Η ακτινογραφία του εμπορίου με τα κατεχόμενα-Τι λένε οι αριθμοί

Αντιμέτωπες με συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού βρίσκονται πολλές από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης και χωρίς τους απαραίτητους ελέγχους διέλευση προϊόντων από τα κατεχόμενα, μέσω του κανονισμού της πράσινης γραμμής.

Το θέμα συζητήθηκε κατά τη χθεσινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου, όπου ΟΕΒ, ΚΕΒΕ, ΠΟΒΕΚ και άλλοι κλάδοι παραγωγών περιέγραψαν με μελανά χρώματα την όλη κατάσταση και ζήτησαν την αποτελεσματική παρέμβαση της πολιτείας προς την κατεύθυνση ουσιαστικών προσεγγίσεων και θεραπειών.  

Διαβάστε ακόμη: 

Πώς απέκτησε CTC και Woolworth Κύπρου ο Νίκος Σιακόλας

Έξι brands που έρχονται στο ισόγειο του 360 

Νέο σκηνικό στις online αγορές για καταναλωτές και επιχειρήσεις 

Το Guess έρχεται στο Mall of Cyprus

Τι λένε οι αριθμοί

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα οποία αναφέρονται στην ετήσια έκθεση αξιολόγησης της Ε.Ε. για το 2020, η συνολική αξία των εμπορευμάτων που διήλθαν από την πράσινη γραμμή στις ελεύθερες περιοχές ήταν 4.6 εκατ. ευρώ έναντι 5.4 εκατ. κατά την προηγούμενη περίοδο, σημειώνοντας μείωση κατά 14%. Οι εμπορικές συναλλαγές από τις ελεγχόμενες από την Κ.Δ. περιοχές προς το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου κατά το 2020 ήταν 748,000 ευρώ, σε σύγκριση με 694,000 ευρώ το 2019, σημειώνοντας μείωση 7%.

Επισημαίνεται πως οι εμπορικές συναλλαγές από τις ελεγχόμενες από την Δημοκρατία περιοχές προς τα κατεχόμενα αντιπροσωπεύουν μόνο το 14,8% (13,7% το 2019) των συνολικών εμπορικών συναλλαγών από και προς τα κατεχόμενα. Η μείωση στην αξία των συναλλαγών αποδίδεται κυρίως στο κλείσιμο των σημείων διέλευσης, στο πλαίσιο των μέτρων για περιορισμό της πανδημίας.

Οι κυριότερες κατηγορίες εμπορευμάτων από τα κατεχόμενα είναι πλαστικά προϊόντα (σακούλες σκυβάλων, σακούλες μεταφοράς, δοχεία και κάλαθοι), οικοδομικά υλικά(τούβλα, αλουμίνια, κεραμικά, μεταλλικά) και διάφορα άλλα βιομηχανικά προϊόντα.

Τα προβλήματα

Από το εμπόριο από και προς τα κατεχόμενα, σύμφωνα με επιστολή του γενικού διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλη Αντωνίου προς τον πρόεδρο και τα μέλη της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου, προκύπτουν τα πιο κάτω προβλήματα που προκαλούν συνθήκες ανταγωνισμού εις βάρος των επιχειρήσεων που βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές, ως εξής:

-Είναι πρακτικά ανέφικτο να επιβεβαιωθεί  και εξακριβωθεί η προέλευση των προϊόντων από τα κατεχόμενα είναι όντως κυπριακά.

-Αμφιβολία για την επάρκεια του ελέγχου που διενεργείται από τις αρμόδιες Αρχές της Κ.Δ. για εντοπισμό των Ε/κ εμπορευόμενων που μεταπουλούν τα προϊόντα που προμηθεύτηκαν από Τ/κ έμπορους για σκοπούς επιβολής ΦΠΑ. Οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι που γίνονται μεταγενέστερα από το Τμήμα Φορολογίας της Κ.Δ. μετά από σχετική ενημέρωσή του από το Τμήμα Τελωνείων δεν διασφαλίζουν πλήρως τον εντοπισμό των προσώπων(φυσικών ή νομικών) και κατά πόσο επιβάλλουν και αποδίδουν τον ΦΠΑ στην Κ.Δ.

