Πιο αναγκαίος από ποτέ ο χρηματοοικονομικός εγγραμματισμός

Οι ραγδαίες εξελίξεις στον τομέα της κεφαλαιαγοράς και η συνεχής εμφάνιση νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων καθιστούν ολοένα και πιο επιτακτική την ανάγκη για επιμόρφωση του κοινού στις βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες, ένα ζήτημα το οποίο έχουν αναδείξει επανειλημμένα διεθνείς και ευρωπαϊκοί φορείς.

Έρευνες που έχουν διενεργηθεί στην Κύπρο και το εξωτερικό έχουν καταγράψει πολύ υψηλά επίπεδα χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού, ενώ ενδεικτικά του μεγέθους του προβλήματος είναι και τα αποτελέσματα δύο ερευνών που πραγματοποίησε η ΕΚΚ προκειμένου να διερευνήσει το επίπεδο των χρηματοοικονομικών γνώσεων των Κυπρίων, ειδικά σε θέματα που σχετίζονται με την κεφαλαιαγορά και τις επενδύσεις σε κινητές αξίες. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στις έρευνες δεν κατείχε τις βασικές χρηματοοικονομικές γνώσεις, δηλώνοντας πλήρη άγνοια επί σειρά θεμάτων, ωστόσο, επέδειξε ενδιαφέρον να επιμορφωθεί. Περισσότερο ενδιαφέρον για επιμόρφωση επέδειξαν άτομα ηλικίας 22-34.

Αναμφισβήτητα, τα οφέλη που προσφέρει η χρηματοοικονομική εκπαίδευση τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο είναι πολλά. Ο καλά ενημερωμένος επενδυτής είναι σε θέση να λαμβάνει ορθότερες αποφάσεις, μειώνοντας τις πιθανότητες για ανάληψη υψηλού ρίσκου σε κάθε επενδυτική ευκαιρία κι έτσι τις πιθανότητες να οδηγηθεί σε μεγάλη απώλεια χρημάτων ή/ και δημιουργία οφειλών, που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν και στη χρεωκοπία. Επιπλέον, τα χρηματοοικονομικά εγγράμματα άτομα έχουν αποδεδειγμένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο και περισσότερες πιθανότητες να ανέλθουν στη μισθολογική κλίμακα.

Με στόχο να συμβάλει στην επιμόρφωση του κοινού σε βασικές χρηματοοικονομικές γνώσεις και σε θέματα που σχετίζονται με την κεφαλαιαγορά, η ΕΚΚ ανέλαβε σειρά πρωτοβουλιών. Μεταξύ άλλων, εξέδωσε Οδηγό στον οποίο οι επενδυτές μπορούν να ανατρέξουν για να ενημερωθούν σχετικά με τα δικαιώματά τους, διοργάνωσε ανοικτά για το κοινό σεμινάρια και διαλέξεις, ενώ δημιούργησε ειδικό τμήμα στην ιστοσελίδα της μέσα από την οποία απευθύνεται προς τους επενδυτές. Η ιστοσελίδα εμπλουτίζεται σε τακτική βάση με επιμορφωτικό υλικό, συμβουλές και προειδοποιήσεις που εκδίδει η ΕΚΚ ή εποπτικές Αρχές άλλων χωρών. Επιπλέον, δημοσιεύονται τακτικά ενημερωτικά άρθρα και προειδοποιήσεις προς το επενδυτικό κοινό, ενώ το 2019 η ΕΚΚ συμμετείχε για πρώτη φορά στην Παγκόσμια Εβδομάδα Επενδυτή, με στόχο να προάγει τη σημασία της εκπαίδευσης στα χρηματοοικονομικά και την προστασία του επενδυτικού κοινού.

Είναι έντονη πεποίθησή μας, ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπιστεί ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός είναι η θωράκιση των νέων ανθρώπων με γνώσεις χρήσιμες για τη μετέπειτα εξέλιξή τους σε οικονομικά ενεργούς πολίτες. Προς αυτήν την κατεύθυνση η ΕΚΚ εισηγήθηκε την εισαγωγή μαθήματος κοινού κορμού στο Λύκειο με αντικείμενο τις βασικές οικονομικές και χρηματοοικονομικές γνώσεις, ενώ συνέβαλε στην αναθεώρηση της ύλης του μαθήματος των Εμπορικών του Ενιαίου Λυκείου, ώστε να περιληφθεί ως θέμα η κεφαλαιαγορά. Επίσης, στοχεύοντας στην ενημέρωση και επιμόρφωση των νέων σε θέματα που αφορούν την ΕΚΚ, τις αρμοδιότητές της και τον τομέα τον οποίο εποπτεύει, συμμετείχε σε ημέρες καριέρας σχολείων μέσης εκπαίδευσης.

Η ΕΚΚ ενθαρρύνει με κάθε ευκαιρία και άλλους εμπλεκόμενους φορείς να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την προώθηση της χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης, επιδιώκοντας συνεργασία μαζί τους για υλοποίηση κοινών δράσεων. Οι μονομερείς και αποσπασματικές δράσεις, δεν έχουν τη δυναμική να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα εν τη γενέσει και να αποδώσουν καρπούς μακροπρόθεσμα.

Η χάραξη μιας εθνικής στρατηγικής και κατ’ επέκταση η δημιουργία ανεξάρτητου φορέα, αποστολή του οποίου θα είναι η διαμόρφωση ευρύτερης πολιτικής για την αντιμετώπιση του φαινομένου, προβάλλει πιο αναγκαία από ποτέ.

*Πρόεδρος Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου