Ν. Πηλείδου: Νέες γεωτρήσεις το 2021 παρά τις προκλήσεις
06:28 - 04 Αυγούστου 2020
Το μήνυμα πως παρά τις τουρκικές προκλήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ και τις ευμετάβλητες συνθήκες της αγοράς διεθνώς, το ενεργειακό μας πρόγραμμα θα συνεχιστεί, στέλνει η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου.
Σε συνέντευξη της στο InBusinessNews, η κ. Πηλείδου τονίζει πως το Υπουργείο βρίσκεται σε επαφή με τους αδειούχους στην ΑΟΖ για την έναρξη του νέου κύκλου γεωτρήσεων εντός του 2021. Παράλληλα αναφέρεται στην έλευση του ΦΑ στην Κύπρο το καλοκαίρι του 2022 όπως και στις δρομολογημένες διαδικασίες για άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού το 2021. Δεν αποκλείει, εξάλλου, το ενδεχόμενο ενός νέου γύρου αδειοδοτήσεων, εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες. Η Υπουργός Ενέργειας μιλά, τέλος, για την πρόσφατη εξέλιξη της εξαγοράς της Noble Energy και τις διαβεβαιώσεις που έχει λάβει από τη Chevron.
Πως προχωρούν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Κύπρου; Ποιες οι προτεραιότητες για το επόμενο διάστημα;
Δεδομένης της σπουδαιότητας του τομέα της ενέργειας για την κυπριακή οικονομία, έχουμε θέσει στο Υπουργείο αριθμό προτεραιοτήτων που αφορούν όλα τα σημαντικά θέματα: την περαιτέρω αξιολόγηση του υδρογονανθρακικού μας δυναμικού, τη βέλτιστη αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη (ΑΟΖ), την προώθηση της πράσινης ενέργειας, την άρση της ενεργειακής μας απομόνωσης, τη χρήση φθηνότερων και αποδοτικότερων μεθόδων παραγωγής ηλεκτρισμού. Επιγραμματικά λοιπόν, να τονίσω ότι η υλοποίηση της στρατηγικής μας για τους υδρογονάνθρακες είναι ψηλά σε αυτές τις προτεραιότητες, με στόχο, ακριβώς, να αποκτήσει η Κύπρος καθοριστικό ρόλο σε θέματα ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και να συνεισφέρει ο τομέας στην οικονομική ανάπτυξη. Όλοι έχουμε δει τον τελευταίο καιρό πόσο ευμετάβλητες είναι οι συνθήκες στις αγορές και, ευρύτερα, στη βιομηχανία πετρελαίου και αερίου, όμως οφείλουμε να εργαστούμε μεθοδικά, αλλά και με την αναγκαία ευελιξία, για τη συνέχιση του ενεργειακού μας προγράμματος. Προς αυτή την κατεύθυνση, είμαστε σε συνεχή συνεννόηση με τους αδειούχους στην ΑΟΖ μας για την έναρξη του νέου κύκλου γεωτρήσεών τους εντός του 2021. Παράλληλα, έχουμε ξεκινήσει ήδη σειρά τηλεδιασκέψεων με τους επικεφαλής των εταιρειών Chevron και Noble Energy, για τις λεπτομέρειες της μεταξύ τους συμφωνίας και, φυσικά, τους σχεδιασμούς τους για το κοίτασμα φυσικού αερίου «Αφροδίτη» – η πρώτη επαφή που είχα μαζί τους ήταν, πρέπει να πω, πολύ θετική, αφού μας διαβεβαίωσαν ότι η δέσμευσή τους στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένει.
Την ίδια στιγμή βεβαίως, δουλεύουμε με στοχοπροσήλωση και για την περαιτέρω αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών στο ενεργειακό μας μείγμα μέσω των Σχεδίων Στήριξης, την πλήρη λειτουργία της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού τον Οκτώβριο του 2021, την ολοκλήρωση της μετακίνησης των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών από το παραλιακό μέτωπο της Λάρνακας, καθώς και για την προώθηση των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος που θα άρουν την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και θα παρέχουν την απαραίτητη ενεργειακή ασφάλεια (υποδομές έλευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, αγωγός φυσικού αερίου EastMed, ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας).
