Διοικητής: Πολύ χειρότερα τα πράγματα χωρίς επιτεύγματα 2019

Το 2019 ήταν η χρονιά που μπήκαν οι βάσεις για να αντιμετωπίσουμε τους κραδασμούς τους 2020 ανέφερε στην εισαγωγική του ομιλία στην Ετήσια Έκθεση της Κεντρικής για το 2019 Διοικητής Κωνσταντίνος Ηροδότου.

Όσον αφορά τις εξελίξεις στον κυπριακό τραπεζικό τομέα κατά το 2019 σύμφωνα με τον Διοικητή, οι τράπεζες συνέχισαν τις προσπάθειές τους για την εξυγίανση των ισολογισμών τους και μείωση των ΜΕΧ, ενώ εξακολούθησαν να τροφοδοτούν την πραγματική οικονομία με νέο δανεισμό.
 
«Την ίδια στιγμή, λόγω του περιβάλλοντος των ιστορικά χαμηλών επιτοκίων και της αύξησης του ανταγωνισμού, οι τράπεζες συνέχισαν την αναδιάρθρωση των δραστηριοτήτων τους με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας και συρρίκνωσης του κόστους λειτουργίας τους. Η μείωση των ΜΕΧ, οι οποίες αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα κατάλοιπα της οικονομικής κρίσης του 2013, συνέχισε και κατά το 2019 να αποτελεί ένα από τους πρώτιστους στόχους των διοικήσεων των τραπεζών και μία από τις ύψιστες προτεραιότητες της ΚΤΚ», είπε.
 
Ο κ. Ηροδότου ανέφερε πως από το τέλος του 2014, όταν οι συνολικές ΜΕΧ είχαν φτάσει στο ύψος των €28 δισ. περίπου, μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου του 2019, τα δάνεια αυτά μειώθηκαν σχεδόν κατά 70% και περιορίστηκαν γύρω στα €9 δισ.
 
«Το ποσοστό των ΜΕΧ στο τραπεζικό μας σύστημα ήταν τότε γύρω στο 49% και έχει τώρα μειωθεί περίπου στο 28%. Η πτώση ήταν αισθητή, ωστόσο το ποσοστό κρίνεται ακόμη ιδιαίτερα υψηλό σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 3% αλλά και το ανώτατο όριο που επιτρέπει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) που είναι το 10%. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν εισέλθει στην αγορά των ΜΕΧ επενδυτές και διαχειριστές με τεχνογνωσία. Ταυτόχρονα, τα τραπεζικά ιδρύματα έχουν βελτιώσει τις πρακτικές διαχείρισής τους. Οι παράγοντες αυτοί, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάπτυξη και την ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων, έχουν βοηθήσει σημαντικά στην περαιτέρω μείωση των ΜΕΧ», υπογράμμισε.
 
Κατά τον Διοικητή η αντιμετώπιση των ΜΕΧ με μέσα όπως η πώληση δανείων βοήθησε στη διόρθωση των ισολογισμών των τραπεζών, αυτά παραμένουν μέρος του ιδιωτικού χρέους του μη χρηματοοικονομικού τομέα, και συνεπώς εξακολουθούν να αποτελούν βάρος για την πραγματική οικονομία.
 
«Ως εκ τούτου, η οργανική μείωση των ΜΕΧ και η σωστή αναδιάρθρωσή τους παραμένει μια σημαντική πρόκληση για την οικονομία, τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά, τις κυπριακές αρχές και εν γένει το τραπεζικό σύστημα. Η ΚΤΚ ενθάρρυνε τα πιστωτικά ιδρύματα κατά το 2019 να εντείνουν τις προσπάθειες για να ολοκληρωθεί η εξυγίανση των ισολογισμών τους, εκμεταλλευόμενα τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάπτυξη και την συνακόλουθη άνοδο στην αγορά ακινήτων. Παρότρυνε επίσης τις μικρότερες τράπεζες να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στη βελτίωση των ισολογισμών τους και να συντονιστούν με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί από τις μεγαλύτερες τράπεζες.  Εκτός από την προσπάθεια για μείωση των ΜΕΧ στα χαρτοφυλάκιά τους, η άλλη μεγάλη πρόκληση που αντιμετώπισαν οι κυπριακές τράπεζες κατά το 2019 ήταν η εξεύρεση εναλλακτικών κερδοφόρων προϊόντων πέραν από το δανεισμό και η επιτάχυνση των διαδικασιών εκκαθάρισης των συναλλαγών», τόνισε.
 
Σύμφωνα με τον Διοικητή, σε μικρές χώρες όπως η Κύπρος, η μεγαλύτερη πρόκληση για τις τράπεζες είναι η κερδοφορία, καθώς έχουν λιγότερες ευκαιρίες για εξεύρεση νέων προϊόντων εκτός του δανεισμού. 
 
«Η ραγδαία εξέλιξη στη τεχνολογία που αφορά τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές αποτελεί επίσης μεγάλη πρόκληση για τις τράπεζες. Την τελευταία δεκαετία, η ψηφιοποίηση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών άλλαξε καθοριστικά τον τρόπο που οι άνθρωποι διαχειρίζονται τα οικονομικά τους ζητήματα και με τον οποίο συναλλάσσονται με τους παρόχους χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Οι τράπεζες πρέπει να βρίσκουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ της τεχνολογίας, της καινοτομίας και του περιορισμού των κινδύνων, έτσι ώστε να μπορούν να ευημερούν σε ένα ταχέως εξελισσόμενο μετασχηματισμό της αγοράς και να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τον αναπόφευκτο ανταγωνισμό από τους γίγαντες τεχνολογίας όπως οι Google, Amazon, Facebook κ.ά. Συνολικά, τόσο το μακροοικονομικό όσο και το τραπεζικό περιβάλλον έχουν ισχυροποιηθεί περαιτέρω κατά το 2019. Δυστυχώς, η πορεία προόδου που έχει επιτευχθεί στην Κύπρο κατά το υπό εξέταση έτος διακόπηκε απότομα από τις δραματικές και παγκόσμιας έκτασης επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού.  Παρά τις πρωτόγνωρες εξελίξεις και τις πολύ αρνητικές βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις, θα πρέπει να αναλογιστούμε πόσο χειρότερα θα ήταν τα πράγματα αν δεν είχε επιτευχθεί η πρόοδος που είχαμε το 2019, τόσο σε θέματα μακροοικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής, όσο και σε θέματα σταθερότητας του τραπεζικού και χρηματοοικονομικού τομέα», τόνισε.
 
Και πρόσθεσε πως αυτά τα βήματα προόδου που επιτεύχθηκαν κατά το 2019 έδωσαν στήριξη στις γρήγορες και συντονισμένες ενέργειες της Κυβέρνησης και της ΚΤΚ για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης της πανδημίας.
 
«Τα μέτρα που λαμβάνονται στοχεύουν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων και του κόστους στα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία. Θα πρέπει δε, και μετά την πάροδο της κρίσης, να παραμείνουμε προσηλωμένοι στην προσπάθεια πλήρους εξυγίανσης της οικονομίας και του τραπεζικού της συστήματος. Αυτό θα θέσει τις βάσεις πάνω στις οποίες μπορεί να βασιστεί μια μακροπρόθεσμη και ταυτόχρονα βιώσιμη, πορεία ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας», κατέληξε.