Χρηματική στήριξη καταναλωτών, μείωση φορολογίων και αναστολή πληρωμών

Η χρηματική στήριξη στους καταναλωτές βρίσκεται μεταξύ των εργαλείων αντιμετώπισης της κρίσης στις τιμές ενέργειας, που παρουσίασε η Κομισιόν.

Το πακέτο προτάσεων και εργαλείων για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου και των τιμών της ενέργειας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε το μεσημέρι της Τετάρτης η Κομισιόν, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης του Κολεγίου των Επιτρόπων.

Μεταξύ άλλων, η Κομισιόν εισηγείται αναστολή πληρωμών των λογαριασμών ηλεκτρισμού για ευάλωτα νοικοκυριά, μείωση της φορολογίας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς και χρηματική στήριξη.

Η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον επεσήμανε σε δηλώσεις της κατά την παρουσίαση του πακέτου πως τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να στηρίξουν οικονομικά καταναλωτές και επιχειρήσεις, χάρη στην αυξημένη τιμή του άνθρακα στο πλαίσιο του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (ETS).

Όπως είπε, η αύξηση αυτή έχει φέρει και αύξηση στα έσοδα των κρατών μελών από τον ETS κατά 10,8 δισεκατομμύρια ευρώ τους πρώτους εννέα μήνες του 2021, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2020.

Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η Κομισιόν δρομολογεί πρόταση για από κοινού προμήθεια φυσικού αερίου από κράτη μέλη σε εθελοντική βάση και βελτίωση της αποθήκευσης φυσικού αερίου.

Την «εργαλειοθήκη», που περιλαμβάνει καθοδήγηση για μέτρα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα κράτη μέλη για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της αύξησης των τιμών, και μεσοπρόθεσμα μέτρα για ενίσχυση της ανθεκτικότητας της αγοράς ενέργειας στο μέλλον, παρουσίασε η Επίτροπος αρμόδια για θέματα Ενέργειας Κάντρι Σίμσον.

Όπως σημείωσε η κ. Σίμσον, οι πολίτες σε όλη την Ε.Ε. βλέπουν τους λογαριασμούς ηλεκτρισμού να κινούνται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δέκα χρόνων, ως αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης ενέργειας λόγω της ανάκαμψης μετά την πανδημία.

Οι προτάσεις της Κομισιόν, ανέφερε, στοχεύουν βραχυπρόθεσμα στην προστασία των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, και μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα.

Βραχυπρόθεσμα, η κ. Σίμσον επεσήμανε πως τα κράτη μέλη είναι αυτά που έχουν αρμοδιότητα και βρίσκονται σε θέση να προχωρήσουν σε μέτρα αντιμετώπισης της αύξησης των τιμών. Σημείωσε πως τα μέτρα σε κάθε χώρα πρέπει να απαντούν στις τοπικές ανάγκες καθώς το ενεργειακό μείγμα (μείγμα καυσίμων και πηγών ενέργειας για παραγωγή ηλεκτρισμού) διαφέρει από κράτος μέλος σε κράτος μέλος.

Τα πιθανά μέτρα που μπορούν να ληφθούν από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με την Κομισιόν, για στήριξη των ευάλωτων καταναλωτών και επιχειρήσεων στο πλαίσιο των κανόνων της κοινής αγοράς περιλαμβάνουν:

• Στήριξη με εφάπαξ ποσό, κουπόνια ή κάλυψη μέρους των λογαριασμών, το οποίο μπορεί να καλυφθεί με την αξιοποίηση των αυξημένων εσόδων των κρατών μελών από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS).
• Προσωρινή και στοχευμένη μείωση της φορολογίας για τα ευάλωτα νοικοκυριά για όσο χρειάζεται.
• Προσωρινή αναβολή πληρωμής λογαριασμών και μέτρα που να διασφαλίζουν πως κανένας καταναλωτής δεν θα αποσυνδέεται από το σύστημα ηλεκτρισμού. 
• Στήριξη σε εταιρίες και στη βιομηχανία, κατά τρόπο που να συνάδει με τους κανονισμούς της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις.

Η Κομισιόν θα στηρίξει βραχυπρόθεσμα τις προσπάθειες των κρατών μελών με τις πιο κάτω ενέργειες:

• Θα επιδείξει μηδενική ανοχή σε πρακτικές στην αγορά ενέργειας που καταπατούν τις αρχές του ανταγωνισμού. 
• Θα ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (EMSA) να ενισχύσει την εποπτεία της στην αγορά άνθρακα. 
• Θα ενισχύσει τις διεθνείς επαφές της για να διασφαλίσει την διαφάνεια, ρευστότητα και ευελιξία των διεθνών αγορών.

Μεσοπρόθεσμα, ανέφερε η κ. Σιμόν, η Κομισιόν θα αναλάβει πρωτοβουλίες σε τρεις τομείς.

Ο πρώτος αφορά την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του συστήματος ενέργειας της ΕΕ, μέσω της αναθεώρησης της οδηγίας για την ασφάλεια του εφοδιασμού και την βελτίωση των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Επίσης, ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) θα προχωρήσει σε μελέτη για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και θα προχωρήσει σε εισηγήσεις. Η μελέτη θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο, ωστόσο αναμένονται κάποια προκαταρκτικά αποτελέσματα τον Νοέμβριο.

Ο δεύτερος αφορά την βελτίωση της αρχιτεκτονικής ενέργειας μέσω: Πρώτον, μιας πιο συνολικής ευρωπαϊκής προσέγγισης για την αποθήκευση φυσικού αερίου, καθώς δεν υπάρχει ίση πρόσβαση σε όλη την ΕΕ, και δεύτερον μέσω της εξέτασης της πιθανότητας από κοινού προμήθειας φυσικού αερίου σε εθελοντική βάση.

Ο τρίτος τομέας αφορά τη συνέχιση της μετάβασης της παραγωγής ενέργειας στην ΕΕ στις ανανεώσιμες. Η κ. Σίμσον σημείωσε πως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια έχουν αποδειχθεί προσιτές πηγές ενέργειας κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης.

Η Επίτροπος επανέλαβε για ακόμα μια φορά πως η αύξηση στις τιμές ενέργειας δεν προκλήθηκε από τις πράσινες πολιτικές της Ε.Ε., αλλά από την αύξηση των τιμών των παραδοσιακών καυσίμων.

Πρόσθεσε πως «δεν έχουμε ακόμα αρκετή προσβάσιμη πράσινη ενέργεια για όλους», και πως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι το μακροχρόνιο πλάνο της ΕΕ για να αποφεύγονται ενεργειακές κρίσεις όπως τη σημερινή στο μέλλον.