Πως προχωρούν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Κύπρου; Ποιες οι προτεραιότητες για το επόμενο διάστημα;
Δεδομένης της σπουδαιότητας του τομέα της ενέργειας για την κυπριακή οικονομία, έχουμε θέσει στο Υπουργείο αριθμό προτεραιοτήτων που αφορούν όλα τα σημαντικά θέματα: την περαιτέρω αξιολόγηση του υδρογονανθρακικού μας δυναμικού, τη βέλτιστη αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη (ΑΟΖ), την προώθηση της πράσινης ενέργειας, την άρση της ενεργειακής μας απομόνωσης, τη χρήση φθηνότερων και αποδοτικότερων μεθόδων παραγωγής ηλεκτρισμού. Επιγραμματικά λοιπόν, να τονίσω ότι η υλοποίηση της στρατηγικής μας για τους υδρογονάνθρακες είναι ψηλά σε αυτές τις προτεραιότητες, με στόχο, ακριβώς, να αποκτήσει η Κύπρος καθοριστικό ρόλο σε θέματα ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και να συνεισφέρει ο τομέας στην οικονομική ανάπτυξη. Όλοι έχουμε δει τον τελευταίο καιρό πόσο ευμετάβλητες είναι οι συνθήκες στις αγορές και, ευρύτερα, στη βιομηχανία πετρελαίου και αερίου, όμως οφείλουμε να εργαστούμε μεθοδικά, αλλά και με την αναγκαία ευελιξία, για τη συνέχιση του ενεργειακού μας προγράμματος. Προς αυτή την κατεύθυνση, είμαστε σε συνεχή συνεννόηση με τους αδειούχους στην ΑΟΖ μας για την έναρξη του νέου κύκλου γεωτρήσεών τους εντός του 2021. Παράλληλα, έχουμε ξεκινήσει ήδη σειρά τηλεδιασκέψεων με τους επικεφαλής των εταιρειών Chevron και Noble Energy, για τις λεπτομέρειες της μεταξύ τους συμφωνίας και, φυσικά, τους σχεδιασμούς τους για το κοίτασμα φυσικού αερίου «Αφροδίτη» – η πρώτη επαφή που είχα μαζί τους ήταν, πρέπει να πω, πολύ θετική, αφού μας διαβεβαίωσαν ότι η δέσμευσή τους στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένει.
Την ίδια στιγμή βεβαίως, δουλεύουμε με στοχοπροσήλωση και για την περαιτέρω αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών στο ενεργειακό μας μείγμα μέσω των Σχεδίων Στήριξης, την πλήρη λειτουργία της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού τον Οκτώβριο του 2021, την ολοκλήρωση της μετακίνησης των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών από το παραλιακό μέτωπο της Λάρνακας, καθώς και για την προώθηση των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος που θα άρουν την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και θα παρέχουν την απαραίτητη ενεργειακή ασφάλεια (υποδομές έλευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, αγωγός φυσικού αερίου EastMed, ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας).
Όπως προαναφέρατε, ανακοινώθηκε πρόσφατα η εξαγορά της Noble Energy από την Chevron. Πώς αναμένετε να επηρεάσει η συγκεκριμένη εξέλιξη την ανάπτυξη του «Αφροδίτη»;
Καταρχάς να υπενθυμίσω πως η κοινοπραξία του «Αφροδίτη» κατέχει Άδεια Εκμετάλλευσης που προνοεί συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μεταξύ των οποίων και η λήψη Τελικής Επενδυτικής Απόφασης.
