Μπορεί να συνυπάρξει η ενεργειακή μετάβαση με την οικονομική ανάκαμψη;

Σε πρόσφατη ομιλία, 16 Σεπτεμβρίου 2020, στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. φον ντερ Λάιεν, ανέφερε ότι: «Επιλέγουμε με τις αποφάσεις μας όχι απλώς την οδό της αποκατάστασης και της ανάκαμψης για το εδώ και για το τώρα, αλλά για να διαμορφώσουμε έναν καλύτερο τρόπο διαβίωσης στον κόσμο του αύριο. Μας δίνεται τώρα η ευκαιρία να επιτελέσουμε τις αλλαγές που επιθυμούμε, όπως οι ίδιοι τις σχεδιάζουμε και όχι όπως μας τις επιβάλλει κάποια καταστροφή ή η βούληση άλλων στον κόσμο. Έτσι, θα βγούμε δυνατότεροι δημιουργώντας ευκαιρίες για τον κόσμο του αύριο και όχι απλώς προβλέψεις για απρόοπτα στον κόσμο του χτες. Έχουμε στα χέρια μας τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να πετύχουμε. Απαλλαχτήκαμε από τις παρωχημένες δικαιολογίες και τα βολικά προσχήματα που μας καθυστερούσαν. Έχουμε το όραμα, έχουμε το σχέδιο, έχουμε τις επενδύσεις. Τώρα είναι η ώρα να στρωθούμε στη δουλειά.»
 
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκανε ειδική αναφορά για την ενέργεια και το κλίμα όπου δήλωσε ότι: «Ξέρουμε ότι χρειάζονται αλλαγές. Και ξέρουμε ότι οι αλλαγές αυτές είναι εφικτές. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί το σχέδιο στρατηγικής μας για να κάνουμε αυτόν τον μετασχηματισμό. Στο επίκεντρό της βρίσκεται η αποστολή μας να γίνουμε η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.»
 
Στη συνέχεια ανέπτυξε πως θα επιτευχθεί ο ενεργειακός μετασχηματισμός αναφέροντας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί ο στόχος για τη μείωση των εκπομπών των θερμοκηπιακών αερίων μέχρι το 2030 σε τουλάχιστον 55% αντί 40% που ήταν ο μέχρι σήμερα στόχος. Ο στόχος του 55% θα μειώσει την εξάρτησή της ΕΕ από τις εισαγωγές ενέργειας, θα δημιουργήσει εκατομμύρια επιπλέον θέσεις εργασίας και θα μειώσει την ατμοσφαιρική ρύπανση κατά περισσότερο από το ήμισυ. Έως το καλοκαίρι του 2021, θα αναθεωρηθεί όλη η σχετική νομοθεσία της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια, ώστε να καταστεί «κατάλληλη για το 55 %». Με αυτό τον τρόπο θα ενισχυθεί η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών των θερμοκηπιακών αερίων, θα αυξηθεί η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση και θα αναμορφωθεί η φορολογία στην ενέργεια. Η επίτευξη του στόχου 55% μείωση των εκπομπών των θερμοκηπιακών αερίων μέχρι το 2030 θα θέσει την ΕΕ σε σταθερή τροχιά προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού.
 
Κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο κατά την ενεργειακή μετάβαση και θα στηριχθούν οι περιφέρειες της ΕΕ στις οποίες πρέπει να γίνουν οι μεγαλύτερες και πιο δαπανηρές αλλαγές. Θα αναβαθμιστεί η πράσινη χρηματοδότηση και θα προωθηθούν καινοτόμα έργα όπως η χρήση υδρογόνου, ο ενεργειακός εκσυγχρονισμός των κτηρίων και η εγκατάσταση ενός εκατομμυρίου σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στην επικράτεια της ΕΕ. Αναμένεται η αντικατάσταση του άνθρακα με το υδρογόνο, η δημιουργία κοινοτήτων υδρογόνου για τον εκσυγχρονισμό των βιομηχανιών, η τροφοδοσία των οχημάτων με υδρογόνο και ενίσχυση αγροτικών περιοχών για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου. Με τον ενεργειακό εκσυγχρονισμό των κτηρίων τα υποστατικά θα καταστούν λιγότερο σπάταλα, λιγότερο δαπανηρά και περισσότερο βιώσιμα με τη χρήση οργανικών οικοδομικών υλικών και έξυπνων τεχνολογιών έτσι ώστε η ΕΕ να καταστεί πρωτοπόρα στην κυκλική οικονομία.
 
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. φον ντερ Λάιεν, έκλεισε την αναφορά της για την ενέργεια και το κλίμα με τα πιο κάτω λόγια: «Θα διαμορφώσουμε τον κόσμο που θέλουμε να ζήσουμε. Ένα κόσμο ο οποίος θα εξυπηρετείται από μια οικονομία που μειώνει τις εκπομπές, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, μειώνει την ενεργειακή φτώχεια, δημιουργεί επικερδείς θέσεις εργασίας και βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Έναν κόσμο στον οποίο χρησιμοποιούμε ψηφιακές τεχνολογίες για την οικοδόμηση μιας πιο υγιούς και πιο πράσινης κοινωνίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν δράσουμε όλοι μαζί, και θα μεριμνήσω ώστε τα σχέδια για την οικονομική ανάκαμψη να μην μας βγάλουν απλώς από την κρίση, αλλά να μας βοηθήσουν να δώσουμε στην Ευρώπη ώθηση προς το αύριο.»
 
Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι η οικονομική ανάκαμψη και η ενεργειακή μετάβαση μπορούν να συνυπάρξουν. Για αυτό, κίνητρα που θα βασίζονται σε έργα καθαρής ενέργειας, μπορούν να εξυπηρετήσουν και τους δύο σκοπούς. Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί να καταστεί εφικτή η οικονομική αναζωογόνηση, να δημιουργηθούν νέες εξειδικευμένες θέσεις εργασίας και συνάμα να εγκατασταθούν αειφόρες ενεργειακές υποδομές προς όφελος του πλανήτη. Τώρα είναι η ευκαιρία για τη Κύπρο να καταρτίσει και να υλοποιήσει γενναιόδωρες δράσεις για την ενέργεια και το κλίμα, με κατάλληλη χρηματοδότηση από το ταμείο για την οικονομική ανάκαμψη. Έτσι η χώρα μας θα μπορέσει να βγει από την σημερινή κρίση αλλά παράλληλα θα προγραμματίσει και θα υλοποιήσει σωστά την μετάβασή της προς την οικονομία του υδρογόνου προς όφελος των επόμενων γενεών.

 
Δρ. Ανδρέας Πουλλικκάς
Πρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου