Κυριάκος Θεοδωρίδης: Καταλυτικής σημασίας το σύστημα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης

Η καθυστέρηση στην εκδίκαση υποθέσεων και οι χρονοβόρες διαδικασίες απονομής Δικαιοσύνης αποτελούντα τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα Κυπριακά Δικαστήρια, επισημαίνει στο InBusinessNews o νομικός Κυριάκος Θεοδωρίδης ο οποίος διεκδικεί την Προεδρία του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου.

Σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρίδη η καθυστέρηση στην εκδίκαση υποθέσεων πλήττει το κύρος της Δικαιοσύνης, ενώ η μη έγκαιρη απονομή της δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων, δημιουργεί έντονη ανασφάλεια και ανησυχία σε επενδυτές οι οποίοι σκοπεύουν να επενδύσουν στην χώρα.

Ο κ. Θεοδωρίδης παραθέτει τις δικές του εισηγήσεις για τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην υλοποίηση του συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα Κυπριακά Δικαστήρια; Ποιες μεταρρυθμίσεις δρομολογούνται και ποιες οι δικές σας εισηγήσεις;
Το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα Κυπριακά Δικαστήρια σχετίζεται με την καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων η οποία δυστυχώς έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω των πολλών αστικών υποθέσεων που είχαν καταχωρηθεί μετά την οικονομική και τραπεζική κρίση του 2013. Η καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων πλήττει αναπόφευκτα τόσο το κύρος της Δικαιοσύνης όσο και την έννοια του Κράτους Δικαίου, αφού η ποιότητα, η ανεξαρτησία και η αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος είναι από τους βασικούς πυλώνες της αξιοπιστίας ενός σύγχρονου και δημοκρατικού κράτους.

Από μελέτες που είχαν γίνει τα τελευταία χρόνια σε Ευρωπαϊκό επίπεδο είναι φανερό ότι η Κύπρος είχε επενδύσει τα λιγότερα χρήματα στον τομέα της Δικαιοσύνης, αφού έχουν δοθεί για την λειτουργία των Δικαστηρίων σε ποσοστό επί του ΑΕΠ 0,12%, ενώ ο μέσος όρος για τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες είναι 0,32% επί του ΑΕΠ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προωθηθούν και οι τροποποιήσεις της σχετικής νομοθεσίας για τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα των δικαστηρίων, νομοσχέδια τα οποία τελικά δεν ψηφίστηκαν από την Βουλή και για τα οποία θα γίνει περαιτέρω διαβούλευση από την νέα Υπουργό Δικαιοσύνης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
 
Θεωρώ ότι για να βοηθηθεί η απονομή της Δικαιοσύνης από τις δρομολογούμενες μεταρρυθμίσεις, αυτές δεν θα πρέπει να επικεντρωθούν και να περιοριστούν μόνο σε ό,τι αφορά το Δικαστικό σύστημα. Παράλληλα θα πρέπει να προωθηθούν και οι μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την αναθεώρηση και την τροποποίηση των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, οι οποίες θα πρέπει να είναι ουσιαστικές και με κυριότερο σκοπό τον εκσυγχρονισμό των δικαστικών διαδικασιών και την απαλλαγή από αχρείαστες ενδιάμεσες διαδικασίες, γεγονός που θα βοηθήσει την ταχύτερη εκδίκαση των υποθέσεων.
 
Επιπρόσθετα θα πρέπει να γίνουν και ουσιαστικές τροποποιήσεις στον Περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμο ώστε η εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων να είναι πραγματική, γρήγορη και αποτελεσματική και να παρέχονται τα κατάλληλα εφόδια στους δικηγόρους ώστε να εξαναγκάζονται οι οφειλέτες να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις των δικαστηρίων και οι Ενάγοντες να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες είσπραξης των χρημάτων που τους οφείλονται, γεγονός το οποίο θα βοηθήσει στην αξιοπιστία του θεσμού της εφαρμογής και απονομής της Δικαιοσύνης γενικότερα.

Η Κύπρος δέχεται συχνά επικρίσεις για τις χρονοβόρες διαδικασίες σε ό,τι αφορά την απονομή Δικαιοσύνης. Ποιες οι επιπτώσεις στην Κυπριακή οικονομία γενικότερα από την μη έγκαιρη απονομή της Δικαιοσύνης και ποιες οι δικές σας εισηγήσεις για την επίλυση τους;
Οι χρονοβόρες διαδικασίες σε ότι αφορά την απονομή της Δικαιοσύνης είναι γεγονός ότι οδηγούν σε απαξίωση του θεσμού γενικότερα τόσο από το κοινωνικό σύνολο αλλά πολύ περισσότερο θεωρούνται και ως αποτρεπτικός παράγοντας προς τον πολίτη να προσφύγει στα Δικαστήρια, ως είναι και θεμελιώδες Συνταγματικό του δικαίωμα.
 
Είναι πραγματικότητα ότι στις τελευταίες αξιολογήσεις που έγιναν από διεθνείς οργανισμούς αξιολόγησης, η Κύπρος βρίσκεται δυστυχώς στις χαμηλότερες θέσεις κατάταξης σε σχέση με την αποτελεσματική και ταχεία απονομή της δικαιοσύνης πράγμα που δεν τιμά όσους εμπλέκονται στον τομέα της Δικαιοσύνης. Η μη έγκαιρη απονομή της δικαιοσύνης πέραν του ότι επηρεάζει δυσμενώς τα συμφέρονται και τα Συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών, δημιουργεί έντονη ανασφάλεια και ανησυχία σε επενδυτές οι οποίοι σκοπεύουν να επενδύσουν στην χώρα μας, αφού η λειτουργία και αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος είναι ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που θα συνυπολογίσουν πριν αποφασίσουν εάν θα χρησιμοποιήσουν την Κύπρο ως κέντρο παροχής υπηρεσιών.
 
Για να επιλυθεί το πρόβλημα αυτό και να αντιμετωπιστούν οι χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα ο εκσυγχρονισμός του δικαστικού συστήματος, αφού ληφθούν σοβαρά υπόψη οι θέσεις και εισηγήσεις των δικηγόρων οι οποίοι επηρεάζονται άμεσα από αυτές τις αλλαγές. Ταυτόχρονα και παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος θα πρέπει να γίνουν και οι κατάλληλες νομοθετικές τροποποιήσεις οι οποίες θα βοηθήσουν στον εκσυγχρονισμό και η απλοποίηση, όπου είναι δυνατό, των δικαστικών διαδικασιών καθώς επίσης και στην βελτίωση του χρόνου απονομής της Δικαιοσύνης.
 
Στον εκσυγχρονισμό των δικαστικών διαδικασιών είναι φανερό ότι καταλυτική σημασία θα έχει και η εφαρμογή και υλοποίηση του συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης η οποία προωθείτε από την Κυβέρνηση σε συνεργασία και συνεννόηση με τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο. Με την ολοκλήρωση και εφαρμογή του συστήματος αυτού, θα υπάρχει πλέον τόσο η δυνατότητα καταχώρησης των δικογράφων ηλεκτρονικά, όσο και η πληρωμή όλων των τελών που απαιτούνται και θα δίδεται δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των δικηγόρων με το δικαστήριο.

Στην επίλυση του χρόνιου προβλήματος της δυσλειτουργίας των δικαστηρίων θεωρώ ότι θα βοηθήσει η προώθηση και ενθάρρυνση εναλλακτικών μορφών επίλυσης των διαφορών, όπως η διαμεσολάβηση και η διαιτησία, ειδικότερα σε υποθέσεις που αφορούν εξειδικευμένα θέματα ή διαφορές οι οποίες σχετίζονται με μικρά χρηματικά ποσά. Παρά το ότι ο θεσμός της διαμεσολάβησης έχει εφαρμοστεί στην Κύπρο από το 2012 δεν έχει τύχει της ανάλογης προώθησης και αξιολόγησης ούτε από τους δικηγόρους αλλά ούτε από το κοινωνικό σύνολο γενικότερα, πράγμα που ίσως να οφείλεται και στην νοοτροπία και την κουλτούρα μας σαν κοινωνία γενικότερα.

Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος θα πρέπει να προωθήσει και να ενθαρρύνει τον θεσμό της διαμεσολάβησης σε θέματα για παράδειγμα που αφορούν διαφορές μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου ή σε οικογενειακές διαφορές ή σε θέματα που αφορούν διαφορές μεταξύ ιδιοκτήτη και ενοικιαστή ακινήτου ή ακόμα και θέματα που αφορούν διαφορές που σχετίζονται με εταιρικό δίκαιο. Εάν αυτό επιτευχθεί τότε η εκδίκαση των υποθέσεων από τα δικαστήρια θα είναι ταχύτερη και αποτελεσματικότερη και θα βοηθήσει σημαντικά τόσο στην αξιοπιστία του συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης όσο και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος γενικότερα.
 
Τελειώνοντας πρέπει να πω ότι οι δικηγόροι ως λειτουργοί της Δικαιοσύνης σε συνεννόηση με όλους τους αρμόδιου φορείς θα πρέπει να προβούμε σε όλες τις ενέργειες που θα αποσκοπούν στην ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης, η οποία όμως θα πρέπει να διασφαλίζει και δίκαιη δίκη προς όλους τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας.