Ευγένιος Ευγενίου: Αποτίμηση πορείας

Η 1η Ιανουαρίου θα βρει τον Ευγένιο Ευγενίου μακριά από το πηδάλιο της PwC Κύπρου μετά από μία δεκαετία γεμάτη προκλήσεις αλλά συνάμα και επιτυχίες. Πάντως, ο ίδιος δηλώνει πλήρης εμπειριών μετά από μία πορεία κατά την οποία συνέβαλε στη μετεξέλιξη της PwC σ’ έναν εύρωστο και διαφοροποιημένο οργανισμό, έτοιμο για το μέλλον. Όσον αφορά τα προσωπικά του σχέδια, αυτά, για αρχή, περιλαμβάνουν ξεκούραση μετά από 31 χρόνια σκληρής εργασίας.

Σχολιάζοντας τα τεκταινόμενα στην κυπριακή οικονομία, ο Ευγένιος Ευγενίου αναγνωρίζει πως οι προκλήσεις είναι ακόμα πολλές, ωστόσο, υπάρχει και μία μεγάλη ευκαιρία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστικές θετικές μεταρρυθμίσεις. Αυτή προκύπτει μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο περιλαμβάνει τόσο σημαντικές επενδύσεις όσο και μεγάλες μεταρρυθμιστικές δράσεις, που μπορούν να εκσυγχρονίσουν το μοντέλο της κυπριακής οικονομίας και της ευρύτερης ανάπτυξης. Όσον αφορά τον τομέα των υπηρεσιών, θεωρεί πως μετά από αρκετά χρόνια αναζήτησης, έχει βρει πλέον την πορεία του και θα συνεχίσει να προοδεύει.  

Αναλάβατε επικεφαλής της PwC Κύπρου το 2011 σε μία ομολογουμένως δύσκολη περίοδο για την κυπριακή οικονομία. Υπήρξαν στιγμές που το μετανιώσατε;

Όχι, δεν υπήρξε τέτοια στιγμή. Αντίθετα, είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που μέσα σε μία δύσκολη δεκαετία, με γεγονότα όπως η χρηματοοικονομική κρίση, η έκρηξη στο Μαρί, οι δυσκολίες στις σχέσεις με τη Ρωσία και η πανδημία, ως οργανισμός κατορθώσαμε να αναπτυχθούμε σημαντικά με ρυθμούς διπλάσιους των αντίστοιχων της κυπριακής οικονομίας. Εδραιώσαμε την ηγετική μας θέση στην αγορά, έχουμε αναπτύξει πολλές νέες υπηρεσίες, θέσαμε γερά θεμέλια και δημιουργήσαμε ένα μοντέρνο και καινοτόμο οργανισμό με υπερσύγχρονα γραφεία και τεχνολογικές υποδομές αιχμής. Πραγματικά, νιώθω ότι ο οργανισμός είναι έτοιμος για το μέλλον.

Η πιο δύσκολη συγκυρία

Ποια γεγονότα, αρνητικά και θετικά, θα θυμάστε πιο έντονα από αυτή την πορεία;

Θα έλεγα πως η πιο δύσκολη στιγμή ήταν το Σαββατοκύριακο του Μαρτίου του 2013, μετά το Eurogroup, όταν αποφασίστηκε το κούρεμα των καταθέσεων. Με το τραπεζικό σύστημα προ της κατάρρευσης, τα δημόσια ταμεία άδεια και την οικονομία σε βαθιά ύφεση, η ευθύνη απέναντι στους 900 περίπου εργαζομένους μας τότε και ασφαλώς στους πελάτες μας, ήταν πολύ μεγάλη. Εκείνη ήταν η πιο δύσκολη περίοδος, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας. Ευτυχώς, ως χώρα και ως οργανισμός αντιμετωπίσαμε με επιτυχία εκείνη την κρίση και βγήκαμε πιο δυνατοί.

