο για να δημιουργήσουν οικονομικές αποδόσεις σε τιμές ελεύθερης αγοράς, να αξιοποιήσουν τις καινοφανείς ευκαιρίες και να ευθυγραμμίσουν τον σκοπό του πλούτου τους με τις προσωπικές τους αξίες.

Η εν λόγω έκθεση χωρίζεται σε 4 βασικές ενότητες:

1. Άνθρωποι, υγεία και κοινότητες
2. Ενέργεια
3. Γη
4. Νερό

Εν συντομία, ακολουθούν οι κύριες διαπιστώσεις και προτάσεις της έκδοσης ανά ενότητα

Άνθρωποι, υγεία και κοινότητες

Οι υγειονομικές και κοινωνικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι πιο ορατές στις πόλεις, όπου και σημειώνονται οι μεγαλύτερες εκπομπές ρύπων, αφού τα αστικά κέντρα δημιουργούν τις κατάλληλες τοπικές συνθήκες για την επιδείνωση των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της ρύπανσης, επηρεάζοντας παράλληλα και την υγεία των κατοίκων (καρδιαγγειακές-αναπνευστικές παθήσεις, καρκίνος του πνεύμονα).

Ειδικά η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή που συνδέεται με το περιβάλλον για την ανθρώπινη υγεία, με αντίστοιχα αρνητικά αποτελέσματα στην οικονομία, τα οποία γίνονται ακόμα πιο εμφανή στις φτωχές, μη προνομιούχες και υποβαθμισμένες κοινωνίες.

Μακροπρόθεσμα, πιστεύουμε ότι οι πλέον αποδοτικές επενδύσεις που  σχετίζονται με την ανθρώπινη υγεία και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις θα επικεντρωθούν σε λύσεις που συμβάλλουν στη μείωση της κλιματικής αλλαγής στην πηγή, όπως τα καθαρά καύσιμα και τα ενεργειακά κτίρια.

Οι σχετικές επενδυτικές ευκαιρίες – θεραπεία ασθενειών, δημιουργία «έξυπνων» πόλεων και σωστών συνθηκών εργασίας – συμβαδίζουν με τον ΣΒΑ 3 του ΟΗΕ (καλή υγεία και ευημερία), ΣΒΑ 10 (λιγότερες ανισότητες) και ΣΒΑ 11 (βιώσιμες πόλεις και κοινότητες).

Ενέργεια

Οι εκπομπές που σχετίζονται με την ενέργεια αντιπροσωπεύουν πάνω από τα δύο τρίτα των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG), τονίζοντας την ανάγκη να σταματήσει η εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα, ενώ η μετάβαση σε μια πιο «πράσινη» κοινωνία πρέπει να λάβει εξίσου υπόψη την ενεργειακή ασφάλεια του πλανήτη.

Η συμβατότητα με την αύξηση της ζήτησης ενέργειας γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη. Αναμένουμε ότι το μερίδιο αγοράς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα αυξηθεί με ταχύ ρυθμό εις βάρος του άνθρακα και του πετρελαίου, των δύο μεγαλύτερων πηγών ενέργειας.

Οι ιδιώτες επενδυτές είναι σε θέση να βρουν ευκαιρίες σε εταιρείες των οποίων τα προϊόντα και οι υπηρεσίες αντιμετωπίζουν άμεσα τη μετάβαση σε οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ή σε όσες  ανταποκρίνονται σωστά στην αυξανόμενη κανονιστική και καταναλωτική πίεση.

Οι σχετικές επενδυτικές ευκαιρίες – ηλεκτροκίνηση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποτελεσματική διαχείριση του αποτυπώματος άνθρακα – συμβαδίζουν με τον ΣΒΑ 7 του ΟΗΕ (φθηνή και καθαρή ενέργεια) και τον ΣΒΑ 9 (βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές).

Γη

Μετά τον ενεργειακό τομέα, οι χρήσεις γης αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών παγκοσμίως, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Η μη βιώσιμη χρήση της γης καθιστά δυσκολότερη την επίτευξη των στόχων κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αφού ευθύνεται για τη σημαντική μείωση των δένδρων που απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η αποψίλωση των δασών προκαλεί σχεδόν αντίστοιχες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου με τα οδικά ταξίδια ανά τον κόσμο.

Κατά την άποψή μας, η προστασία των δασών είναι ένας από τους φθηνότερους τρόπους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει αμέτρητα άλλα οφέλη στο οικοσύστημα. Επιπλέον, η προστασία της βιοποικιλότητας είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής και τον βιοπορισμό.

