Θ. Νικολαΐδης: Ανατροπή στις τάσεις και τις προβλέψεις των FMCG
07:55 - 14 Μαΐου 2020
Έχουμε συνηθίσει να αναφερόμαστε και να συζητάμε για τις τάσεις στα FMCG (Fast Moving Consumer Goods) εντός και εκτός των συνόρων μας. Τάσεις που είμαστε υποχρεωμένοι να παρακολουθούμε και να μελετάμε όλοι εμείς οι εμπορευόμενοι του κλάδου, έτσι ώστε να μπορούμε να χαράζουμε στρατηγικές και να λαμβάνουμε σημαντικές αποφάσεις. Τάσεις, που όπως γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, όπως ήταν λογικό, να αναπτύσσονται και να διαμορφώνονται, κατά κύριο λόγο, βάσει των χρηματοπιστωτικών, κοινωνικών και δημογραφικών παραμέτρων που ίσχυαν την δεδομένη στιγμή ή βάση των προβλεπόμενων μεταβολών τους στο εγγύς ή στο μεσοπρόθεσμο μέλλον, στο τοπικό αλλά και στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Εκείνο όμως που αρκετές φορές μας διαφεύγει είναι η φράση του αρχαίου Έλληνα φιλόσοφου Ηράκλειτου ‘Τὰ πάντα ῥεῖ ’.
Τοποθετώντας την συγκεκριμένη φράση στην εξίσωση των προβλέψεων, εύκολα μπορούμε να αντιληφθούμε, πως όλες οι προβλέψεις μπορούν να ανατραπούν και να διαφοροποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα, ένεκα κάποιου ή κάποιων απρόβλεπτων δεδομένων ή καταστάσεων. Οι τάσεις και οι προβλέψεις που ίσχυαν μέχρι τις αρχές Μαρτίου του 2020, προφανώς ήταν αρκετά διαφοροποιημένες, απ’ αυτές που παρακολουθούμε να διαμορφώνονται και να ισχύουν, απ’ τα μέσα Μαρτίου 2020 μέχρι και σήμερα αλλά και απ’ αυτές που μπορούμε να προβλέψουμε πως θα ισχύσουν τους επόμενες μήνες.
Δύσκολα μπορούσε κάποιος να προβλέψει την απότομη και αλματώδη αύξηση στην ζήτηση προϊόντων όπως είναι, τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα, ζυμαρικά, ρύζι, είδη ζαχαροπλαστικής, συγκεκριμένα καθαριστικά / απολυμαντικά είδη, υγρομάντηλα, προϊόντα προσωπικής υγιεινής, χαρτικά, αντισηπτικά τζελς, καθαρό οινόπνευμα, προστατευτικές μάσκες, κλπ..
Λαμβάνοντας πλέον υπόψη, τα δεδομένα όπως διαμορφώνονται σε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, πρέπει να θεωρείται δεδομένη η σταδιακή επαναφορά κάποιων τάσεων που ίσχυαν πριν την εμφάνιση στην σκακιέρα της αγοράς αλλά της ζωής μας, του ιού covid-19.
Λαμβάνοντας πλέον υπόψη, τα δεδομένα όπως διαμορφώνονται σε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, πρέπει να θεωρείται δεδομένη η σταδιακή επαναφορά κάποιων τάσεων που ίσχυαν πριν την εμφάνιση στην σκακιέρα της αγοράς αλλά της ζωής μας, του ιού covid-19.
Η τάση για ποιοτικότερη διατροφή που εστιάζεται στην υγιεινή διατροφή και στην σωματική υγεία, πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως θα συνεχίσει να αποτελεί σημαντικό κριτήριο στις επιλογές του σύγχρονου καταναλωτή. Τρόφιμα με χαμηλά λιπαρά, προϊόντα χωρίς ζάχαρη και βιολογικά προϊόντα, είναι προφανές πως θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν ανάπτυξη. Οι συγκεκριμένες ομάδες προϊόντων κερδίζουν συνεχώς περισσότερους υποστηρικτές και μερίδια πωλήσεων.
Πλέον πέραν των millennials (δηλ. Άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ των 1981 -1996) υπάρχει και η νέα ηλικιακή κατηγορία καταναλωτών, οι Generation Z (δηλ. Άτομα που γεννήθηκαν μετά το έτος 1997), που υποστηρίζει όλο και περισσότερο ένα πιο υγιεινό τρόπο διατροφής σε συνδυασμό με την έντονη επιθυμία αυτός ο υγιεινός τρόπος ζωής να συνοδεύεται με εύκολες και γρήγορες επιλογές διατροφής, καθιστώντας την επιλογή του ‘Healthy Snacking’ επιβεβλημένη.
Οι συγκεκριμένες ομάδες καταναλωτών που συμπαρασέρνουν, σε κάποιο βαθμό, τις υπόλοιπες μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες καταναλωτών, φανερώνουν υψηλά επίπεδα ευαισθησίας σε προϊόντα που είναι φιλικά προς το περιβάλλον, έχοντας ως επακόλουθο την ενδυνάμωση της σημασίας των οικολογικών προϊόντων ή και προϊόντων που διαθέτουν φιλική προς το περιβάλλον συσκευασία (βιοδιασπώμενη ή ανακυκλώσιμη), στα ράφια των υπεραγορών. Προϊόντα που συγκαταλέγονται κατά κύριο λόγο στις κατηγορίες των απορρυπαντικών, καλλυντικών ή ευρύτερα στα είδη προσωπικής υγιεινής και φροντίδας.
Επιπρόσθετα, παρατηρείται ανάπτυξη της κατηγορίας προϊόντων ‘vegan’. Οι ‘vegans’ που έχουνε διαμορφώσει τις διατροφικές τους συνήθειες με τέτοιο τρόπο είτε για λόγους υγείας είτε εκ πεποιθήσεως, απορρίπτοντας το κρέας και όλα τα γαλακτοκομικά και ζωικά προϊόντα ή παράγωγα, παρουσιάζουν σταδιακή αύξηση έχοντας ως άμεσο αντίκτυπο την περαιτέρω ενδυνάμωση της συγκεκριμένης κατηγορίας προϊόντων.
Κατηγορία προϊόντων που διαθέτει πρόσθετες διατροφικές αξίες και που παρουσιάζει αυξητική τάση και συγκαταλέγεται και αυτή στην ομάδα των προϊόντων που συνδράμει θετικά στην ευαισθησία του σύγχρονου καταναλωτή στην σωματική του υγεία και εικόνα, είναι τα προϊόντα με υψηλή ή πρόσθετη πρωτεΐνη. Προϊόντα τα οποία εκτοπίζουν ως ένα βαθμό, παραδοσιακά προϊόντα που είχε μέχρι πρότινος στις προτιμήσεις της, η συγκεκριμένη ομάδα καταναλωτών, όπως είναι οι μπάρες δημητριακών, κλασσικά φρουτογιαούρτια, κλπ.
Μια άλλη τάση που πηγάζει απ’ το γεγονός ότι ο σύγχρονος Κύπριος καταναλωτής που έχει, εξ ανάγκης, εγκατασταθεί στην πόλη, έχει αναπτυγμένη την ευαισθησία σε προϊόντα που του θυμίζουν νοσταλγικές στιγμές του παρελθόντος, γι’ αυτό και τα προϊόντα με παραδοσιακό χαρακτήρα, τείνουν να παρουσιάζουν σταθερή ανοδική πορεία στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Προϊόντα τα οποία μπορούν να ανήκουν σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων, έχοντας ως κοινό γνώρισμα όμως ένα ξεχωριστό, παραδοσιακό χαρακτήρα παραγωγής ή τελικού προϊόντος.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό, να αναγνωρίζουμε πως η νέα τάξη πραγμάτων έχει ανατρέψει όλες τις προβλέψεις περί ανάπτυξης της οικονομίας της Κύπρου, κατά το τρέχων έτος. Οι πληγές που έχει επιφέρει η πανδημία και το ‘lockdown’ στην οικονομία, σίγουρα θα διαφανούν πολύ σύντομα. Δυστυχώς αυτές οι πληγές φαίνεται να είναι αρκετές, αναλογιζόμενοι τις επιπτώσεις που έχει ήδη επιφέρει στους πλείστους κλάδους της οικονομίας, επηρεάζοντας ως επακόλουθο, την αγοραστική δύναμη ενός ευρέως φάσματος καταναλωτών.
Ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως οι προτιμήσεις των καταναλωτών σε ‘έξυπνες αγορές’ αγοράζοντας προϊόντα σε προσφορά αλλά και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, συνεισφέροντας στην εξοικονόμηση των νοικοκυριών τους, θα συνεχιστούν και ίσως να ενισχυθούν ακόμη πιο πολύ, τους επόμενους μήνες.
Η συνέχιση αλλά και η ενδυνάμωση των προωθητικών ενεργειών από πλευράς εταιρειών θα πρέπει να θεωρείται κάτι περισσότερο από επιβεβλημένη, αναλογιζόμενοι την αναμενόμενη τάση των καταναλωτών για ‘έξυπνες αγορές’. Η εμπορικότητα των προϊόντων σε συνδυασμό με την αναγκαιότητα των λιανεμπόρων για ορθολογισμό του κωδικολογίου τους (category management), πολύ πιθανόν να ωθήσουν προϊόντα στη μείωση των μεριδίων τους ή ακόμη και στην πόρτα εξόδου.
Ταυτόχρονα, η αυξημένη ανάγκη αναζήτησης από πλευράς των καταναλωτών, εναλλακτικών τρόπων ψωνίσματος, σε σχέση με την παραδοσιακή επίσκεψη τους στις υπεραγορές, έχουν ωθήσει αρκετούς λιανέμπορους να αναπτύξουν τηλεφωνικά ή διαδικτυακά προγράμματα εξυπηρέτησης των καταναλωτών. Αυτή η πρακτική όπου το διαθέσιμο κωδικολόγιο είναι συγκεκριμένο και σε συνδυασμό με την συνεχή ανάγκη ορθολογισμού του κωδικολογίου από πλευράς των λιανεμπόρων, ενισχύει ακόμη περισσότερο την ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση και προώθηση των προϊόντων τους, από πλευράς των παραγωγών και των αντιπροσώπων.
Αυτή η πραγματικότητα θα πρέπει να λειτουργήσει καταλυτικά στην ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων της εφοδιαστικής αλυσίδας να αναπτύξουν ακόμη περισσότερη ευελιξία και να αναδείξουν τις ικανότητες προσαρμογής τους, ως προς τον ορθολογισμό του κωδικολογίου τους, την ενδυνάμωση των στενευμένων προωθητικών ενέργειων, την επιλεκτική επιλογή καινοτόμων προϊόντων, που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή όπως αυτές διαμορφώνονται σήμερα και στο εγγύς μέλλον.
* Διευθυντής Αγορών C.A.C. PAPANTONIOU TRADING LTD