Άρα θεωρείτε πως συνδέονται άμεσα τέτοιου είδους κρίσεις και με τον δικό σας τομέα, έστω κι αν σημαντικό μέρος των εργασιών σας αφορά πελάτες με διεθνείς δραστηριότητες…

Αναμφίβολα. Εμείς προσφέρουμε υπηρεσίες στον επιχειρηματικό κόσμο. Αν η οικονομία πάει καλά, σίγουρα υπάρχει ανάγκη και για τις δικές μας υπηρεσίες. Βέβαια, πρέπει κι εμείς να είμαστε διορατικοί και να ενεργούμε εκ των προτέρων, δημιουργώντας υπηρεσίες πριν καν τις χρειαστούν οι πελάτες μας, ώστε να είμαστε σωστά και έγκαιρα τοποθετημένοι στην αγορά. Ως PwC προσπαθούμε να βοηθούμε και να στηρίζουμε την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας αλλά και τη μετεξέλιξη των κυπριακών επιχειρήσεων.

Οι ξένοι πελάτες σας λαμβάνουν υπόψη τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας προτού αποφασίσουν να συνεργαστούν μαζί σας;

Ιδιαίτερα σήμερα, που το μοντέλο λειτουργίας των επιχειρήσεων οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Κύπρο έχει αλλάξει και συνεχίζει να αλλάζει, με σημαντική φυσική παρουσία και προσωπικό των οργανισμών του εξωτερικού στον τόπο μας, οι ξένοι πελάτες μας λαμβάνουν υπόψη τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας. Ακόμα και αν οι δικοί τους πελάτες δεν βρίσκονται στην Κύπρο, θέλουν να δραστηριοποιούνται από μία χώρα, που τους προσφέρει σταθερότητα, «προβλεψιμότητα» και ασφάλεια. Άρα, η ευρωστία της οικονομίας, οι αξιολογήσεις από τους διεθνείς οίκους και η γενικότερη αξιοπιστία που εκπέμπουμε ως χώρα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια ισχυροποίησης της θέσης μας ως κέντρου παροχής υπηρεσιών και έδρας διεθνών εταιρειών.

Οι πιο καλές στιγμές

Αναφερθήκατε στην πιο δύσκολη στιγμή. Ποια ήταν η πιο καλή;

Υπήρξαν πολλές. Από έργα που κερδίσαμε στο εσωτερικό, όπως  τον εξωτερικό έλεγχο της Τράπεζας Κύπρου, μέχρι νέους τομείς που αναπτύξαμε. Από τις υπηρεσίες για τα επενδυτικά ταμεία και τα investment services μέχρι τις υπηρεσίες data analytics και artificial intelligence, με τις οποίες κερδίσαμε έργα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γενικά, έχουμε εισέλθει σε τομείς στους οποίους πριν από δέκα χρόνια κανείς δεν θα διανοείτο ότι θα μπορούσαμε να προσφέρουμε υπηρεσίες.

Λόγω των απροσδόκητων προβλημάτων που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοϊού, η λειτουργία του PwC Experience Center ήταν μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή. Πρόκειται για ένα χώρο υψηλής αισθητικής και κορυφαίας τεχνολογίας, που σε συνδυασμό με τις εξειδικευμένες ομάδες που διαθέτουμε αλλά και την ομάδα σχεδιασμού, αλλάζει τον τρόπο εξυπηρέτησης των πελατών σε σχέση με συμβουλευτικά έργα. Παράλληλα, εκεί μπορούμε να υποδεχθούμε τους πελάτες μας και να τους δείξουμε σε πρακτικό επίπεδο τι μπορούμε πλέον να τους προσφέρουμε.

Μας είπατε για data analytics, για artificial intelligence, για το Experience Center. Οι πελάτες σας εκτιμούν ότι μπορούν να βοηθηθούν από αυτά;

Όλα αυτά που αναφέραμε, ενισχύουν τις παραδοσιακές υπηρεσίες που προσφέρουμε. Αξιοποιούνται, για παράδειγμα, στις διαδικασίες ελέγχου, δέουσας επιμέλειας, εξαγορών και συγχωνεύσεων και ούτω καθεξής. Σε σχέση με τις συμφωνίες πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων, η ομάδα μας data analytics είχε καθοριστική συνεισφορά. Επίσης, ως ηγετικός οργανισμός στον τομέα μας, έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε νέες υπηρεσίες, που δεν είναι χρήσιμες μόνο τη δεδομένη στιγμή αλλά θα είναι και στο μέλλον.

Με αυτόν τον τρόπο ωθούμε και τους πελάτες μας προς τον εκσυγχρονισμό. Σίγουρα στην Κύπρο δεν είμαστε εκεί που θα έπρεπε από πλευράς τεχνολογικής εξέλιξης. Ωστόσο, η πανδημία επιτάχυνε τις διαδικασίες ψηφιοποίησης της οικονομίας, όπως άλλωστε άλλαξαν οι ανάγκες και οι απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή. Άρα, εμείς είμαστε σε θέση να τους βοηθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.

Όταν, για παράδειγμα, ξεναγούμε πελάτες μας στο Experience Center όλοι εντυπωσιάζονται και ταυτόχρονα σκέφτονται τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αξιοποιήσουν την τεχνολογία και τις υπηρεσίες του χώρου. Υπάρχουν δε και αρκετοί με τους οποίους ξεκινήσαμε συγκεκριμένα έργα. Για παράδειγμα, πετύχαμε σε διαγωνισμό της Cyta ένα έργο που στόχο έχει να αλλάξει τον τρόπο και την εμπειρία εξυπηρέτησης πελατών. Σταδιακά λοιπόν γίνονται όλο και πιο αντιληπτά τα οφέλη από τη χρήση και την αξιοποίηση του Experience Centre, της τεχνολογίας και των νέων υπηρεσιών που αναπτύξαμε.

Ο τομέας της παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών, από τότε που θυμόμαστε, βρίσκεται σε μία συνεχή αναζήτηση σταθερότητας και μακροχρόνιου μοντέλου ανάπτυξης. Υπάρχει ένα τέτοιο μονοπάτι, κι αν ναι, τι προϋποθέτει;

Εδώ και κάποια χρόνια ήταν ξεκάθαρο πως έπρεπε να στραφούμε σε υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας που χρησιμοποιούν την τεχνολογία και τις αυτοματοποιήσεις, ώστε να μειωθεί το κόστος για τον πελάτη, χωρίς να τίθεται θέμα ποιότητας των παρεχόμενων λύσεων. Ταυτόχρονα, ξέραμε ότι έπρεπε να δώσουμε έμφαση στην ανάπτυξη τομέων, οι οποίοι αφορούν πιο ελεγχόμενες οντότητες, όπως είναι τα επενδυτικά ταμεία και οι εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, κάτι το οποίο πιστεύουμε πως έχουμε επιτύχει σε σημαντικό βαθμό. Άρα, θεωρώ πως σταδιακά βρίσκουμε τον δρόμο μας κι ως χώρα.

Στον δρόμο αυτό μεγάλη πρόκληση για τις επιχειρήσεις είναι το θέμα της βιωσιμότητας. Τα γνωστά ESG κριτήρια (environmental, social, governance) είναι πλέον μέρος της ζωής μας. Η χρηματοδότηση, οι επενδύσεις και άλλα συναφή πλέον θα αξιολογούνται στη βάση αυτών των κριτηρίων κι εμείς με τη βοήθεια του διεθνούς μας δικτύου έχουμε χτίσει υπηρεσίες, οι οποίες στηρίζουν τις επιχειρήσεις, ώστε να συμμορφώνονται με τα συγκεκριμένα κριτήρια. Άρα, προσπαθούμε να ενεργούμε προληπτικά και να καθοδηγούμε τους πελάτες μας σε σχέση με ό,τι έπεται.  

Πολιτικές σχέσεις και ο ρόλος των Big 4

Πόσο συστημικός είναι, τελικά, ο ρόλος των λεγόμενων Big 4 και πόσο επηρεάζουν τα κέντρα λήψης αποφάσεων διεθνώς αλλά και στην Κύπρο;

Μπορώ να μιλήσω για την PwC. Ως ένας οργανισμός με μεγάλο εύρος τεχνογνωσίας για πολλά θέματα, πέραν των φορολογικών ή των προσπαθειών προσέλκυσης επενδύσεων, έχουμε δυνατότητες, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν και να βοηθήσουν τη χώρα. Αυτό αποτελεί και τον στόχο μας, να προοδεύει ο τόπος μας. Την ίδια ώρα έχουμε υπόψη και το διεθνές δίκτυο που διαθέτουμε ως οργανισμός, μέσα από το οποίο μπορούμε να συμβάλλουμε στην καλλιέργεια της θετικής εικόνας (σ.σ. branding) για τη χώρα μας στο εξωτερικό.

Ενδεικτικά να αναφέρω την πρωτοβουλία που λάβαμε το 2016 ως PwC για την διοργάνωση συνεδρίου για την Κύπρο, σε συνεργασία με τον Economist  στο Λονδίνο, το οποίο διεξάγεται πλέον κάθε χρόνο. Το brand της PwC βοήθησε σημαντικά στην υλοποίηση αυτής της ενέργειας, που ως απώτερο στόχο έχει την προβολή της χώρας. Την ίδια ώρα κι εμείς οι ίδιοι έχουμε τους δικούς μας κώδικες συμπεριφοράς και δεοντολογίας κι είμαστε πολύ προσεκτικοί στη διαχείριση ζητημάτων σύγκρουσης συμφέροντος. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως οι όποιες κρατικές αποφάσεις λαμβάνονται από την εκλελεγμένη Κυβέρνηση και τη Βουλή και γενικότερα από την ίδια την πολιτεία.

Συνεργαστήκατε στενά με τους τελευταίους Υπουργούς Οικονομικών σε διάφορα θέματα και έχει ειπωθεί πως ο ρόλος και ο λόγος σας υπήρξε βαρύνουσας σημασίας. Ποια είναι η πραγματικότητα;

Η Κύπρος τα τελευταία χρόνια ευτύχησε να έχει ικανότατους Υπουργούς Οικονομικών, οι οποίοι δεν χρειάζονταν τρίτους να τους κάνουν υποδείξεις. Εγώ απλώς εξέφραζα την άποψή μου για συγκεκριμένα ζητήματα, όταν μου το ζητούσαν, και υποθέτω αντίστοιχα ήθελαν την άποψη κι άλλων ατόμων. Παράλληλα, όταν πρόκυπτε να αναλάβουμε την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών προς τα υπουργεία, ακολουθώντας πάντα τις ενδεδειγμένες διαδικασίες, προσπαθούσαμε να δώσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, παρέχοντας την υψηλότερη ποιότητα υπηρεσιών και την τεχνογνωσία που διαθέτουμε.

Την ίδια ώρα, προσπαθούσαμε να δώσουμε τη δυνατότητα στους εκάστοτε υπουργούς να απευθυνθούν ενώπιον σημαντικών ακροατηρίων στο εξωτερικό, αξιοποιώντας τις διεθνείς μας σχέσεις. Άρα αυτός ήταν ο ρόλος μας και επαναλαμβάνω πως ευτυχήσαμε να έχουμε αξιόλογους Υπουργούς Οικονομικών και γι’ αυτό και κατορθώσαμε να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς την κρίση που προκάλεσε η πανδημία.

Σχέδια ανάκαμψης και ευκαιρίες μεταρρυθμίσεων

Θεωρείτε πως ήταν σωστοί οι χειρισμοί που έγιναν κατά την πανδημία;

Με δεδομένες τις διεθνείς και τοπικές συνθήκες, πιστεύω πως ναι. Ήταν αναμενόμενο πως θα υπήρχε οικονομική στήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων άρα και δημοσιονομική επιδείνωση. Παραμένουν βέβαια ακόμα σημαντικές προκλήσεις, που πρέπει να αντιμετωπιστούν, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει και μία μεγάλη ευκαιρία, η οποία σχετίζεται με το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το σχέδιο δίνει τη δυνατότητα για επενδύσεις σε νέους τομείς, όπως αυτοί του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού και της βιωσιμότητας και την ίδια ώρα περιλαμβάνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Παράλληλα, εξίσου σημαντικό είναι και το σχέδιο Vision 2035, για το οποίο η PwC εργοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και σε συνεργασία με το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας υλοποίησαν ένα μακροπρόθεσμο προγραμματισμό δράσης για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας. Τα δύο αυτά σχέδια προσφέρουν μία πολύ μεγάλη ευκαιρία και εύχομαι και ελπίζω να προχωρήσουμε στην υλοποίησή τους. Σ’ αυτό το ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το να μείνεις στάσιμος ισοδυναμεί με οπισθοδρόμηση, άρα ευελπιστώ ότι οι προβλεπόμενες δράσεις θα υλοποιηθούν και πως η Κύπρος θα εισέλθει σε μια νέα εποχή.

