Μ. Αντωνίου: Προκλήσεις και άλματα για υπεραγορές εν μέσω COVID-19

Οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, υπεραγορές και εφοδιαστική αλυσίδα, παρέμειναν στην πρώτη γραμμή, με το ξέσπασμα της πανδημίας, για να ανταποκριθούν στις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού. Τα μέτρα ασφαλείας και υγείας ήταν και παραμένει κύρια προτεραιότητά τους και προς τούτο εφάρμοσαν από την πρώτη στιγμή τα ενδεικνυόμενα μέτρα βάσει πρωτοκόλλων που εξέδιδαν οι αρμόδιες Αρχές.

Σε συνέντευξη του στο InBusinessNews, ο ΓΓ του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου, Μάριος Αντωνίου, αναφέρεται στον καθημερινό αγώνα που έδιναν οι υπεραγορές για να ανταποκριθούν τόσο στις απαιτήσεις των καταναλωτών όσο και στα μέτρα που έπρεπε υπό τις περιστάσεις να εφαρμοστούν, όπως επίσης και στον ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο που υπήρχε ώστε να εκπαιδευτεί το προσωπικό για να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα με κύριο μέλημα τη Υγεία τόσο του προσωπικού όσο και των καταναλωτών.

Παράλληλα, ο κ. Αντωνίου τονίζει πως οι Υπεραγορές υπερπήδησαν ένα μεγάλο άλμα προβαίνοντας στις δικές του ρυθμίσεις και εντάσσοντας στις υπηρεσίες τους την κατ’ οίκον διανομή προϊόντων για εξυπηρέτηση του κοινού που αδυνατούσε να προμηθευτεί τα αναγκαία κατ’ ιδίαν. Ο ΓΓ του ΠΑΣΥΛΕ υπογραμμίζει τα προβλήματα και τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν καθημερινά οι υπεραγορές και πως γινόταν η διαχείριση τους από τις διευθυντικές ομάδες, ενώ διατυπώνει και την θέση του ΠΑΣΥΛΕ για επανεξέταση και επίσπευση του ανοίγματος των εμπορικών κέντρων.

Πως δούλευαν οι υπεραγορές κατά την περίοδο επιβολής των περιοριστικών μέτρων, ποιας εκπαίδευσης έτυχε το προσωπικό, ποια μέτρα λήφθηκαν για την εύρυθμη λειτουργία των καταστημάτων στη βάση των κανόνων ασφάλειας και υγείας.
Καθοριστικό ρόλο για τις Υπεραγορές στην περίοδο επιβολής των περιοριστικών μέτρων είχαν οι οδηγίες της Κυβέρνησης. Σε μια κρίση για την οποία δεν υπήρχε ιδιαίτερη ετοιμότητα στον επιχειρηματικό κόσμο, η ορθή καθοδήγηση ήταν η θεμέλια λίθος για την ανάπτυξη πολιτικών ασφάλειας και υγείας σε σχέση με τον κορονοϊό.
 
Όλα τα μέτρα που επιβλήθηκαν (συγκεκριμένος αριθμός ατόμων σε ένα χώρο, χρήση μάσκας και γαντιών, επαρκής εξαερισμός κ.λπ.) είναι ζωτικής σημασίας στην πρόληψη της διασποράς της ασθένειας, ειδικά στις επιχειρήσεις όπου παρατηρήθηκαν κρούσματα. Οι εργαζόμενοι των Υπεραγορών μέσα σε λίγες μέρες ενημερώθηκαν για όλα τα νέα δεδομένα και οι ομάδες διαχείρισης κρίσεων επίδειξαν νέους τρόπους εργασίας στο προσωπικό με απώτερο σκοπό την υγεία όλων μας. Εκτός από τα προαναφερόμενα μέτρα, οι πλείστες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που παρέμειναν ανοικτές σε αυτή την περίοδο εφάρμοσαν πρακτικές όπως την τοποθέτηση αντισηπτικού σε όλες τις εισόδους τους, την θερμομέτρηση τόσο του προσωπικού όσο και των πελατών και την ενθάρρυνση των contactless πληρωμών.
 
Ίσως το μεγαλύτερο άλμα που είχαν να υπερπηδήσουν οι υπεραγορές ήταν η δημιουργία της online εξυπηρέτησης και της κατ’ οίκον παράδοσης. Προ της πανδημίας δεν υπήρχε καμία υπεραγορά η οποία πρόσφερε οργανωμένη υπηρεσία κατ’ οίκον παράδοσης. Κάποιοι μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα πρόσφεραν την υπηρεσία για να βοηθήσουν κυρίως τους συμπολίτες μας που αδυνατούσαν να κάνουν τα ψώνια τους κατ’ ιδίαν. Ο πρώτος τρόπος που υιοθετήθηκε η κατ’ οίκον παράδοση ήταν είτε μέσω της πλέον παραδοσιακής τηλεφωνικής παραγγελίας ή της παραγγελίας με email, ενώ άλλες επιχειρήσεις σε χρόνο ρεκόρ χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικές πλατφόρμες για την εξυπηρέτηση των πελατών τους. Το εγχείρημα δεν ήταν εύκολο, καθώς πέραν από τον όγκο των παραγγελιών που έπρεπε να διεκπεραιωθούν, υπήρχαν και σοβαρά θέματα που έπρεπε να ληφθούν υπόψιν, όπως η ασφαλής μεταφορά προϊόντων με την τήρηση όλων των κανόνων υγιεινής.

Η υπηρεσία delivery από τις υπεραγορές, παρά την απότομη άφιξη της στην Κύπρο, ήρθε για να μείνει και θα αναβαθμίζεται με την πάροδο του χρόνου, ούτως ώστε πλέον ο καταναλωτής να έχει και αυτή την επιλογή για τις αγορές του.
 
Ποια ήταν τα καθημερινά προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν τα καταστήματα λιανικού εμπορίου που παράμειναν ανοικτά τους τελευταίους δύο μήνες;
Οι υπεραγορές ήταν ένα από τα ελάχιστα κανάλια που παρέμειναν ανοιχτά για τις αγορές των καταναλωτών ενόσω ήταν σε ισχύ όλα τα περιοριστικά μέτρα. Υπήρχε ελάχιστος χρόνος για όλα τα καταστήματα που παρέμειναν ανοιχτά να ενημερωθούν για τις οδηγίες και να εφαρμόσουν της κατευθυντήριες γραμμές που δίδονταν, αλλά και τεράστια δυσκολία για να ανταποκριθούν πλήρως στα νέα δεδομένα. Ταυτόχρονα, μεγάλη πρόκληση ήταν η ενημέρωση και η εκπαίδευση του προσωπικού για την τήρηση των μέτρων.
 
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι υπεραγορές ήταν η ανταπόκριση στην μεγάλη κίνηση που παρατηρήθηκε τις πρώτες μέρες της πανδημίας στην Κύπρο, η οποία επέφερε μια αλυσίδα συμπεριφορών και προκλήσεων. Οι καταναλωτές, αβέβαιοι για την λειτουργία των υπεραγορών και φοβούμενοι πως τα καταστήματα θα έκλειναν προτού ανακοινωθούν τα μετρά, κατέκλυσαν τις υπεραγορές και αγόραζαν μεγάλη ποσότητα συγκεκριμένων προϊόντων όπως αντισηπτικών, φαγώσιμων μεγάλης διαρκείας, χαρτιών υγείας κ.ο.κ. Το λεγόμενο ‘panic buying’ που παρατηρήθηκε οδήγησε γρήγορα σε προσωρινές ελλείψεις του αποθέματος προϊόντων και σε μικρές καθυστερήσεις στην αναπλήρωση τόσο μεγάλων ποσοτήτων. Ο κόσμος, βλέποντας της ελλείψεις, τρομοκρατείτο ακόμη περισσότερο και αγόραζε μεγαλύτερες ποσότητες των ίδιων προϊόντων όταν αυτά επέστρεφαν προς πώληση στα ράφια των υπεραγορών.
 
Η αυξημένη κίνηση που υπήρχε τις πρώτες μέρες έκανε δύσκολο το έργο των υπεραγορών για τήρηση των μέτρων σχετικά με την απόσταση μεταξύ των πελατών, για το οποίο ήδη γινόταν αγώνας από το προσωπικό των καταστημάτων.
 
Δυσκολία προκάλεσε επίσης η συχνή εναλλαγή των οδηγιών που δίνονταν από τις αρμόδιες αρχές. Μια από τις χαρακτηριστικότερες προκλήσεις που υπήρχαν ήταν οι οδηγίες για την χρήση μάσκας, η οποία αρχικά έπρεπε να αποφεύγεται βάση των οδηγιών, αλλά στην συνέχεια έγινε καλή πρακτική ενώ σήμερα η χρήση της είναι υποχρεωτική από τους εργοδοτούμενους των επαγγελμάτων που έρχονται σε επαφή με άλλο κόσμο.
 
Το σημείο που μας προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία, προβληματισμό και με το οποίο είχαμε διαφωνήσει, ήταν το κλείσιμο των υπεραγορών την Κυριακή, αφού στην υπόλοιπη Ευρώπη όχι μόνο είχε επεκταθεί το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων για την πιο ασφαλή εξυπηρέτηση των πολιτών, αλλά σε χώρες όπως την Ελλάδα οι υπεραγορές υποχρεωτικά λειτουργούσαν την Κυριακή για την αποσυμφόρηση της κίνησης.

Από πλευράς διοίκησης, πως γινόταν το management των υπεραγορών με βάση τα νέα δεδομένα; Πως χειρίστηκαν τα θέματα που προέκυπταν και πως διαχειρίζονταν – έδιναν λύσεις στις κρίσεις που προέκυπταν;
Το πρώτο βήμα για όλες τις επιχειρήσεις ήταν η άμεση και τακτική διοχέτευση όλων των πληροφοριών που εκδίδονταν από τις αρμόδιες αρχές στο προσωπικό για να υπάρχει πλήρης ενημέρωση, πιστή τήρηση των μέτρων και κοινός στόχος για όλους. Εξίσου σημαντική ήταν η σύσταση και η επιμόρφωση των ομάδων διαχείρισης κρίσεων, οι οποίες στην συνέχεια μετέφεραν σαφείς οδηγίες στην κάθε διευθυντική ομάδα / μονάδα. Αφότου διασφαλιζόταν η τήρηση των κύριων οδηγιών (χρήση μάσκας, έλεγχος του αριθμού ατόμων στα υποστατικά κ.ο.κ.) τα επόμενα βήματα ήταν και είναι η λεπτομερής εξέταση του κάθε περιστατικού ξεχωριστά, ειδικά σε περίπτωση που εργοδοτούμενος παρουσιάσει συμπτώματα λοίμωξης, και η στενή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές για να υπάρξει η ανάλογη καθοδήγηση και στήριξη.

Μετά τη λήξη των περιοριστικών μέτρων και την επαναλειτουργία των καταστημάτων – υπεραγορές την Κυριακή, πόσο ικανοποιημένους σας αφήνει αυτή η εξέλιξη και ποια η θέση σας γενικότερα για το θέμα της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές;
Η θέση του Συνδέσμου μας ανέκαθεν ήταν και είναι υπέρ του διευρυμένου ελευθέρου ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων. Άλλωστε αυτός ήταν και ο λόγος ίδρυσης του ΠΑ.ΣΥ.ΛΕ. το 2013, αφού δεν υπήρχε ξεκάθαρη θέση από κανέναν υπέρ του διευρυμένου ωραρίου. 7 χρόνια μετά την ελευθεροποίηση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, τα οφέλη της Κυριακής συνεχίζουν να είναι εμφανή με όλες τις θετικές συνέπειες στην απασχόληση, τους καταναλωτές, την κοινωνία και την οικονομία ευρύτερα. Έχοντας υπόψιν μας αυτά τα οφέλη, τα οποία είναι αισθητά τόσα χρόνια μετά, το θετικό αντίκτυπο της Κυριακής δεν μπορεί πλέον να αμφισβητείται από κανέναν και πιστεύουμε πως δεν πρέπει να επαναφέρεται το ζήτημα.

Ποια η θέση του ΠΑΣΥΛΕ για τα Εμπορικά Κέντρα;
Ως Παγκύπριος Σύνδεσμος Λιανικού Εμπορίου ζητούμε να επανεξεταστεί το άνοιγμα των Εμπορικών Κέντρων και να επισπευθεί η επαναλειτουργία τους, εφόσον τα αποτελέσματα των επιδημιολογικών δεδομένων το επιτρέπουν.

Μέσα στα εμπορικά κέντρα δραστηριοποιούνται περί των 520 επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου στις οποίες απασχολούνται περίπου 3000 εργαζόμενοι, και εκ των οποίων ένας σημαντικός αριθμός είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Όλες οι προαναφερόμενες επιχειρήσεις καταβάλλουν πολύ υψηλό ενοίκιο.

Η λειτουργία των υπόλοιπων καταστημάτων λιανικού εμπορίου δημιουργεί θέμα άνισης μεταχείρισης προς τα καταστήματα που βρίσκονται εντός των εμπορικών κέντρων.

Στα εμπορικά κέντρα υπάρχει καταγραφικό εισόδου και εξόδου πελατών, καθώς και συνεργεία καθαρισμού και ασφάλειας, τα οποία κάλλιστα μπορούν να ελέγξουν την ευλαβική τήρηση των υγειονομικών μέτρων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα η λειτουργία των εμπορικών κέντρων επιτράπηκε 2 εβδομάδες νωρίτερα απ’ ό,τι ήταν προγραμματισμένο, και οι χώροι λειτουργούν εκ νέου από την Δευτέρα, 18 Μαΐου 2020.

Ισχυρή παράκληση μας είναι όπως το θέμα επανεξεταστεί άμεσα και όπως δοθεί άδεια λειτουργίας στα εμπορικά κέντρα, καθότι η επαναλειτουργία τους - έστω και μερικές μέρες νωρίτερα - είναι ζωτικής σημασίας για τα ίδια και τις επιχειρήσεις που στεγάζονται σε αυτά.