Τί είναι οι έξυπνοι μετρητές ηλεκτρισμού;

Υπάρχουν δύο κυρίως τάσεις που αλλάζουν τον τρόπο που οι καταναλωτές βλέπουν την ενέργεια.

Η μία από αυτές είναι οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και ιδιαίτερα οι επιπτώσεις της χρήσης της ενέργειας. Η άλλη είναι η αύξηση του κόστους της ενέργειας, που οδηγεί τους καταναλωτές σε αναζήτηση τρόπων μείωσης της κατανάλωσης. Και οι δύο αυτές επιδράσεις έχουν αρχίσει να αλλάζουν τον τρόπο χρήσης του ηλεκτρισμού. Παρά τις καλές προθέσεις, δεν είναι εύκολο να συνδέσουμε καθημερινές ενέργειες με τον πραγματικό τους ενεργειακό αντίκτυπο και έτσι να δράσουμε αντίστοιχα. Τα τιμολόγια ηλεκτρισμού λαμβάνονται σε μηνιαία ή διμηνιαία βάση και έτσι είναι δύσκολος ο διαχωρισμός των επιπτώσεων μεμονωμένων ενεργειών ή η ενημέρωση για την αποτελεσματικότητα κάποιων αλλαγών.

Η εισαγωγή έξυπνης τεχνολογίας, όπως είναι οι έξυπνοι μετρητές ηλεκτρισμού, αλλάζει αυτή την κατάσταση. Σε συνδυασμό με μία πύλη δεδομένων, ένας τέτοιος μετρητής επιτρέπει στους καταναλωτές να απεικονίσουν και να παρακολουθήσουν την ηλεκτρική τους κατανάλωση και έτσι να προσδιορίσουν τρόπους για τη βελτιστοποίηση της. Τα δεδομένα εμφανίζονται γραφικά σε μια μορφή εύκολη στην κατανόηση, επιτρέποντας στους καταναλωτές να βελτιστοποιήσουν άμεσα τη χρήση ηλεκτρισμού και να δουν αμέσως τα αποτελέσματα των ενεργειών τους, όπως για παράδειγμα όταν εγκαθιστούν ένα ενεργειακά αποδοτικό ψυγείο.

Ποια η κατάσταση εισαγωγής έξυπνης μέτρησης ηλεκτρισμού στην Κύπρο; Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου έχει εκδώσει Ρυθμιστική Απόφαση όπου κάλεσε τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής να προχωρήσει στις δέουσες από μέρους του ενέργειες για την έναρξη των απαιτούμενων διαδικασιών για την πλήρη και μαζική εγκατάσταση έξυπνων μετρητών σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρισμού. Η όλη διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στα επόμενα χρόνια. Δημιουργείται έτσι στη χώρα μας η βάση για έξυπνη μέτρηση και καθίσταται δυνατή η αποδοτική χρήση ηλεκτρισμού αλλά και η εξοικονόμηση χρημάτων στην ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού.

Σε συνδυασμό με την πύλη δεδομένων, οι έξυπνοι μετρητές παρέχουν ολοκληρωμένη λύση για την έξυπνη μέτρηση. Εκτός από την ηλεκτρική ενέργεια, η πύλη δεδομένων μπορεί να παρακολουθεί και να απεικονίσει την κατανάλωση και άλλων πόρων (όπως νερό, φυσικό αέριο ή θερμότητα). Για παράδειγμα τα δεδομένα από την πύλη μπορούν να παρουσιαστούν στους ένοικους ενός κτηρίου με πολλούς τρόπους, σε οθόνη υπολογιστή, σε κινητό τηλέφωνο, κλπ. Επίσης, τα δεδομένα αυτά μέσω κατάλληλων φιλικών προς το χρήστη-καταναλωτή γραφημάτων μπορούν να μετατραπούν σε κόστος ενέργειας και σε εκτίμηση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ώστε να γνωρίζει άμεσα ο καταναλωτής τις περιβαλλοντικές συνέπειες της χρήσης της ενέργειας. Το γεγονός αυτό βελτιώνει σημαντικά την περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών. Η πύλη δεδομένων προωθεί τα στοιχεία αυτά και στους προμηθευτές ηλεκτρισμού για σκοπούς προγραμματισμού και τιμολόγησης. Οι πρόσθετες συσκευές που απαιτούνται γι’ αυτό στεγάζονται στο ντουλάπι του μετρητή, πίσω από τον έξυπνο μετρητή ηλεκτρισμού, μετατρέποντας έτσι το ντουλάπι αυτό σε κέντρο επικοινωνιών. Μόλις εγκατασταθεί ένας τέτοιος μετρητής, η μακροχρόνια ανάγκη ώστε ένας εργαζόμενος του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής να διαβάζει χειροκίνητα επί τόπου σε τακτική βάση τους μετρητές, γίνεται παρελθόν.

Οι έξυπνοι μετρητές θα παίξουν ένα σημαντικό ρόλο σε ένα μέλλον, στο οποίο οι καταναλωτές θα έχουν μεγαλύτερη ελευθερία να επιλέγουν τον ενεργειακό τους προμηθευτή. Σε ένα νοικοκυριό εξοπλισμένο με έξυπνο μετρητή, η παροχή ηλεκτρικής ισχύος μπορεί να διακόπτεται άμεσα και εξ’ αποστάσεως όταν ένας λογαριασμός ακυρώνεται. Οι προμηθευτές ηλεκτρισμού, στο μέλλον, όλο και περισσότερο θα προσφέρουν ηλεκτρισμό με τιμολογήσεις που θα εξαρτώνται από το χρόνο με τη χρήση χρονομεταβλητών τιμολογίων. Οι καταναλωτές έτσι, θα ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν συσκευές υψηλής ενεργειακής απόδοσης, σε περιόδους χαμηλής τιμολόγησης. Με αυτό τον τρόπο, μια πιο ίση κατανομή της κατανάλωσης ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί καθ’ όλη τη μέρα, πόσο μάλλον την εβδομάδα. Συνεπώς, θα μειωθεί η ανάγκη για την δαπανηρή κάλυψη του φορτίου αιχμής, μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος διαχείρισης του ηλεκτρικού συστήματος.

Επίσης, οι προμηθευτές ηλεκτρισμού θα έχουν την δυνατότητα για προσφορά «προηγμένων» τιμολογιακών πακέτων. Για παράδειγμα, θα έχουν δυνατότητα προ-πληρωμένης χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας (καρτο-ενέργεια). Έτσι, κάθε καταναλωτής θα γνωρίζει το ποσό του ηλεκτρισμού που έχει ήδη καταναλώσει (σε κιλοβατώρες) και πόση ηλεκτρική ενέργεια απομένει ακόμη προς χρήση. Αυτή η δυνατότητα είναι πολύ χρήσιμη σε κατοικίες με μικρό χρονικό διάστημα χρήσης κατά τη διάρκεια του έτους όπως είναι οι εξοχικές κατοικίες. Δυνατότητα εύκολης εναλλαγής των πακέτων χρέωσης που επιλέγει ο καταναλωτής, π.χ., από ένα απλό πακέτο με πάγια χρέωση σε ένα πακέτο καρτο-ενέργειας, μέσω απομακρυσμένης διαχείρισης του έξυπνου μετρητή. Συνάμα θα υπάρχει δυνατότητα για δημιουργία ηχητικού σήματος από τον έξυπνο μετρητή στην περίπτωση που η κατανάλωση υπερβαίνει ένα προκαθορισμένο όριο. Εν κατακλείδι, η χρήση έξυπνων μετρητών ηλεκτρισμού θα βοηθήσει τους καταναλωτές στον έλεγχο της κατανάλωσής τους με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας και χρημάτων.

Ο Δρ. Ανδρέας Πουλλικκάς είναι Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου