Κρούει τον κώδωνα ο Σύνδεσμος Τυροκόμων Κύπρου

Μέχρι τώρα, ο ανταγωνισμός που υπήρχε στην αγορά του χαλουμιού ήταν μόνο τοπικός μεταξύ Κυπρίων παραγωγών, μας λέει ο Γιώργος Πέτρου, πρόεδρος του Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου και γενικός διευθυντής της Α/φοί Πέτρου Γαλακτοκομικά Προϊόντα (ΑΛΑΜΠΡΑ).

Το τελευταίο διάστημα, όμως, παρατηρείται έξαρση με λανσαρίσματα τύπου χαλούμι από μεγάλα τυροκομεία σε όλο το κόσμο και αυτό έχει αυξήσει σημαντικά τον ανταγωνισμό ανά το παγκόσμιο. Την ίδια ώρα εκθειάζει την αλληλεγγύη που επιδεικνύουν οι εταιρείες - μέλη του συνδέσμου γενικώς αλλά και ειδικότερα σήμερα στη μάχη για την αντιμετώπιση των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης και, τέλος, κρούει πολλάκις και εντόνως τον κώδωνα για την προστασία του χαλουμιού.

Πόσα μέλη έχει σήμερα ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Τυροκόμων;
Ο σύνδεσμος ιδρύθηκε το 1985 και απαριθμεί 25 μέλη, τα οποία παράγουν και εξάγουν κυρίως χαλούμι, με την όλη αλυσίδα παραγωγής να απασχολεί, περίπου, 13.000 άτομα στη βιομηχανία, τη κτηνοτροφία και τη γεωργία.

Ποια είναι τα κύρια ζητήματα που απασχολούν τον σύνδεσμο και τα μέλη του επί του παρόντος;
Το βασικότερο ζήτημα που απασχολεί τον σύνδεσμό μας τα τελευταία χρόνια είναι η ορθή και βιώσιμη εγγραφή και προστασία του κυπριακού παραδοσιακού τυριού - χαλούμι. Είναι ένα εθνικό θέμα που ταλανίζει τον κλάδο μας εδώ και αρκετά χρόνια και προκαλεί αβεβαιότητα στη βιωσιμότητα και στις προοπτικές του γενικότερα. Δυστυχώς, με την υφιστάμενη πορεία κατοχύρωσης θα προκληθούν ανεπανόρθωτα προβλήματα τόσο για τους τυροκόμους όσο και για τους κτηνοτρόφους και αυτό θα επηρεάσει σίγουρα και την εθνική οικονομία. Παράλληλα, εκτός από την απρόβλεπτη εξέλιξη της πανδημίας που απασχολεί τον σύνδεσμο, ένα άλλο βασικό θέμα που μας προβληματίζει είναι το Brexit, αφού, πέραν του 40% των εξαγωγών xαλουμιού γίνονται στην Αγγλία. Συνεπώς, η πορεία της ζήτησης του κυπριακού προϊόντος θα επηρεαστεί από τις συμφωνίες της ΕΕ με Ηνωμένο Βασίλειο και από το ενδεχόμενο επιβολής φόρου εισαγωγής.

Πόσο επηρέασε την παραγωγή τυροκομικών η πανδημία covid-19 και ως αποτέλεσμα όλη την αλυσίδα; Ποια μέτρα λαμβάνουν οι τυροκόμοι και ποια σχεδιάζουν να λάβουν στο μέλλον για καλύτερη αντιμετώπιση των επιπτώσεων αλλά και πρόληψη;
Είναι γεγονός ότι η υγειονομική κρίση δεν άφησε ανεπηρέαστο τον κλάδο της τυροκομίας. Μεγάλο κομμάτι της εξαγωγής xαλουμιού αφορούσε αγορές HORECA, αγορές που έχουν τεράστιες μειώσεις στη ζήτηση και σε πολλές περιπτώσεις έχουμε μηδενική ζήτηση και ακυρώσεις παραγγελιών. Φυσικά, η αύξηση στην ζήτηση του λιανεμπορίου αντιστάθμισε σε κάποιο βαθμό τις απώλειες, αλλά σίγουρα η πανδημία έφερε αρνητικό αντίκτυπο και στην κυπριακή τυροκομία. Καθ’ όλη την διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, πάντως, επιδεικνύεται κλίμα αλληλεγγύης μεταξύ των μελών του συνδέσμου μας, ώστε κανένα μέλος να μη μείνει εκτεθειμένο στις συνέπειες. Αυτός είναι και ένας βασικός λόγος που η αλυσίδα παραγωγής τυροκομικών στην Κύπρο δεν έχει στηριχθεί από τα έκτακτα μέτρα οικονομικής στήριξης της Κυβέρνησης.