Στην πρώτη επικοινωνία, λοιπόν, που είχα με τις εταιρείες μετά την ανακοίνωση για εξαγορά της Noble Energy, μας έχουν διαβεβαιώσει ότι δεν αλλάζει το στρατηγικό τους πλάνο για τις άδειες που κατέχουν στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανόμενης και της άδειας για το «Αφροδίτη». Μας εξήγησαν, επίσης, ότι η Noble θα συνεχίσει την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της κατά τη μεταβατική περίοδο μέχρι την ολοκλήρωση της εξαγοράς, καθώς και ότι θα βεβαιωθούν πως θα υπάρξει μια ομαλή μετεξέλιξη της εταιρείας, η οποία θα μας επιτρέψει να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε χωρίς οποιαδήποτε διακοπή.
Παραμένουμε σε επαφή και αναμένουμε, ασφαλώς, περαιτέρω πληροφόρηση σχετικά με τις λεπτομέρειες της εξαγοράς, αλλά και για να προχωρήσουμε, ως Κυπριακή Δημοκρατία, με τις διαδικασίες που ενδεχομένως να απαιτούνται από πλευράς μας.
Καταρχάς να υπενθυμίσω πως η κοινοπραξία του «Αφροδίτη» κατέχει Άδεια Εκμετάλλευσης που προνοεί συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, μεταξύ των οποίων και η λήψη Τελικής Επενδυτικής Απόφασης.
Στην πρώτη επικοινωνία, λοιπόν, που είχα με τις εταιρείες μετά την ανακοίνωση για εξαγορά της Noble Energy, μας έχουν διαβεβαιώσει ότι δεν αλλάζει το στρατηγικό τους πλάνο για τις άδειες που κατέχουν στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανόμενης και της άδειας για το «Αφροδίτη». Μας εξήγησαν, επίσης, ότι η Noble θα συνεχίσει την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της κατά τη μεταβατική περίοδο μέχρι την ολοκλήρωση της εξαγοράς, καθώς και ότι θα βεβαιωθούν πως θα υπάρξει μια ομαλή μετεξέλιξη της εταιρείας, η οποία θα μας επιτρέψει να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε χωρίς οποιαδήποτε διακοπή.
Παραμένουμε σε επαφή και αναμένουμε, ασφαλώς, περαιτέρω πληροφόρηση σχετικά με τις λεπτομέρειες της εξαγοράς, αλλά και για να προχωρήσουμε, ως Κυπριακή Δημοκρατία, με τις διαδικασίες που ενδεχομένως να απαιτούνται από πλευράς μας.
Σας ανησυχεί το ενδεχόμενο μιας νέας αναβολής γεωτρήσεων λόγω των τουρκικών προκλήσεων αλλά και των χαμηλών τιμών του ΦΑ στις διεθνείς αγορές;
Οι τουρκικές προκλήσεις, όσο και να μας προβληματίζουν, δεν θεωρώ πως πρέπει να επηρεάσουν τη συνέχιση του ενεργειακού μας προγράμματος, το οποίο βασίζεται στις συμφωνίες που έχουμε με τις εταιρείες και στα χρονοδιαγράμματα που έχουμε θέσει. Από πλευράς του ενεργειακού προγράμματος και των σχετικών χρονοδιαγραμμάτων, οι μεγαλύτερές μας προκλήσεις είναι η πανδημία και η κατάσταση των αγορών, που επηρεάζουν σε παγκόσμιο επίπεδο τη βιομηχανία πετρελαίου και αερίου. Είναι προφανής ο τρόπος που οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου δυσκολεύουν τις εταιρείες να προχωρήσουν σε επενδύσεις, ενώ η υγειονομική κρίση και, ιδιαίτερα, ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα κορωνοϊού, δημιουργεί πρακτικές δυσκολίες στις διαδικασίες των γεωτρήσεων. Η μετακίνηση και η αλλαγή προσωπικού και πληρωμάτων παραμένει μια τεράστια πρόκληση, δεδομένων των διαφορετικών περιοριστικών μέτρων που εφαρμόζονται από χώρα σε χώρα, ενώ επίσης σημαντικοί παράγοντες είναι ο κίνδυνος που θα προκαλούσε για την ασφάλεια του προσωπικού ένα κρούσμα σε πλατφόρμα και οι τεράστιες λειτουργικές δυσκολίες που θα προέκυπταν.
