Οι βάσεις για μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής

Δρόμος χωρίς επιστροφή πρέπει να αποτελούν οι δράσεις και οι προσπάθειες για μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινότητά μας, με ακαδημαϊκούς και επιστήμονες ενώπιον του 2ου International Conference Climate Change in the Eastern Mediterranean & Middle East που πραγματοποιείται στην Κύπρο από το Cyprus Institute, να θέτουν τις βάσεις όπου θα πρέπει να κινηθούν τα κράτη και οι κυβερνήσεις.

Η μείωση των ρύπων σε σύντομο χρονικό διάστημα θα πρέπει να αποτελεί τον κύριο στόχο μας για μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής ανέφερε ο καθηγητής Μανώλης Πλειώνης, διευθυντής και πρόεδρος του ΔΣ του National Observatory of Athens. Υπογράμμισε πως το μέλλον μας διακυβεύεται όπως διακυβεύεται και η επιβίωση της ανθρωπότητας, φέρνοντας ως παράδειγμα τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες στις γύρω περιοχές.

Δεν μπορούμε να μην μετριάσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ανέφερε από την πλευρά του ο καθηγητής Θεόδωρος Ζαχαριάδης του The Cyprus Institute, υπογραμμίζοντας πως τα ¾ των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προέρχονται τα ενεργειακά συστήματα που εφαρμόζουν οι χώρες. Πρόσθεσε πως η κλιματική αλλαγή αναμένεται να αυξήσει την ανάγκη για περισσότερη ενέργεια ιδιαίτερα για την λειτουργία κλιματιστικών κατά του καλοκαιρινούς μήνες, ενώ οι προβλέψεις για αύξηση του ΑΕΠ θα οδηγήσουν σε περισσότερη αύξηση της ζήτησης για ενέργεια.

Γι’ αυτό, υπογράμμισε, θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για μείωση του αποτυπώματος άνθρακα από τα ενεργειακά συστήματα των χωρών. Αναφερόμενος στην κυπριακή πρωτοβουλία σε αυτόν τον τομέα και σε σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει έλλειμμα γνώση για την εξεύρεση λύσεων και χρήσης εναλλακτικών πηγών ενέργειας για κάλυψη των αναγκών ενέργειας, έλλειμμα στην πολιτική που εφαρμόζουν οι χώρες, με ορισμένες εξ αυτών να μην έχουν υιοθετήσει τη Συμφωνία του Παρισιού, ενώ καταγράφονται μηδενικές προσπάθειες για μείωση των εκπομπών των ρύπων.

Ελλείμματα παρουσιάζονται και στη συνεργασία μεταξύ των χωρών, υπάρχει άγνοια για τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν μέσω της συνεργασίας μεταξύ των χωρών για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τα οφέλη από την συνεργασία στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας.

Ο κ. Ζαχαριάδης αναφέρθηκε στους 3 πυλώνες που θα πρέπει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες για μετριασμό των επιπτώσεων. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην ανάγκη σχεδιασμού της μετάβασης σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, στην ανάγκη μετριασμού της αύξησης στην ζήτηση ενέργειας, καθώς και στην ανάγκη διασφάλισης της παροχής ενέργειας με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.  

Η επιτάχυνση των ενεργειακών μεταβάσεων σε μια πορεία προς την ασφάλεια του κλίματος μπορεί να αυξήσει την παγκόσμια οικονομία κατά 2,4% σε σχέση με την αναμενόμενη ανάπτυξη των σημερινών σχεδίων μέσα στην επόμενη δεκαετία, επισήμανε η Δρ. Rabia Ferroukhi του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA). Ο ενδεχόμενος περιορισμός της παγκόσμιας μέσης αύξησης της θερμοκρασίας σε 1.5° προβλέπει τη δημιουργία έως και 122 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας που σχετίζονται με την ενέργεια το 2050. Μόνο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τρίτο όλων των ενεργειακών θέσεων εργασίας 43 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, υποστηρίζοντας την ανάκαμψη μετά το COVID και τη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη.

Οι έντονες προσαρμογές στις ροές κεφαλαίων και ο αναπροσανατολισμός των επενδύσεων είναι απαραίτητες για την ευθυγράμμιση της ενέργειας με μια θετική οικονομική και περιβαλλοντική τροχιά. Οι μελλοντικές πολιτικές μπορούν να επιταχύνουν τη μετάβαση, να μετριάσουν τις αβεβαιότητες και να εξασφαλίσουν τα μέγιστα οφέλη της ενεργειακής μετάβασης. Η ετήσια επένδυση ύψους 4,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που απαιτείται κατά μέσο όρο είναι υψηλή. Αλλά είναι εφικτό και ισούται με περίπου το 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2019.

Η σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, ο περιορισμός των επενδύσεων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο για τη διευκόλυνση της ταχείας μείωσης και της διαχειριζόμενης μετάβασης, καθώς και η υιοθέτηση λύσεων τεχνολογίας, πολιτικής και αγοράς, θα θέσουν το παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα σε τροχιά για μια πορεία 1, 5°C. Μέχρι το 2050, απαιτούνται συνολικά 33 τρισεκατομμύρια δολάρια πρόσθετων επενδύσεων σε αποδοτικότητα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτροκίνηση, ηλεκτρικά δίκτυα, ευελιξία, υδρογόνο και καινοτομίες. Τα οφέλη, ωστόσο, υπερβαίνουν κατά πολύ το κόστος των επενδύσεων.

Για τον επανασχεδιασμό των κτηρίων και των πόλεων ώστε να θωρακίσουν την ανθεκτικότητά τους έναντι των επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αναφέρθηκε ο καθηγητής A. Meir, του Ben-Gurion University of the Negev (BGU), υπογραμμίζοντας πως μόλις στις αρχές του 21ου αιώνα καταρρίπτεται το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σε ό,τι αφορά την αύξηση του φαινομένου του θερμοκηπίου και της αύξησης της θεμοκρασίας. Συγκεκριμένα, το 2003 καταγράφηκαν 15.000 θάνατοι στη Γαλλία από τον καύσωνα, ενώ το περασμένο καλοκαίρι σημαδεύτηκε με νέο ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες.

Θα πρέπει είπε να ανασχεδιαστούν τα σπίτια με υλικά τα οποία θα είναι σε θέση να μετριάσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής από την μια και να μειώσουν την χρήση ενέργειας για θέρμανση ή κλιματισμό από την άλλη.

Σε ό,τι αφορά τις πόλεις θα πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλοι σχεδιασμό κάνοντας αναφορά σε sponge city concept όπου οι πόλεις θα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των πλημμυρών. Αποτελεί πρόκληση, είπε, η δημιουργία υποδομών που θα είναι ανθεκτικές στις κλιματικές αλλαγές και φυσικές καταστροφές, όπως και η δημιουργία υποδομών για εναλλακτικές πηγές ενέργειες εκτός από την ηλεκτρική ενέργεια, η δημιουργία καταφυγίων για προστασία των πολιτών από φυσικές καταστροφές, ενώ θα πρέπει να υιοθετηθεί το μοντέλο φυσικού εξαερισμού στη δομή των πόλεων.