Προκειμένου να μειώσουμε τους περιβαλλοντικούς και συστημικούς κινδύνους, έχουμε υποχρέωση να ξανασκεφτούμε το πώς παράγουμε και καταναλώνουμε τα τρόφιμα που τρώμε και τα ρούχα που φοράμε, τις αντίστοιχες αλυσίδες εφοδιασμού τους, τον αριθμό αποβλήτων, και συνολικά τον τρόπο ζωής μας. Οι επενδυτές μπορούν να εξετάσουν ευκαιρίες για ενεργή επένδυση στη διατήρηση, αποκατάσταση και βιώσιμη διαχείριση των δασών, των καλλιεργήσιμων εδαφών και των υγροτόπων. Ως εκ τούτου, προτείνουμε επενδύσεις σε τρεις κύριους τομείς: στενή παρακολούθηση των χρήσεων γης και της εφοδιαστικής αλυσίδας, έξυπνη γεωργία και αειφόρο παραγωγή & κατανάλωση. Συνολικά, εκτιμούμε ότι οι κλάδοι αυτοί θα πρέπει να φτάσουν σε αξία τουλάχιστον τα 700 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030 (από 135 δις το 2018).

Η γενιά των Millennials αναδεικνύεται ως η πιο σημαντική ομάδα καταναλωτών, τείνοντας μάλιστα να προτιμά τα «ηθικά» προϊόντα και brands που ανταποκρίνονται στις πεποιθήσεις και τις αξίες τους. Η πανδημία COVID-19 έχει ενισχύσει τις κοινωνικές και οικολογικές ανησυχίες μας σε ζητήματα σχετικά με την αειφορία και τη διαφάνεια στη διαδικασία παραγωγής τροφής. Αναμένουμε ότι η αγορά εναλλακτικών πρωτεϊνικών προϊόντων (plant & lab-based) θα επεκταθεί κατά 28% ετησίως κατά μέσο όρο την επόμενη δεκαετία, φτάνοντας τα 85 δις δολάρια έως το 2030.

Οι σχετικές επενδυτικές ευκαιρίες συμβαδίζουν με τον ΣΒΑ 2 του ΟΗΕ (μηδενική πείνα) και τον ΣΒΑ 15 (ζωή στη στεριά).

Νερό

Το 71% της επιφάνειας της γης καλύπτεται από νερό, με μόλις το 2,5% να είναι γλυκό. Η γεωργία καταναλώνει σχεδόν το 70% ενός από τους πιο σπάνιους πόρους μας, δηλαδή το προσβάσιμο καθαρό νερό. Η αύξηση του πληθυσμού, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, η συνεχιζόμενη αστικοποίηση και η εκβιομηχάνιση στις αναδυόμενες αγορές, καθώς και η αλλαγή των προτύπων εφοδιασμού λόγω της κλιματικής αλλαγής θα εντείνουν σταδιακά την πίεση στην παγκόσμια κατανομή νερού.

Παρά την ανελαστική προσφορά με την εξάντληση των υδάτινων πόρων, η ζήτηση αυξάνεται συνεχώς. Από το 1900 έως το 2010, η παγκόσμια απόσυρση νερού (και με τα φαινόμενα ξηρασίας) αυξήθηκε 7,3 φορές, ενώ ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξήθηκε 4,4 φορές, με μεγαλύτερες μάλιστα ανάγκες για κατανάλωση νερού, λόγω των διατροφικών συνηθειών.

Η λειψυδρία μπορεί να μοιάζει με εποχιακό πρόβλημα σε πολλές περιοχές, η κλιματική αλλαγή όμως θα έχει σύντομα αντίκτυπο σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 2,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό. Οι πόλεις θα επηρεαστούν ακόμα εντονότερα λόγω της υψηλής πυκνότητας πληθυσμού. Μέχρι το 2050, πάνω από 570 πόλεις με συνολικό πληθυσμό 685 εκατομμύρια θα αντιμετωπίσουν άλλη μια μείωση του γλυκού νερού κατά τουλάχιστον 10%, ενώ οι επιστήμονες εκτιμούν μια αύξηση 20-33% της ζήτησης νερού.

Η μεγαλύτερη ευκαιρία για επενδύσεις σημειώνεται στις αναδυόμενες αγορές, όπου η ανάγκη βελτίωσης των υδάτινων υποδομών είναι ακόμα πιο επιτακτική. Κατά την άποψή μας, οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και οι αντίστοιχες βιομηχανίες θα πρέπει να επωφεληθούν από την αυξανόμενη ζήτηση νερού.

Οι σχετικές επενδυτικές ευκαιρίες συμβαδίζουν με τον ΣΒΑ 6 του ΟΗΕ (καθαρό νερό και αποχέτευση) και τον ΣΒΑ 14 (ζωή στο νερό).