Ο παράγοντας «human» είναι εδώ, ας το κάνουμε «capital»

«Αν έβρισκα προσωπικό δεν θα έκλεινα τα συγκεκριμένα καταστήματα», μου έλεγε προ μερικών ημερών επιχειρηματίας από τον χώρο του εμπορίου. Μία δήλωση που έρχεται να επιβεβαιώσει πόσο μεγάλο είναι πλέον το πρόβλημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού στην Κύπρο, ειδικά ανειδίκευτου. 

Την ίδια ώρα, οι παράνομες μεταναστευτικές ροές προς την Κύπρο αυξάνονται διαρκώς, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα και έλλειψη χώρων φιλοξενίας αυτών των ανθρώπων, κάποιοι εκ των οποίων πράγματι εγκατέλειψαν τις χώρες τους για λόγους ασφάλειας (αλλιώς δεν υπάρχει λογική να πληρώσεις αδρά για να βάλεις τα παιδιά σου σε μία βάρκα έτοιμη να βουλιάξει) και κάποιοι πιο επιτήδειοι απλώς εκμεταλλεύονται την κατάσταση.

Όταν ρώτησα τον επιχειρηματία αν η λύση στο ζήτημα της έλλειψης προσωπικού είναι να τους επιτραπεί να εργοδοτήσουν άτομα από τρίτες χώρες, η απάντηση ήταν πως ανησυχούσε αν ο Κύπριος πελάτης θα καταδεχθεί να τον εξυπηρετήσει ένας «μαύρος» ή μία «μαύρη» (αντιλαμβάνεστε η αναφορά έγινε στο πλαίσιο μίας φιλικής συζήτησης). Αναφορά ενδεικτική του γενικότερου φυλετικού ρατσισμού που μας διακρίνει διαχρονικά, έστω κι αν είμαστε μία χώρα που ουκ ολίγες φορές στηρίχθηκε στους μετανάστες της στο εξωτερικό για να ορθοποδήσει οικονομικά. Άλλωστε, την περίοδο μετά το 1974 τα εμβάσματα από «τις αραπιές», την Αγγλία κι άλλες χώρες ήταν που επανέφεραν τόσο γρήγορα τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας.

Την ίδια ώρα, ενισχύεται διαρκώς η άποψη πως στην Κύπρο απαιτείται αύξηση του πληθυσμού, αφού μαστίζεται από υπογεννητικότητα. Πολλοί επιχειρηματίες υποστηρίζουν πως για να αυξηθεί ο πληθυσμός της χώρας, πρέπει να προσελκύσουμε άτομα υψηλής εισοδηματικής στάθμης για μόνιμη εγκατάσταση. Πολύ καλή άποψη και το επιχειρήσαμε στο πρόσφατο παρελθόν μέσω του Σχεδίου Πολιτογράφησης Επενδυτών και σήμερα με την προσέλκυση εταιρειών τεχνολογίας.

Είναι σίγουρα θετικές κινήσεις και ιδιαίτερα βοηθητικές. Μάλιστα, για τα συγκεκριμένα άτομα δεν εκφράζονται ανησυχίες ότι θα αλλοιώσουν τον δημογραφικό χαρακτήρα της χώρας μας. Μάλλον μας βολεύει αυτού του τύπου η αλλοίωση. Όμως, ακόμα κι αν κατορθώσουμε να τα προσελκύσουμε, πώς θα μπορέσουμε να τα εξυπηρετήσουμε; Ποιος θα εξυπηρετεί τις καταναλωτικές τους ανάγκες; Ποιος θα τους καθαρίζει τα σπίτια τους; Ποιος θα τους σερβίρει; Ποιος θα παίρνει βόλτα τον σκύλο τους; (καλά αυτό είναι κυπριακό. Αγοράζουμε σκύλο για να χαρούν τα μωρά αλλά τη βόλτα και το καθάρισμα των σκ…. τα αναλαμβάνει η «μαυρού», με την καλή έννοια). Κι ας μην πάμε πολύ μακριά, αν το καλοκαίρι του 2022 πράγματι επανέλθει η τουριστική κίνηση στα προ πανδημίας επίπεδα, πώς ακριβώς θα προσφέρουν οι ξενοδόχοι και οι άλλοι επιχειρηματίες του τομέα ποιοτικές υπηρεσίες αν δεν έχουν καν το απαιτούμενο προσωπικό;

Αυτά είναι τα δεδομένα που επικρατούν σήμερα στην Κύπρο. Άρα, οι ροές μεταναστών δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως πρόβλημα αλλά ως ευκαιρία. Μία ευκαιρία να αυξήσουμε τον πληθυσμό της χώρας με τον σωστό τρόπο. Μία ευκαιρία που αν τύχει της σωστής αξιοποίησης δεν θα οδηγήσει σε αλλοίωση του χαρακτήρα της χώρας μας αλλά σε ενσωμάτωση και αφομοίωση του δικού μας τρόπου ζωής - όχι βέβαια του This is Cyprus-από αυτά τα άτομα. Θα οδηγήσει στην αύξηση του πληθυσμού της χώρας, στη δημιουργία μεγαλύτερης δεξαμενής ταλέντων από την αμέσως επόμενη γενιά και στη μετατροπή μας σε μία πραγματικά πολυπολιτισμική χώρα στην οποία όλοι οι κάτοικοι θα ζουν μαζί έχοντας ίσες ευκαιρίες και δικαιώματα.

Η ένταξη στην κοινωνία είναι το μόνο εργαλείο κατά της γκετοποίησης. Τα γκέτο δημιουργούνται όταν άτομα νιώθουν πως δεν ανήκουν σε μία κοινωνία. Αντιλαμβανόμαστε, βέβαια, πως ανάμεσα στους μετανάστες υπάρχουν εγκληματικά και ταραχοποιά στοιχεία, όπως και σε κάθε σύνολο. Αυτά είναι τα άτομα που θα πρέπει να απομονωθούν και να απομακρυνθούν και όχι το σύνολο των μεταναστών. Βλέποντας το ζήτημα τελείως στεγνά, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να θεωρούμαστε ένας επιχειρηματικός προορισμός με χαμηλό κόστος ανθρώπινου δυναμικού, αυτή είναι η οδός που πρέπει να ακολουθήσουμε. Αλλιώς, να βάλουμε κατώτατο μισθό 2.000 ευρώ και να γίνουμε όλοι γκαρσόνια και πωλήτριες. 

• «No one leaves home unless home is the mouth of the shark», Warsan Shire