-Μη ενδελεχείς έλεγχοι από τις Αρχές της Κ.Δ. στα σημεία διέλευσης για όλα τα οικοδομικά υλικά, πρώτες ύλες και βιομηχανικά προϊόντα(π.χ. αλουμίνια, τούβλα, κεραμικά, πλαστικά) σε σχέση  με συμμόρφωση με ευρωπαϊκά πρότυπα, της νομοθεσίας για θέματα ασφάλειας και υγείας και άλλων υποχρεώσεων που ισχύουν για όλα τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην κοινοτική αγορά.

-Είναι άγνωστη η προέλευση των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή των τελικών προϊόντων στα κατεχόμενα, με κίνδυνο οι πρώτες ύλες να μην πληρούν τις προδιαγραφές όπως ισχύει για τις πρώτες ύλες που εισέρχονται στην Ε.Ε. Επιπλέον, οι πρώτες ύλες ενδεχόμενα να προέρχονται από χώρες στις οποίες η Ε.Ε. επιβάλλει δασμούς, λόγω επιδότησης των τοπικά παραγόμενων προϊόντων, με αποτέλεσμα να έχουν πρόσβαση σε πιο φθηνές πρώτες ύλες και να αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των προϊόντων που παράγονται ή εισάγονται στις ελεύθερες περιοχές.

-Προμήθεια και μεταφορά από τα κατεχόμενα πετρελαιοειδών από πρόσωπα που ασκούν οικονομική δραστηριότητα(για εμπορική χρήση).

-Οι αρχές του ψευδοκράτους εφαρμόζουν δικό τους εμπορικό καθεστώς για προστασία των επιχειρήσεων τους, σύμφωνα με το οποίο επιβάλλονται δασμοί, καθιστώντας αυτόματα τα δικά μας προϊόντα που πωλούνται στα κατεχόμενα πολύ πιο ακριβά και εκτός ανταγωνισμού. Αυτό επιβεβαιώνεται και από την αξία των συναλλαγών από τις ελεύθερες περιοχές προς τα κατεχόμενα, σε σύγκριση με την αντίστροφη κατεύθυνση(14.8%).

- Διενέργεια λαθρεμπορίου(αγνώστου οικονομικού ύψους) από μη ελεγχόμενα σημεία διέλευσης με όλους τους συνεπακόλουθους κινδύνους για την ασφάλεια και υγεία των καταναλωτών.

Οι εισηγήσεις

Στη ίδια επιστολή, από πλευράς ΟΕΒ υποβάλλονται συγκεκριμένες εισηγήσεις για αντιμετώπιση των προαναφερθέντων προβλημάτων και μέχρι την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό. Συγκεκριμένα, η ΟΕΒ εισηγείται:

-Πληρωμή του ΦΠΑ στα σημεία διέλευσης για τα προϊόντα τα οποία αγοράστηκαν από τα κατεχόμενα και θα μεταπωληθούν στην Κ.Δ.

-Ενδελεχείς έλεγχοι από τις αρμόδιες Αρχές της Κ.Δ. στα σημεία διέλευσης για όλα τα οικοδομικά υλικά, πρώτες ύλες και βιομηχανικά προϊόντα για να διαπιστώνεται η συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές νομοθεσίες και προδιαγραφές.

-Εγκατάσταση μηχανισμού ελέγχου και επιβεβαίωσης της προέλευσης των προϊόντων όταν εγείρονται υποψίες ότι αυτά δεν είναι κυπριακά. Κάτι ανάλογο εφαρμόστηκε μεμονωμένα για πρώτες ύλες αλουμινίου και τσιμέντου κλίγκερ, όπου τεκμηριώθηκε ότι τα προϊόντα αυτά δεν είχαν παραχθεί στα κατεχόμενα.

-Καλύτερη επιτήρηση από τις Αρχές ασφαλείας της Κ.Δ. των «γκρίζων σημείων» από τα οποία διενεργείται λαθρεμπόριο.

-Απαγόρευση της προμήθειας καυσίμων από τα κατεχόμενα με σκοπό την μεταπώληση ή την χρήση από πρόσωπα που ασκούν οικονομική δραστηριότητα.