Πώς βλέπετε να καταλήγει τελικά ο περιβόητος φάκελος για το χαλούμι; Μπορεί να χαθεί η αποκλειστικότητα του προϊόντος;
Ο Φάκελος Χαλούμι αποτελεί το δεύτερο σε προτεραιότητα πρόβλημα των εκάστοτε κυβερνήσεων, αφού δεν αποτελεί ιδιωτικό θέμα, αλλά εθνικό ζήτημα. Το χαλούμι, ενώ αποτελεί το μεγαλύτερο κυπριακό εξαγώγιμο προϊόν με εξαγωγές, περίπου, 300 εκατομμυρίων ετησίως, δεν είχε αντιμετωπιστεί με την ανάλογη στρατηγική για τη διαφύλαξη του ως εθνικού προϊόντος. Δυστυχώς, η έλλειψη στρατηγικής και εθνικής σύμπραξης στο όλο ζήτημα επέφερε αρκετά αρνητικά θέματα στην όλη πορεία κατοχύρωσης.

Θεωρώ ότι είναι δύσκολο να χαθεί η αποκλειστικότητα του προϊόντος, καθώς όλα τα στοιχεία αποδεικνύουν την κυπριακή ταυτότητά του, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός.

Για το θέμα του φακέλου, λόγω του ότι η εγγραφή του χαλουμιού συνδέθηκε με το Κυπριακό, θεωρώ ότι θα παραμείνει στάσιμο μέχρι να γίνει κάποια ουσιαστική κίνηση από την Κυβέρνηση για επανεξέταση του φακέλου και απεμπλοκή του από το πολιτικό πεδίο. Θεωρώ ότι η επανεξέταση του φακέλου στην βάση βιώσιμων όρων, που να μπορούν να εφαρμοστούν από όλη την αλυσίδα παραγωγής, είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να προχωρήσει ο φάκελος, ανεξάρτητα από την πορεία επίλυσης του Κυπριακού.

Πώς μεταβλήθηκε η αγορά τα τελευταία χρόνια;
Η αγορά του χαλουμιού παρουσιάζει αυξητική τάση χρόνο με τον χρόνο, αφού το αυθεντικό τυρί σχάρας, όπως το γνωρίζουν στο εξωτερικό, διεισδύει σε νέες αγορές και συνεχώς υπάρχει αύξηση στην ζήτηση. Σε πολλές αγορές το χαλούμι προωθείται στη θέση του κρέατος, λόγω του ότι είναι ιδανικό και για χορτοφάγους και αυτό αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για την επιτυχή προώθησή του.

Λανθασμένοι χειρισμοί
Ο σύνδεσμος παράγει, περίπου, 38.000 τόνους χαλουμιού ετησίως, με αύξηση 20% κάθε χρόνο. Από το 2015 μέχρι το 2020 η ζήτηση για εξαγωγές έχει αυξηθεί κατά 155%, από 15.250 τόνους σε 39.000.

Τα μέλη του θεωρούν όμως, πως το 2020 έχουμε φτάσει στην κορύφωση της ζήτησης, αφού η λανθασμένη διαχείριση, από τις αρμόδιες Αρχές, εργοστασίων που παράγουν το προϊόν μας σε άλλες χώρες, τους έδωσε την ευκαιρία να κερδίσουν αγορά.

Κίνδυνος διάλυσης
«Η Κύπρος, λόγω του ότι έχει το πιο ακριβό γάλα σε όλο τον κόσμο, δεν μπορεί να θεωρηθεί ανταγωνιστική σε άλλα είδη τυριών, πέρα από το κυπριακό χαλούμι. Κατανοείτε ότι, αν για κάποιο λόγο χαθεί η κυπριακή ταυτότητα του χαλουμιού, τότε μιλάμε για διάλυση της κυπριακής τυροκομίας, αγελαδοτροφίας και αιγοπροβατοτροφίας, με αρνητικές συνέπειες στη γεωργία, το εμπόριο και την οικονομία γενικότερα».