Διαχρονικά έχουμε ένα ζήτημα στην υλοποίηση ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων…

Είμαι εκ φύσεως αισιόδοξος άνθρωπος. Αν και πρόκειται για πολιτικές αποφάσεις και είναι φυσιολογικό να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, υπάρχει μία κοινή συνισταμένη, που δεν είναι άλλη από τη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης, ώστε να προκύψουν νέες θέσεις εργασίας. Να υπάρξουν συνθήκες που να δημιουργούν κοινωνική συνοχή και τα απαραίτητα δημοσιονομικά περιθώρια, ώστε να αντιμετωπίσουμε οποιουσδήποτε άλλους οικονομικούς κραδασμούς, που σίγουρα θα προκύψουν στο μέλλον.

Θεωρείτε πως οι μεγάλες διεθνείς εξελίξεις έρχονται και μας βρίσκουν ή μας προσπερνούν λόγω μεγέθους και ο αντίκτυπός τους δεν είναι, τελικά, τόσο σημαντικός;

Σε εθνικό επίπεδο, αν και βελτιωνόμαστε, θα ήθελα να είμαστε πιο προνοητικοί. Σίγουρα έχουμε κάνει βήματα μπροστά αλλά ως μία μικρή και ευέλικτη οικονομία και μία κοινωνία με υψηλό βαθμό συνοχής, έχουμε τη δυνατότητα να κινούμαστε γρήγορα και προληπτικά, ώστε να είμαστε ακόμα πιο έτοιμοι γι’ αυτά που θα φέρει το μέλλον.

Είμαι περήφανος και αισιόδοξος

To οικονομικό έτος 2020, η PwC Κύπρου είχε καθαρά έσοδα 80 εκατ. ευρώ. Είστε ικανοποιημένος με αυτή την απόδοση;

Όπως προανέφερα, τα τελευταία δέκα χρόνια η μεγέθυνση του οργανισμού ήταν διπλάσια από τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας. Στην PwC Κύπρου εργοδοτούνται περίπου 1.100 άτομα από ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων. Επενδύουμε στο προσωπικό μας και σε νέες υπηρεσίες, διαθέτουμε σύγχρονα γραφεία και ψηφιακά μέσα εργασίας, τα οποία αξιοποιήσαμε πλήρως εν μέσω πανδημίας και γενικά είμαι περήφανος για όσα υλοποιήσαμε μαζί με τους συνεργάτες μου τα τελευταία χρόνια. Είναι όλα αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας.

Σίγουρα η πανδημία ανέκοψε την αναπτυξιακή μας πορεία αλλά αισιοδοξούμε, καθώς το τελευταίο εξάμηνο βλέπουμε αύξηση στα έσοδά μας και οι προοπτικές για τα επόμενα χρόνια είναι εξαιρετικά θετικές.

Τα ικανοποιητικά αποτελέσματα περιλαμβάνουν και ικανοποιητική κερδοφορία ή ήταν περισσότερο μία περίοδος προσαρμογής και θωράκισης;

Έχουμε ικανοποιητική κερδοφορία κι αυτό είναι που μας επιτρέπει να υλοποιούμε τον επενδυτικό μας σχεδιασμό. Τον τελευταίο χρόνο κάναμε 160 προσλήψεις, είχαμε ρεκόρ προαγωγών και διορίστηκαν τρεις νέοι συνέταιροι. Επιπρόσθετα, έγιναν σημαντικές επενδύσεις για δημιουργία νέων υπηρεσιών, για τεχνολογικές αναβαθμίσεις και για κατάρτιση των εργαζομένων. Όλα αυτά οφείλονται στην οικονομική ευρωστία του οργανισμού και στα οικονομικά περιθώρια που διαθέτει για να συνεχίσει να επενδύει ακόμα και σε δύσκολες συνθήκες.

Το ζήτημα του ανθρώπινου κεφαλαίου και ειδικά της έλλειψης προσωπικού είναι πολύ επίκαιρο αυτή την περίοδο. Αντιμετωπίζετε τέτοια ζητήματα;

Ο τομέας των επαγγελματικών υπηρεσιών διεθνώς, αλλά και άλλοι κλάδοι, μαστίζονται από αυτό που ονομάστηκε «μεγάλη φυγή» (σ.σ. great attrition). Οι εργαζόμενοι, δηλαδή, ειδικά μετά την εμφάνιση της πανδημίας, κάνουν νέες επιλογές καριέρας και έχουν άλλες απαιτήσεις. Αυτό είναι περισσότερο ορατό στη νέα γενιά, τη Generation Z, και είναι κατανοητό.

Επιπλέον, η πανδημία έχει θέσει νέες προτεραιότητες στην αντίληψη των εργαζομένων, όπως είναι η ιδανική ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Όλα αυτά, δημιουργούν επιπρόσθετη πίεση τόσο στον εντοπισμό του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού όσο και στο να προσφέρουμε ένα περιβάλλον εργασίας το οποίο να ικανοποιεί τις απαιτήσεις αυτών των ατόμων και ταυτόχρονα να διασφαλίζει την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους πελάτες μας.

Έχοντας ο ίδιος εργασιακή εμπειρία 30 και πλέον χρόνων, σας ενοχλεί που κάποια νέα άτομα έρχονται με ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά τους όρους εργασίας;

Δεν είπατε ποτέ «εμείς τον καιρό μας δεν ζητούσαμε τέτοια πράγματα»; Πάντα λέω πως κάθε επόμενη γενιά είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Και πράγματι, η νέα γενιά έχει καινούργιες δεξιότητες και ικανότητες, τις οποίες εμείς δεν είχαμε. Μόνο έτσι ο κόσμος εξελίσσεται και γίνεται καλύτερος. Ταυτόχρονα, οι νέοι άνθρωποι έχουν τη δική τους οπτική των πραγμάτων. Και αυτή η οπτική δεν αφορά μόνο στην εργασία αλλά και στον τρόπο ζωής. Αυτό είναι κάτι που μας παίρνει πίσω στη συζήτηση και στον τρόπο που πρέπει να λειτουργούν πλέον οι επιχειρήσεις, για να ικανοποιούν τις ανάγκες αυτών των ατόμων είτε είναι εργαζόμενοι είτε είναι πελάτες. Αντίστοιχα, δεν αναμένω ότι θα έχουν την ίδια αντίληψη που είχα πριν από 31 χρόνια, όταν ξεκινούσα την καριέρα μου στην PwC Λονδίνου.  

Η άποψή μου εδώ και χρόνια είναι πως σημασία δεν έχει ο φορολογικός συντελεστής αλλά το συνολικό φορολογικό βάρος που επωμίζονται οι επιχειρήσεις. Ναι, πρέπει να αυξηθεί ο συντελεστής, ώστε να ξεφύγουμε από τη συζήτηση αν έχουμε ή όχι χαμηλό φορολογικό συντελεστή. Ασφαλώς δεν είμαι υπέρ της αύξησης του συνολικού φορολογικού βάρους, αν και είναι κάτι αρκετά πιθανό ενόψει της πίεσης που θα ασκηθεί στα δημόσια οικονομικά για διάφορους λόγους. Από την ανάγκη για πράσινη μετάβαση, για ψηφιοποίηση της οικονομίας αλλά και από πιο κοινωνικούς παράγοντες, όπως η υπογεννητικότητα και η γήρανση του πληθυσμού. Τάσεις οι οποίες θα ασκήσουν περαιτέρω πίεση σε τομείς, όπως η υγεία και οι συντάξεις. Αν θέλουμε να αποφύγουμε την αύξηση του φορολογικού βάρους πρέπει να προχωρήσουμε σε συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης αλλά να υπάρχει και σύνεση στον τρόπο που δαπανούνται τα χρήματα των φορολογούμενων. Καταληκτικά, ο συντελεστής μπορεί να αυξηθεί χωρίς να υπάρχει επιπρόσθετη επιβάρυνση στις επιχειρήσεις και την οικονομία.

Ξεκούραση και βλέπουμε

Τι φέρνει η επόμενη μέρα για τον Ευγένιο Ευγενίου;

Μία περίοδο ξεκούρασης και χαλάρωσης μετά από μία πολύ έντονη δεκαετία στην ηγεσία της PwC και πολλές προκλήσεις  καριέρας. Η συνέχεια θα φέρει νέα επαγγελματικά εγχειρήματα είτε στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό.

Στον τομέα των υπηρεσιών υποθέτουμε;

Σίγουρα δεν θα ανταγωνιστώ την PwC (σ.σ. χαμόγελα). Ενδεχομένως σε ρόλους μη εκτελεστικού συμβούλου.

Θα σας ενδιέφερε η ενασχόληση με την πολιτική σε κάποιο στάδιο;

Έχω αναφέρει ξανά πως δεν είναι ούτε στα σχέδια ούτε στους στόχους μου.

Έστω κι αν ακούστηκε κατά καιρούς το όνομά σας;

Έστω κι αν ακούστηκε...