Επιτροπή Ασφάλειας και Υγείας - Στροφή στη συμμετοχική διοίκηση.

Δεδομένου ότι η Υγεία και η Ασφάλεια αποτελούν βασικές πτυχές της διαχείρισης των οργανισμών, είναι απαραίτητο να ενσωματωθούν στη λειτουργία τους τα σχετικά θέματα. Η νομοθεσία υποχρεώνει τον εργοδότη να εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων σε όλες τις φάσεις της εργασίας. Η εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής, περιλαμβάνει την εκτίμηση των κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, την παροχή κατάλληλης και επαρκούς εκπαίδευσης στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας, και τη συμμετοχή των εργαζομένων στις συζητήσεις που αφορούν τα ζητήματα ασφάλειας και υγείας. 

Από την άλλη όμως και οι εργαζόμενοι έχουν νομικές υποχρεώσεις. Οφείλουν να χρησιμοποιούν σωστά τον εξοπλισμό που τους παρέχεται και να αναφέρουν αμέσως κάθε άμεσο και σοβαρό κίνδυνο που διαπιστώνεται. Θα πρέπει επίσης να συνεργάζονται με τον εργοδότη για την δημιουργία ενός  ασφαλούς περιβάλλοντος και κατάλληλων συνθηκών εργασίας.

Η συμμετοχή των εργαζομένων είναι μια αμφίδρομη διαδικασία, κατά την οποία οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι συζητούν μεταξύ τους, ανταλλάσσουν απόψεις και πληροφορίες και λαμβάνουν από κοινού αποφάσεις. Η νομοθεσία επιβάλλει την υποχρέωση να διασφαλίζεται η συμμετοχή, η ενημέρωση, η καθοδήγηση, η κατάρτιση και η διαβούλευση των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας. Επιπλέον οι εργαζόμενοι πρέπει να συμμετέχουν και στην διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Με βάση την Κυπριακή νομοθεσία και τον κανονισμό το 1997, σε κάθε εγκατάσταση που απασχολούνται τακτικά δέκα ή περισσότερα άτομα, υπάρχει η υποχρέωση για δημιουργία Επιτροπής Ασφάλειας. Σε αυτή συμμετέχουν οι Αντιπρόσωποι των Εργαζομένων, Εκπρόσωπος του Εργοδότη, ο Λειτουργός Ασφάλειας και Υγείας αν υπάρχει και ο Ιατρός της εγκατάστασης. Η θητεία είναι τριετείς και συνεδριάζει τακτικά κάθε 3 μήνες. Σε γενικές γραμμές, η Επιτροπή έχει την ευθύνη διαχείρισης όλων των θεμάτων που σχετίζονται με την Ασφάλεια και Υγεία που αφορούν τον οργανισμό. Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, του αρμόδιου Υπουργείου, που έχει την ευθύνη παρακολούθησης της νομοθετικής αυτής πρόνοιας, εκδίδει και κυκλοφορεί αναλυτικούς οδηγούς σε σχέση με τις αρμοδιότητες, ευθύνες και υποχρεώσεις όλων των εμπλεκομένων στα θέματα αυτά.

Αυτό το δημοκρατικό – συμμετοχικό στυλ διοίκησης, αποδεικνύεται αποτελεσματικό για την εμπέδωση, διατήρηση αλλά και εξέλιξη των θεμάτων Ασφάλειας και Υγείας. Η διεύθυνση εξακολουθεί να διατηρεί το δικαίωμα λήψης της τελικής απόφασης, αλλά  ανατίθενται καθήκοντα σε σχέση με τον έλεγχο, ακόμα και με τον αυτοέλεγχο . Αυτό δίνει επιπλέον κίνητρα στους υπαλλήλους. Η υψηλή ειδίκευση και η εμπειρογνωμοσύνη των εργαζομένων επιδρά πολύ θετικότερα στην επίλυση των προβλημάτων. Επιπλέον, εξασφαλίζεται εξ ορισμού η εφαρμογή των συμφωνηθέντων, εφόσον αυτά προέρχονται από τη διαδικασία της διαβούλευσης. 

Η οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και η συστηματική εκπαίδευση των μελών της είναι αναγκαία ώστε να διαδραματίζει τον ρόλο της. Η αναβάθμιση της επιτροπής επιβάλλεται ώστε να ξεφύγει από τον διακοσμητικό ρόλο που να έχει σε αρκετούς οργανισμούς. Η κατανόηση της σημαντικότητας του θεσμού, η ευλαβική τήρηση των προνοιών της νομοθεσίας και η συνέπεια στην εφαρμογή των συλλογικών αποφάσεων, μόνο ευεργετικά αποτελέσματα μπορούν να έχουν σε ένα οργανισμό. Η πρόληψη και διαχείριση ατυχημάτων και αστοχιών, οδηγούν τον οργανισμό, σε ένα επίπεδο συλλογικής ευημερίας, με αλυσιδωτές συνέπειες στους εργαζομένους. Αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη σχέση συνδιοίκησης, ανεβάζει το κύρος του και βελτιώνει την εταιρική κουλτούρα.
Εάν δε, εφαρμοστεί αυτό το μοντέλο διαβούλευσης μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων και σε άλλα θέματα, μόνο ευεργετικά θα μπορεί να επηρεάσει τον οργανισμό. Σκοπός της διαβούλευσης δεν είναι η ομόφωνη αποδοχή μιας πρότασης, αλλά η ορθή αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση των επιλογών. Εξασφαλίζει την προθυμία των διαβουλευόμενων και παράλληλα αυξάνει την εμπιστοσύνη και τον αλληλοσεβασμό. Προωθεί την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών, προστατεύει την πρόσβαση στην πληροφόρηση και επιβεβαιώνει τις διαφανείς διαδικασίες.

Η τελική ευθύνη για τη διαχείριση των κινδύνων επαφίεται στους εργοδότες και στα ανώτερα διοικητικά στελέχη, όμως οι προσπάθειές τους δεν θα είναι επιτυχείς χωρίς την ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων. Η ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής των εργαζομένων και η θεσμοθέτηση του διαλόγου μεταξύ της διοίκησης και των εργαζομένων αυξάνουν τις πιθανότητες επιτυχίας της διαχείρισης της Ασφάλειας και Υγείας.

*Οικονομολόγος, MBA-TQM, MA

Δειτε Επισης

Οι μειώσεις στα επιτόκια, ο μηχανισμός νομισματικής μετάδοσης και οι επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία
Προκλήσεις και ευκαιρίες στον τομέα ακινήτων: Ανάγκη για βιώσιμες λύσεις και συνεργασία
Γραφειοκρατία στην Κύπρο: Ένα εμπόδιο για τους πολίτες και τις επενδύσεις
Η αυστηρή προειδοποίηση του Elon Musk: Πράγματι η Αμερική οδεύει προς τη χρεοκοπία;
Ο μετασχηματιστικός ρόλος της ΤΝ στην κανονιστική συμμόρφωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων
Παρωχημένα συστήματα και τεχνολογία αιχμής: Μπορεί το PropTech να φέρει επιτέλους την αγορά ακινήτων στο μέλλον;
Το ψηφιακό ευρώ: Ποια τα οφέλη του για εσάς;
Η άνοδος των βιώσιμων επενδύσεων: Οι προκλήσεις του ESG και των πράσινων ομολόγων για έναν επενδυτή
Καλό είναι κάποιοι να αρχίσουν να ξεχνάνε την ηλεκτροκίνηση
Έχει ο άνθρωπος νοημοσύνη να βάλει χαλινάρια στην AI πριν να είναι αργά;