Οι τουρκικές προκλήσεις, όσο και να μας προβληματίζουν, δεν θεωρώ πως πρέπει να επηρεάσουν τη συνέχιση του ενεργειακού μας προγράμματος, το οποίο βασίζεται στις συμφωνίες που έχουμε με τις εταιρείες και στα χρονοδιαγράμματα που έχουμε θέσει. Από πλευράς του ενεργειακού προγράμματος και των σχετικών χρονοδιαγραμμάτων, οι μεγαλύτερές μας προκλήσεις είναι η πανδημία και η κατάσταση των αγορών, που επηρεάζουν σε παγκόσμιο επίπεδο τη βιομηχανία πετρελαίου και αερίου. Είναι προφανής ο τρόπος που οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου δυσκολεύουν τις εταιρείες να προχωρήσουν σε επενδύσεις, ενώ η υγειονομική κρίση και, ιδιαίτερα, ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα κορωνοϊού, δημιουργεί πρακτικές δυσκολίες στις διαδικασίες των γεωτρήσεων. Η μετακίνηση και η αλλαγή προσωπικού και πληρωμάτων παραμένει μια τεράστια πρόκληση, δεδομένων των διαφορετικών περιοριστικών μέτρων που εφαρμόζονται από χώρα σε χώρα, ενώ επίσης σημαντικοί παράγοντες είναι ο κίνδυνος που θα προκαλούσε για την ασφάλεια του προσωπικού ένα κρούσμα σε πλατφόρμα και οι τεράστιες λειτουργικές δυσκολίες που θα προέκυπταν.
Κατά πόσο υπάρχει στα πλάνα του Υπουργείου Ενέργειας το ενδεχόμενο ενός νέου γύρου αδειοδότησης τεμαχίων της ΑΟΖ;
Στο παρόν στάδιο, με την κρίση στις αγορές και τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας, δεν είναι κάτι που βρίσκεται στις άμεσες προτεραιότητές μας. Εφόσον, όμως, βελτιωθούν οι συνθήκες και καταγραφεί και σχετικό ενδιαφέρον από εταιρείες, ένας νέος γύρος είναι πιθανός.
Στο παρόν στάδιο, με την κρίση στις αγορές και τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας, δεν είναι κάτι που βρίσκεται στις άμεσες προτεραιότητές μας. Εφόσον, όμως, βελτιωθούν οι συνθήκες και καταγραφεί και σχετικό ενδιαφέρον από εταιρείες, ένας νέος γύρος είναι πιθανός.
Ποιες αλλαγές θα φέρει στην Κύπρο η λειτουργία του τερματικού επαναεριοποίησης ΦΑ; Ποια τα χρονοδιαγράμματα;
Πρόκειται για υποδομή εθνικής σημασίας, η κατασκευή της οποίας θα διαρκέσει δύο χρόνια. Το φυσικό αέριο, ως φθηνότερο και πιο καθαρό καύσιμο στην ηλεκτροπαραγωγή, θα συμβάλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών μας στόχων και, παράλληλα, θα βοηθήσει στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας μειώνοντας το κόστος ηλεκτρισμού για επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Συνεπώς, η λειτουργία του τερματικού θα αποτελέσει σημαντικό κομμάτι της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού, με την ΑΗΚ, για παράδειγμα, να έχει ευθυγραμμιστεί με το χρονοδιάγραμμα του έργου, ούτως ώστε να είναι έτοιμη να δεχθεί το φυσικό αέριο όταν θα φθάσει στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 2022. Σημειώνω εδώ ότι, όπως ανακοινώθηκε τις προηγούμενες ημέρες από την ΕΤΥΦΑ (Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου), έχει ανατεθεί στη διεθνή κοινοπραξία «Hill International N.V. and Bureau Veritas Solutions Marine & Offshore Greek branch» η παρακολούθηση του έργου για τα επόμενα δύο χρόνια, ακριβώς για να βεβαιωθούμε ότι δεν θα υπάρξουν καθυστερήσεις.
Πρόκειται για υποδομή εθνικής σημασίας, η κατασκευή της οποίας θα διαρκέσει δύο χρόνια. Το φυσικό αέριο, ως φθηνότερο και πιο καθαρό καύσιμο στην ηλεκτροπαραγωγή, θα συμβάλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών μας στόχων και, παράλληλα, θα βοηθήσει στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας μειώνοντας το κόστος ηλεκτρισμού για επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Συνεπώς, η λειτουργία του τερματικού θα αποτελέσει σημαντικό κομμάτι της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού, με την ΑΗΚ, για παράδειγμα, να έχει ευθυγραμμιστεί με το χρονοδιάγραμμα του έργου, ούτως ώστε να είναι έτοιμη να δεχθεί το φυσικό αέριο όταν θα φθάσει στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 2022. Σημειώνω εδώ ότι, όπως ανακοινώθηκε τις προηγούμενες ημέρες από την ΕΤΥΦΑ (Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου), έχει ανατεθεί στη διεθνή κοινοπραξία «Hill International N.V. and Bureau Veritas Solutions Marine & Offshore Greek branch» η παρακολούθηση του έργου για τα επόμενα δύο χρόνια, ακριβώς για να βεβαιωθούμε ότι δεν θα υπάρξουν καθυστερήσεις.
Πως προχωρούν οι σχεδιασμοί για το άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού το 2021;
Οι διαδικασίες προχωρούν κανονικά, με στόχο την πλήρη λειτουργία της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού τον Οκτώβριο του 2021. Από την έγκριση των Κανόνων της Αγοράς Ηλεκτρισμού τον Μάιο του 2017 και την έναρξη λειτουργίας, τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, της Μεταβατικής Ρύθμισης που επιτρέπει διμερή συμβόλαια μεταξύ παραγωγών και προμηθευτών, έχουν αδειοδοτηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας 15 προμηθευτές – 14 νέοι και η ΑΗΚ. Σημειώνω, επίσης, ότι βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία, για έλεγχο, το νομοσχέδιο για ανεξαρτησία του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), το οποίο αναμένουμε να κατατεθεί, εντός των επόμενων εβδομάδων, στο Υπουργικό Συμβούλιο και, ακολούθως, στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Παράλληλα, έχουν κατακυρωθεί ήδη και προχωρά η υλοποίηση των αναγκαίων συστημάτων τόσο του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ολοκλήρωση τον Δεκέμβριο του 2020) όσο και του ΔΣΜΚ (ολοκλήρωση τον Οκτώβριο του 2021).
Οι διαδικασίες προχωρούν κανονικά, με στόχο την πλήρη λειτουργία της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού τον Οκτώβριο του 2021. Από την έγκριση των Κανόνων της Αγοράς Ηλεκτρισμού τον Μάιο του 2017 και την έναρξη λειτουργίας, τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, της Μεταβατικής Ρύθμισης που επιτρέπει διμερή συμβόλαια μεταξύ παραγωγών και προμηθευτών, έχουν αδειοδοτηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας 15 προμηθευτές – 14 νέοι και η ΑΗΚ. Σημειώνω, επίσης, ότι βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία, για έλεγχο, το νομοσχέδιο για ανεξαρτησία του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), το οποίο αναμένουμε να κατατεθεί, εντός των επόμενων εβδομάδων, στο Υπουργικό Συμβούλιο και, ακολούθως, στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Παράλληλα, έχουν κατακυρωθεί ήδη και προχωρά η υλοποίηση των αναγκαίων συστημάτων τόσο του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ολοκλήρωση τον Δεκέμβριο του 2020) όσο και του ΔΣΜΚ (ολοκλήρωση τον Οκτώβριο του 2021).